ديدار روز دوشنبه سعيد جليلی از بيروت، دو روز پس از ربوده شدن ۴۸ مرد ايرانی در حومه دمشق توسط نيرو های «ارتش سوريه آزاد» ، تلاش تازه و فوری ايران برای داخل شدن در مسير موازی با اقدامات روز يکشنبه وزارت خارجه جمهوری اسلامی، جهت يافتن راه های آزادی گروگانها است.
تهران روز يکشنبه از دو کشور ترکيه و قطر برای کمک به آزادی گروگان ها رسما در خواست کرده است.
دو روز پس طرح درخواست ايران برای ميانجيگری در امور گروگان ها، هيچيک از مسئولان رسمی ترکيه و قطر هنوز نسبت به قبول اين تقاضا واکنشی نشان نداده اند.
لبنان نيز که پايتخت آن مقصد سفر روز دوشنبه دبير شورای امنيت ملی جمهوری اسلامی است، فاقد نفوذ و ارتباطات لازم با شورشيان مسلح مخالف است.
نيرو های مسلح مخالف اسد که از آنها به نام ارتش سوريه آزاد ياد ميشود، از گروه های نظامی پراکنده و وابسته به گرايش های سياسی مختلف تشکيل شده و فاقد فرماندهی مرکزی و انسجام سازمانی است. از اين لحاظ برقراری ارتباط قابل اعتماد با مردان مسلح که گروگان های ايرانی را در اختيار دارند امری دشوار است.
تجارب لبنان
اين وضعيت، توجيه سفر سعيد جليلی به بيروت و احتمال ارتباط مستقيم آن با موضوع گروگانهای ايرانی را، با وجود اعلام اين خبر که سوريه در راس مذاکرات وی با رييس جمهور و نخست وزير لبنان قرار دارد، ، ظاهرا دشوار ميسازد.
در عين حال لبنان با قرار گرفتن در همسايگی سوريه، حضور حزب الله در مناطق مرزی جنوب، و بخصوص موضوع ۱۱ گروگان لبنانی که در ماه مه سال جاری توسط شورشيان سوری دستگير و بنا بر پاره ای گزارشها به مناطق شمال و مرزهای نزديک به خاک ترکيه منتقل شده اند ميتواند علاوه بر ارائه اطلاعات مستقيم پيرامون گروگان گيری اخير، پاره ای نيازهای ارتباطی جمهوری اسلامی برای ادامه حضور فعال در سوريه را پاسخگو شود.
دولت نجيب ميقاتی، نخست وزير لبنان، پيشتر از ترکيه برای اقدام جهت آزادی گروگانهای لبنانی رسما در خواست به عمل آورده ولی آزادی ۱۱ اسير شيعه تاکنون ميسر نشده است.
روابط تهران با دولت ميقاتی به دليل حمايت حزب الله لبنان از آن، دوستانه و نزديک است. شورشيان سوری ۱۱ لبنانی دستگير شده را عضو حزب الله معرفی کرده اند.
اتهام
شورشيان سوری مدعی شده اند که افراد ربود شده در يک "واحد شنود" و گردآوری اطلاعات که ايران در دمشق داير کرده، فعال بوده اند.
در ويدو منتشره توسط شبکه تلويزيونی العربيه ، يک فرد نظامی که در مقابل اسرای ايرانی دستگير شده قرار دارد، اظهار ميدارد که پيشتر نسبت به لطمه زدن به متعلقات ايران در سوريه به تهران اخطار داده شده. او همچنين مدعی است که گروه شنود مستقر در دمشق دارای ۱۵۰ عضو است.
جمهوری اسلامی افراد دستگير شده را زائر معرفی کرده و منکر وابستگی نظامی آنها شده است. همزمان با اعلام دستگيری ۴۸ ايرانی در حومه دمشق، احمد وحيدی وزير دفاع ايران با تاکيد بر اين که « ارتش سوريه قدرتمند است» هر گونه حضور نظامی جمهوری اسلامی در آن کشور را رد کرد.
