با وجوديکه طی روزهای اخير اکثر مشاوران و مقامات ارشد دولت باراک اوباما در واکنش به ادعای مربوط به توطئه ايران از لزوم برخوردهای سختگيرانه و قاطع‌تر عليه جمهوری اسلامی صحبت می‌کنند برخی ديگر از مقامات دولت آمريکا در اظهار نظرهای خصوصی خود با پيشبرد يک چنين سياستی موافق نيستند و يا در صحت آن ادعا ترديد دارند.
به نوشته خبرگزاری رويترز اين دسته از مقامات آمريکايی علاوه بر اين معتقدند که اقدامات کاخ سفيد برای استفاده از اين ماجرا جهت اعمال فشار بين المللی بيشتر بر حکومت ايران مصلحت نيست چون به تنش در منطقه خواهد افزود.
يک مقام ارشد دولت آمريکا به خبرگزاری رويترز گفته است: «بسياری در مورد جزييات اين توطئه و نسبت دادن آن به حکومت ايران شک و ترديد دارند. و به همين خاطر ممکن است به نيت دولت آمريکا برای نتيجه گيری سريع و بهره برداری از اين موضوع سوء ظن پيدا کنند.»
این مقام‌ها البته می‌گویند وجود چنین طرحی، در هر صورت نشان می‌دهد که سرویس‌های امنیتی ایران نقطه ضعف‌های بزرگی دارند و وضعیت دولت ایران هم در رویارویی با فشار شدید بین‌المللی متزلزل است.
اکثر مقامات آمريکايی که در اين مورد حاضر به گفتگو شده اند ترجيح دادند که نام و مقام آنها در اين گزارش قيد نشود چون اظهار نظر علنی در اين مورد جزو وظايف و اختيارات آنها نيست.
دومين مقام آمريکايی نيز به خبرگزاری رويترز گفته است که در مورد سياست اعمال فشار بيشتر به ايران و يا تصويب تحريم های بيشتر ترديد و نگرانی هايی دارد. به خصوص تحريم های يک جانبه بيشتر از سوی آمريکا جنبه تبليغاتی نخواهند داشت وبر فشارهای شديد فعلی بر ايران خواهند افزود.
تصور رايج در ميان سياستمداران دولت آمريکا اين است که آيت الله خامنه ای رهبر ايران احتمالا ازاين توطئه با خبر بوده ولی محمود احمدی نژاد رييس جمهور ايران خبر نداشته است . اما مقاماتی که به جمعبندی دولت آمريکا انتقاد دارند می گويند هيچ مدرک مشخصی حاکی از اطلاع رهبر ايران از اين توطئه در دست نيست.
مقامات دادستانی آمريکا يک اعلام جرم عليه منصور ارباب‌سير و غلام شکوری که از اعضای سرشناس سپاه قدس است به دادگاه تسليم کرده اند. جرم آنها توطئه برای ترور سفير عربستان در واشنگتن اعلام شده است.
شک و ترديدها
خبرگزاری رويترز می افزايد که داده های عجيب مربوط به اين ماجرا و از جمله پيشينه و شخصيت غير قابل اعتماد متهم اصلی ، منصور ارباب سيار و مراجعه وی به يک عضو باند مکزيکی قاچاق مواد مخدر که از قضا خبر چين پليس آمريکا بوده است شک و ترديدهای فراوانی را در مورد اين موضوع در ميان کارشناسان امور ايران برانگيخته است.
برخی از مقامات آمريکايی در روزهای گذشته می گفتند که آنها هم در ابتدا شک و ترديدهايی داشتند ولی در نهايت مدارک موجود در مورد ارتباط اين توطئه با ايران و سپاه قدس آنها را قانع کرده است.
به نظر می رسد که در ميان مشاوران ارشد و مقامات اصلی دولت باراک اوباما در مورد شواهد مربوط به اين توطئه و خطراتی که می توانست به بار بياورد هيچ اختلاف نظری وجود ندارد.
دولت آمريکا از نحوه برخورد خود با اين مسئله و اقدامات ديپلماتيک مربوط به آن طی روزهای اخير دفاع می کند.
