« انزوای ايران راهگشای مسئله هسته ای نيست»

يوهانس رايسنر» ، کارشناس ارشد «موسسه آلمانی علوم و سياست» در برلين.

به تازگی شماری از کارشناسان آلمانی اعلام کرده اند که دولت آلمان با استفاده از اهرم های قوی اقتصادی اش عليه ايران می تواند رهبران اين کشور را وادار کند تا از کوشش برای دسترسی به سلاح هسته ای و غنی سازی اورانيوم دست بردارند.


اين کارشناسان مي گويند: ايران تهديدی جدی برای اسرائيل است و دولت آلمان با توجه با توجه به مسئوليتی که در قبال امنيت اسرائيل دارد، بايد همه توان خود را برای رفع اين تهديد بکار گيرد.


در اين باره، «رادیو فردا» گفت و گویی با دکتر «يوهانس رايسنر»، کارشناس ارشد «موسسه آلمانی علوم و سياست» در برلين، انجام داده است،


رادیو فردا: آيا اطلاعات شماری از کارشناسان آلمانی که مي گويند دو سوم صنايع ايران از تکنولوژی آلمانی استفاده مي کند، و اگر آلمان صدور قطعات يدکی به ايران را قطع کند، صنايع ايران فلج و دولت ايران مجبور مي شود سياست هسته ای خود را تغيير دهد، درست است؟


يوهانس رايسنر: اين برآورد که، دو سوم صنايع ايران، از تکنولوژی آلمانی استفاده می کنند، خيلی اغراق آميز است. اينکه آلمان نقش عمده ای را در اقتصاد ايران و تأمين ماشين آلات و تکنولوژی مورد نياز اين کشور بازی می کند، نمی توان کتمان کرد.



اما اين ايده، که اگر آلمان روابط اقتصادی و بازرگانی خود را با ايران قطع کند، دولت ايران مجبور خواهد شد سياست هسته ای خود را تغيير دهد، خواب و خيالی بيش نيست. آلمان در برخی از بخش های اقتصادی ايران نقش مهمی دارد، اما کشورهای ديگری هم هستند.


شرکت های بريتانيايی نقش خود را دارند و شرکت های فرانسوی هم در بخش های اتومبيل سازی و انرژی بسيار فعال هستند.بنا براين قطع رابطه آلمان با ايران، آن گونه که بعضی ها پيشنهاد کرده اند، منطقی به نظر نمی رسد.


آنهايی که اين پيشنهاد را مطرح کرده اند، جزء لابی و هواداران اسرائيل هستند و بی آنکه راهی برای حل مسئله هسته ای ايران پيشنهاد کنند، فقط می خواهند دولت آلمان را تحت فشار بگذارند.


اما دولت آلمان، برنامه هسته ای ايران را به چالش طلبیده است. برای نمونه، فرانک والتر اشتاين ماير، وزير امور خارجه آلمان، شديدا از سخنان محمود احمدی نژاد، در مجمع عمومی سازمان ملل متحد انتقاد کرد. بطور کلی، آلمان، چه سياستی را در قبال برنامه هسته ای ايران دنبال می کند؟


نکته مهم اين است که سخنان احمدی نژاد، يهودی ستيزانه بود. اما اينکه دولت آلمان در قبال برنامه هسته ای ايران چه کاری می تواند انجام دهد؟


«اکنون جامعه جهانی به اين نتيجه اعلام نشده رسيده است که بايد در باره مسئله هسته ای ايران کاری انجام دهد و نمی توان اين کشور را به حال خود رها کرد.»
يوهانس رايسنر

بايد بگويم که دولت آلمان به تنهایی و يک جانبه کاری انجام نخواهد داد و دليلی هم برای اين کار وجود ندارد. قابل توجه اينکه، سياست يک جانبه آمريکا که بر مبنای انزوای هرچه بيشتر ايران استوار است، نتيجه نداده است. نمی توان با کشوری مانند ايران، با هفتاد ميليون جمعيت، طوری رفتار کرد که انگار وجود خارجی ندارد.


اين نوع رفتار، برای مدت های مديد گمراه کننده بود، اما اکنون جامعه جهانی به اين نتيجه اعلام نشده رسيده است که بايد در باره مسئله هسته ای ايران کاری انجام دهد و نمی توان اين کشور را به حال خود رها کرد. ايران در حال غنی سازی اورانيوم است و بايد اين مسئله را به نوعی حل کرد.


با اين حساب، آيا آلمان، از سياست دو بعدی اتحاديه اروپا، پيروی می کند؟ که يک بعد آن ادامه گفت و گو است و بعد ديگر آن، تشديد تحريم و فشار؟


نکته ای را بايد بگويم و آن اينکه ما در يک وضعيت خاص جهانی قرار گرفته ايم. بدين معنی که کشورهای غربی در موقعيتی نيستند که بتوانند نظمی سازنده و مثبت در خاورميانه برپا کنند. اين يکی از مسائل بزرگ پيش روی همه کشورها است.


زمان برقراری نظم در خاورميانه سپری شده است. گو اينکه ايجاد و استمرار چنين نظمی، در گذشته هم قابل بحث است.


بنا براين، يک راه در پيش روی ما وجود دارد و آن اينکه، بطور کاملا" واضح، به ايران بگوئيم که مخالف چه چيزهایی هستيم و از سوی ديگر راه های قابل قبولی را برای گفتگو و تعامل با ايران بيآبيم، که برای ديگر کشورهای منطقه نيز، قابل قبول باشد. اين بايد هدف ما باشد، ولی اينکه تا چه حد موفق خواهيم شد، خود بحث ديگری است.


به هر حال، سياست مبتنی بر انزوای ايران، که طرف ديگر قضيه است، کارساز نخواهد بود. تداوم اين سياست می تواند به بمباران و حمله به ايران منجر شود، و در آن صورت، برای غرب بسيار مشکل خواهد بود که با پيامدهای چنين کاری دست و پنجه نرم کند. نتايج بمباران ايران، غير قابل پيش بينی است.


ايران می گويد که برنامه غنی سازی، برای توليد سوخت است و چيزی را از آژانس مخفی نکرده است و دنبال سلاح هسته ای هم نيست. نظر شما چيست؟ چه کاری از دست جامعه جهانی ساخته است؟


بديهی است که همه کشورها و سازمان ها، از جمله آژانس بين المللی انرژی اتمی، از ايران می خواهند که کاملا" شفاف عمل کند و به نظر من، اين تنها راه برای حل مسئله هسته ای ايران و جواب به سئوال های مطرح شده از سوی آژانس است.


برای جامعه جهانی، بسيار مهم است که توجه دولت ايران را به اين موضوع معطوف کند که با رفتار خود چه چيزهایی را در رابطه با توسعه و عمران ايران از دست می دهد. توسعه ايران، برای خود کشور و همه ايرانيان، بسيار مهم است.