با وجود رد وابستگی نظامی افراد دستگير شده، در وضعيت حاد کنونی که دمشق نا آرام و حومه آن در اختيار شورشيان قرار دارد و در شمال نيز شهر حلب يک برخورد نظامی تمام عيار مابين نيرو های اسد و شورشيان مخالف دولت را انتظار ميکشد، توجيه صدور اجازه سفر برای «زائران غير نظامی ايرانی» به دمشق بحث انگيز و اثبات غير نظامی بودن آنها تا حدودی دشوار است.
واکنشهای جنبی
۲۴ ساعت پس انتشار خبر به اسارت در آمدن ۴۸ ايرانی در حومه دمشق، و اعلام گفتگوی تلفنی علی اکبر صالحی، وزير خارجه ايران با احمد داوود اغلو وزير خارجه ترکيه در اين مورد، تلويزيون جمهوری اسلامی فيلمی را منتشر ساخت که طی آن شش زن و ۸ مرد به شرکت در ترور کارشناسان اتمی ايران و عضويت در آنچه << کلوب ترور>> خوانده شده اعتراف ميکنند. تصادفی بودن زمان پخش اين فيلم را ميبايد با احتياط تلقی کرد.
ايران همواره اسرائيل ( و دولتهای غربی ) را مسئول ترور کارشناسان اتمی خود معرفی ميکند. در فيلم پخش شده نيز، اسرائيل مستقيما مورد اتهام قرار گرفته و از دولت اقليم کردستان عراق تلويحاً به عنوان شريک جرم ياد شده است. علاوه بر برخورد های احتمالی عوامل و منافع دو کشور ايران و اسرائيل در سوريه، موضوع احتمال حمله اسرائيل عليه ايران نيز از جمله عوامل موثر در مناسبات خصمانه تهران و تلاويو بشمار ميرود.
دو کشور ترکيه و اسرائيل در مرزهای مشترک خود با سوريه وضعيت آماده باش نظامی اعلام کرده و امکان مداخله مستقيم نظامی در آن کشور را «در صورت ضرورت و در پاسخ به ملاحظات امنيت ملی» به دفعات مورد تاکيد قرار داده اند. بر سر مواضع ضد سوری ترکيه، مناسبات تهران با آنکارا طی ماههای اخير به شکل انتقادی و حتی تهديد آميز در آمده است.
واحد های اطلاعاتی
علاوه بر آمادگی در مرزها برای مبادرت به مداخله احتمالی نظامی، واحد های اطلاعاتی و ضد جاسوسی کشور های مختلف نيز مناطق مختلف سوريه، فعال شده اند.
با توجه به عدم تمرکز و فقدان تجربه و قابليتهای اطلاعاتی نيروی های شورشی در سوريه، اقدام به شناسايی و به ربودن اتباع ایرانی نيز ميتواند با استفاده از ظرفيتهای ضد اطلاعاتی کشور يا کشور های سوم صورت گرفته باشد.
از اين لحاظ، جمهوری اسلامی تلاش برای آزاد ساختن افراد دستگير شده را از مسير کشور های سوم و متحدان بالقوه آنها ( ترکيه، قطر و لبنان) دنبال ميکند.
در حال حاضر شهر حلب از مضيقه های بهداشتی و کمبود مواد غذايی و سوخت رنج ميبرد. علاوه بر دهها هزار نفر ساکنان شهر که طی يک هفته گذشته خانه های خود را ترک گفته اند، در صورت حمله تمام عيار نظامی ارتش سوريه، جان تعداد بيشتری از مردم شهر به صورت جدی در خطر قرار خواهد گرفت.
طی مصاحبه ای که تلويزيون العربيه با شخصی بنام ناصر شمير به عنوان فرمانده جوخه نظامی البراء ( نيرو های جدا شده از ارتش سوريه) انجام داده، فرد ياد شده مدعی است که سرنوشت ايرانيان دستگير شده شبيه مردم زندانی ( در اختيار دولت سوريه) و مردم حلب خواهد بود.