« بن رودس » معاون مشاور امور امنيتی دولت آمريکا گفت:« اين يک توطئه برای ترور يک ديپلمات ارشد در واشنگتن است که با مقامات ارشد سپاه قدس در ايران ارتباط داشته . بنابراين خود حقايق به حد کافی اهميت اين موضوع را ثابت می کنند. ما به هيچ وجه از حقايق کشف شده فراتر نرفته ايم.»
« بن رودس» در پاسخ به سئوالی مربوط به نحوه علنی کردن اين موضوع از طريق کنفرانس خبری دادستان کل آمريکا گفت که کاخ سفيد در يک چنين مواردی از سيستم مشخص حکومتی تبعيت می کند که بخشی از آن معرفی متهم به دستگاه قضايی، تنظيم يک اعلام جرم و سپس برگزاری کنفرانس خبری توسط وزارت دادگستری است. وی افزود:« ما با اين مسئله مثل هر موضوع مهم و حساس ديگر که پيامدهای بين المللی واضحی دارد، برخورد کرده ايم.»
فضای انتخابات
اما « پل پيلار» يک کارشناس سابق سيا گفت که اظهارات تند باراک اوباما و هيلاری کلينتون انعکاسی از فضای تبليغاتی انتخابات آينده آمريکا است. وی می افزايد:« اوباما و مقامات دولت در فضای انتخابات آينده می خواهند ثابت کنند که در برخورد با ايران موضع قاطعی دارند. اين اظهارات موج داغ تر شدن فضا و به نفع کسانی خواهد بود که به خصوص خواستار به کارگيری نيروی نظامی عليه ايران هستند.»
خبرگزاری رويترز يادآوری می کند که دولت آمريکا در اين روزها نشان نداده که برای واکنش به اين مسئله ا ز نيروی نظامی استفاده خواهد کرد. شايد بخشی از شک و ترديد ها در مورد ابعادی که طرح ترور سفير عربستان به خود گرفته است ناشی از تجربه حمله نظامی به عراق در سال ۲۰۰۳ باشد که در جريان آن پس از متهم کردن نادرست حکومت صدام به برخورداری از سلاحهای کشتار جمعی اين عمليات توسط جورج بوش تصويب شد.
اما ديدگاههای متفاوت در مورد تحليل اين طرح توطئه و چگونگی مقابله با آن نمونه نادری از وجود اختلاف نظر در دولت باراک اوباما است که هميشه بر يکپارچگی خود تاکيد می کند. مقامات آمريکا می گويند اطلاعات مربوط به اين توطئه در حلقه کوچکی از مقامات دولتی حفظ شده بود تا زمانيکه اين موضوع به صورت يک پرونده قضايی در روز سه شنبه علنی شد.
از آن زمان دولت آمريکا يک کارزار ديپلماتيک تعرضی را عليه ايران آغاز کرده و نمايندگان خود را برای ارائه توضيحات بيشتر و جلب حمايت از تحريم های شديدتر عليه ايران به کشورهای متحد اعزام کرده است.
باراک اوباما روز پنجشنبه گفت که دولت آمريکا در مسير اعمال شديدترين تحريم ها عليه ايران گام برمی دارد. يکی از مقامات آمريکايی گفت که يکی از اهداف مهم در اين راستا بخش حمل و نقل ايران است که تاکنون مورد تحريم های گسترده ای قرار گرفته است.
با اين همه هيلاری کلينتون در مصاحبه روز سه شنبه با خبرگزاری رويترز اذعان کرد که ايران در حال حاضر تحت تحريم های شديدی از سوی سازمان ملل متحد، دولت آمريکا و اتحاديه اروپا قرار دارد . او افزود که آمريکا اميدوار است ساير کشورهای جهان نيز به اعمال اين تحيم ها عليه ايران بپيوندند.
«خوان زاراته» يکی از مشاوران ارشد جورج بوش در زمينه مبارزه با تروريسم می گويد:« دولت اوباما می خواهد از اين ماجرا به عنوان شاهدی دال بر خطرناک بودن حکومت ايران استفاده کرده و براساس آن فشار بين المللی بيشتری را عليه ايران بسيج کند. به اعتقاد من حتما شواهد خيلی مستحکمی وجود دارد که نشان می دهد حداقل مقامات ارشد سپاه قدس با اين توطئه در ارتباط بوده اند. در غير اينصورت بعيد است که دولت آمريکا چنين اتهاماتی را مطرح می کرد.»
خبرگزاری رويترز يادآوری می کند که محکم ترين مدارکی که توسط دادستانی آمريکا ارائه شده انتقال صد هزار دلار توسط منصور ارباب سيار به يک حساب بانکی پنهانی دولت آمريکاست. وجوديکه جزييات مربوط به اين انتقال ارز هنوز علنی نشده وی يک مقام آمريکايی می گويد اوراق مربوط به اين انتقال ارز نشان می دهد که شخصا توسط سردار قاسم سليمانی فرمانده سپاه قدس تاييد شده است.
فرضيه ها
هنوز مشخص نيست که آيا سطوح بالاتر حکومت ايران نيز از اين طرح اطلاع داشته اند يانه.
با وجوديکه باراک اوباما در سخنان خود مستقيما به آيت الله خامنه ای رهبر و محمود احمدی نژاد رييس جمهوری ايران اشاره ای نکرد . مقامات دولت آمريکا می گويند که رهبر ايران قاعدتا بايد به شکلی از اين مسئله با خبر بوده باشد. البته مقامات آمريکای اعتراف دارند که اين موضوع نه براساس وجود شواهد مشخص بلکه بر مبنای شناخت عمومی از روش عملياتی و تصميم گيری در ساختار سپاه قدس و رهبری جمهوری اسلامی است.
برخی از مقامات آمريکايی که شناخت و تجربه بيشتری از مسائل ايران دارند فرضيه های ديگری را مطرح می کنند . يک منبع مطلع از مباحث درونی دولت آمريکا می گويد يکی از فرضيه هايی که غيرحرفه ای بودن اين عمليات را توجيه می کند اين است که اين اقدام توسط عوامل خودسر در درون سپاه قدس هدايت می شده است.
فرضيه های ديگری نيز مطرح می شود از جمله اينکه سپاه قدس با اين طرح فقط می خواسته توانمندی دفاع ضد اطلاعاتی آمريکا را بسنجد و يا سپاه قدس بدون تمرکز و برنامه ريزی و با استفاده از يک امکان نه چندان قابل اتکا تيری در تاريکی انداخته تا شايد از اين طريق بتواند به رقيب خود دولت عربستان ضربه ای بزند.
خبرگزاری رويترز می افزايد که براساس اين فرضيه ها احتمالا در پی سرکوب تظاهرات معترضان توسط سپاه پاسداران در پی انتخابات رياست جمهوری سال ۲۰۰۹ احتمالا يک تشکيلات سپاه پاسداران و سپاه قدس اختيارات بيشتری پيدا کرده و سران حکومت ايران دست آنها را برای اجرای عمليات های نامتعارف برونمرزی بازگذاشته اند.
اين فرضيه مدعی است که سپاه پاسداران و نيروهای وابسته به آن همواره تمايل داشته اند که با هدف قدرتنمايی به آمريکا ضربه بزنند ولی در گذشته در هراس از اقدام تلافی جويانه آمريکا اين تمايل توسط رهبران ايران مهار می شده است.
با در نظر داشت همه شک و ترديدهای موجود در مورد اين طرح توطئه و احتمال دخالت ايران يکی از مقامات آمريکايی به خبرگزاری رویترز می گويد:« شک و ترديدی نبايد وجود داشته باشد. می توان اين سئوال را پرسيد که چطور کسی می تواند تا اين حد ابله باشد که عملياتی نظير اين را تاييد کند. خوب اين سئوال منطقی است. ولی از طرح يک چنين سئوالی نمی توان به اين نتيجه رسيد که طرف بی گناه است.»