ترکيه چند ماه قبل در مورد آزاد ساختن گروهی ديگر از ايرانيان به اسارت درآمده در سوريه که از آنها به عنوان کادر فنی و مهندسی برق ياد شده اقدام کرد و وسيله آزادی و مراجعت آنها را به ايران فراهم ساخت.
تهران روز يکشنبه از دو کشور ترکيه و قطر برای کمک به آزادی گروگان ها رسما در خواست کرده است.
دو روز پس طرح درخواست ايران برای ميانجيگری در امور گروگان ها، هيچيک از مسئولان رسمی ترکيه و قطر هنوز نسبت به قبول اين تقاضا واکنشی نشان نداده اند.
لبنان نيز که پايتخت آن مقصد سفر روز دوشنبه دبير شورای امنيت ملی جمهوری اسلامی است، فاقد نفوذ و ارتباطات لازم با شورشيان مسلح مخالف است.
نيرو های مسلح مخالف اسد که از آنها به نام ارتش سوريه آزاد ياد ميشود، از گروه های نظامی پراکنده و وابسته به گرايش های سياسی مختلف تشکيل شده و فاقد فرماندهی مرکزی و انسجام سازمانی است. از اين لحاظ برقراری ارتباط قابل اعتماد با مردان مسلح که گروگان های ايرانی را در اختيار دارند امری دشوار است.
تجارب لبنان
اين وضعيت، توجيه سفر سعيد جليلی به بيروت و احتمال ارتباط مستقيم آن با موضوع گروگانهای ايرانی را، با وجود اعلام اين خبر که سوريه در راس مذاکرات وی با رييس جمهور و نخست وزير لبنان قرار دارد، ، ظاهرا دشوار ميسازد.
در عين حال لبنان با قرار گرفتن در همسايگی سوريه، حضور حزب الله در مناطق مرزی جنوب، و بخصوص موضوع ۱۱ گروگان لبنانی که در ماه مه سال جاری توسط شورشيان سوری دستگير و بنا بر پاره ای گزارشها به مناطق شمال و مرزهای نزديک به خاک ترکيه منتقل شده اند ميتواند علاوه بر ارائه اطلاعات مستقيم پيرامون گروگان گيری اخير، پاره ای نيازهای ارتباطی جمهوری اسلامی برای ادامه حضور فعال در سوريه را پاسخگو شود.
دولت نجيب ميقاتی، نخست وزير لبنان، پيشتر از ترکيه برای اقدام جهت آزادی گروگانهای لبنانی رسما در خواست به عمل آورده ولی آزادی ۱۱ اسير شيعه تاکنون ميسر نشده است.
روابط تهران با دولت ميقاتی به دليل حمايت حزب الله لبنان از آن، دوستانه و نزديک است. شورشيان سوری ۱۱ لبنانی دستگير شده را عضو حزب الله معرفی کرده اند.
اتهام
شورشيان سوری مدعی شده اند که افراد ربود شده در يک "واحد شنود" و گردآوری اطلاعات که ايران در دمشق داير کرده، فعال بوده اند.
در ويدو منتشره توسط شبکه تلويزيونی العربيه ، يک فرد نظامی که در مقابل اسرای ايرانی دستگير شده قرار دارد، اظهار ميدارد که پيشتر نسبت به لطمه زدن به متعلقات ايران در سوريه به تهران اخطار داده شده. او همچنين مدعی است که گروه شنود مستقر در دمشق دارای ۱۵۰ عضو است.
جمهوری اسلامی افراد دستگير شده را زائر معرفی کرده و منکر وابستگی نظامی آنها شده است. همزمان با اعلام دستگيری ۴۸ ايرانی در حومه دمشق، احمد وحيدی وزير دفاع ايران با تاکيد بر اين که « ارتش سوريه قدرتمند است» هر گونه حضور نظامی جمهوری اسلامی در آن کشور را رد کرد.
با وجود رد وابستگی نظامی افراد دستگير شده، در وضعيت حاد کنونی که دمشق نا آرام و حومه آن در اختيار شورشيان قرار دارد و در شمال نيز شهر حلب يک برخورد نظامی تمام عيار مابين نيرو های اسد و شورشيان مخالف دولت را انتظار ميکشد، توجيه صدور اجازه سفر برای «زائران غير نظامی ايرانی» به دمشق بحث انگيز و اثبات غير نظامی بودن آنها تا حدودی دشوار است.
واکنشهای جنبی
۲۴ ساعت پس انتشار خبر به اسارت در آمدن ۴۸ ايرانی در حومه دمشق، و اعلام گفتگوی تلفنی علی اکبر صالحی، وزير خارجه ايران با احمد داوود اغلو وزير خارجه ترکيه در اين مورد، تلويزيون جمهوری اسلامی فيلمی را منتشر ساخت که طی آن شش زن و ۸ مرد به شرکت در ترور کارشناسان اتمی ايران و عضويت در آنچه << کلوب ترور>> خوانده شده اعتراف ميکنند. تصادفی بودن زمان پخش اين فيلم را ميبايد با احتياط تلقی کرد.
ايران همواره اسرائيل ( و دولتهای غربی ) را مسئول ترور کارشناسان اتمی خود معرفی ميکند. در فيلم پخش شده نيز، اسرائيل مستقيما مورد اتهام قرار گرفته و از دولت اقليم کردستان عراق تلويحاً به عنوان شريک جرم ياد شده است. علاوه بر برخورد های احتمالی عوامل و منافع دو کشور ايران و اسرائيل در سوريه، موضوع احتمال حمله اسرائيل عليه ايران نيز از جمله عوامل موثر در مناسبات خصمانه تهران و تلاويو بشمار ميرود.
دو کشور ترکيه و اسرائيل در مرزهای مشترک خود با سوريه وضعيت آماده باش نظامی اعلام کرده و امکان مداخله مستقيم نظامی در آن کشور را «در صورت ضرورت و در پاسخ به ملاحظات امنيت ملی» به دفعات مورد تاکيد قرار داده اند. بر سر مواضع ضد سوری ترکيه، مناسبات تهران با آنکارا طی ماههای اخير به شکل انتقادی و حتی تهديد آميز در آمده است.
واحد های اطلاعاتی
علاوه بر آمادگی در مرزها برای مبادرت به مداخله احتمالی نظامی، واحد های اطلاعاتی و ضد جاسوسی کشور های مختلف نيز مناطق مختلف سوريه، فعال شده اند.
با توجه به عدم تمرکز و فقدان تجربه و قابليتهای اطلاعاتی نيروی های شورشی در سوريه، اقدام به شناسايی و به ربودن اتباع ایرانی نيز ميتواند با استفاده از ظرفيتهای ضد اطلاعاتی کشور يا کشور های سوم صورت گرفته باشد.
از اين لحاظ، جمهوری اسلامی تلاش برای آزاد ساختن افراد دستگير شده را از مسير کشور های سوم و متحدان بالقوه آنها ( ترکيه، قطر و لبنان) دنبال ميکند.
در حال حاضر شهر حلب از مضيقه های بهداشتی و کمبود مواد غذايی و سوخت رنج ميبرد. علاوه بر دهها هزار نفر ساکنان شهر که طی يک هفته گذشته خانه های خود را ترک گفته اند، در صورت حمله تمام عيار نظامی ارتش سوريه، جان تعداد بيشتری از مردم شهر به صورت جدی در خطر قرار خواهد گرفت.
طی مصاحبه ای که تلويزيون العربيه با شخصی بنام ناصر شمير به عنوان فرمانده جوخه نظامی البراء ( نيرو های جدا شده از ارتش سوريه) انجام داده، فرد ياد شده مدعی است که سرنوشت ايرانيان دستگير شده شبيه مردم زندانی ( در اختيار دولت سوريه) و مردم حلب خواهد بود.
ترکيه چند ماه قبل در مورد آزاد ساختن گروهی ديگر از ايرانيان به اسارت درآمده در سوريه که از آنها به عنوان کادر فنی و مهندسی برق ياد شده اقدام کرد و وسيله آزادی و مراجعت آنها را به ايران فراهم ساخت.