به نوشته خبرگزاری رويترز اين دسته از مقامات آمريکايی علاوه بر اين معتقدند که اقدامات کاخ سفيد برای استفاده از اين ماجرا جهت اعمال فشار بين المللی بيشتر بر حکومت ايران مصلحت نيست چون به تنش در منطقه خواهد افزود.
يک مقام ارشد دولت آمريکا به خبرگزاری رويترز گفته است: «بسياری در مورد جزييات اين توطئه و نسبت دادن آن به حکومت ايران شک و ترديد دارند. و به همين خاطر ممکن است به نيت دولت آمريکا برای نتيجه گيری سريع و بهره برداری از اين موضوع سوء ظن پيدا کنند.»
این مقام‌ها البته می‌گویند وجود چنین طرحی، در هر صورت نشان می‌دهد که سرویس‌های امنیتی ایران نقطه ضعف‌های بزرگی دارند و وضعیت دولت ایران هم در رویارویی با فشار شدید بین‌المللی متزلزل است.
اکثر مقامات آمريکايی که در اين مورد حاضر به گفتگو شده اند ترجيح دادند که نام و مقام آنها در اين گزارش قيد نشود چون اظهار نظر علنی در اين مورد جزو وظايف و اختيارات آنها نيست.
دومين مقام آمريکايی نيز به خبرگزاری رويترز گفته است که در مورد سياست اعمال فشار بيشتر به ايران و يا تصويب تحريم های بيشتر ترديد و نگرانی هايی دارد. به خصوص تحريم های يک جانبه بيشتر از سوی آمريکا جنبه تبليغاتی نخواهند داشت وبر فشارهای شديد فعلی بر ايران خواهند افزود.
تصور رايج در ميان سياستمداران دولت آمريکا اين است که آيت الله خامنه ای رهبر ايران احتمالا ازاين توطئه با خبر بوده ولی محمود احمدی نژاد رييس جمهور ايران خبر نداشته است . اما مقاماتی که به جمعبندی دولت آمريکا انتقاد دارند می گويند هيچ مدرک مشخصی حاکی از اطلاع رهبر ايران از اين توطئه در دست نيست.
مقامات دادستانی آمريکا يک اعلام جرم عليه منصور ارباب‌سير و غلام شکوری که از اعضای سرشناس سپاه قدس است به دادگاه تسليم کرده اند. جرم آنها توطئه برای ترور سفير عربستان در واشنگتن اعلام شده است.
شک و ترديدها
خبرگزاری رويترز می افزايد که داده های عجيب مربوط به اين ماجرا و از جمله پيشينه و شخصيت غير قابل اعتماد متهم اصلی ، منصور ارباب سيار و مراجعه وی به يک عضو باند مکزيکی قاچاق مواد مخدر که از قضا خبر چين پليس آمريکا بوده است شک و ترديدهای فراوانی را در مورد اين موضوع در ميان کارشناسان امور ايران برانگيخته است.
برخی از مقامات آمريکايی در روزهای گذشته می گفتند که آنها هم در ابتدا شک و ترديدهايی داشتند ولی در نهايت مدارک موجود در مورد ارتباط اين توطئه با ايران و سپاه قدس آنها را قانع کرده است.
به نظر می رسد که در ميان مشاوران ارشد و مقامات اصلی دولت باراک اوباما در مورد شواهد مربوط به اين توطئه و خطراتی که می توانست به بار بياورد هيچ اختلاف نظری وجود ندارد.
دولت آمريکا از نحوه برخورد خود با اين مسئله و اقدامات ديپلماتيک مربوط به آن طی روزهای اخير دفاع می کند.
« بن رودس » معاون مشاور امور امنيتی دولت آمريکا گفت:« اين يک توطئه برای ترور يک ديپلمات ارشد در واشنگتن است که با مقامات ارشد سپاه قدس در ايران ارتباط داشته . بنابراين خود حقايق به حد کافی اهميت اين موضوع را ثابت می کنند. ما به هيچ وجه از حقايق کشف شده فراتر نرفته ايم.»
« بن رودس» در پاسخ به سئوالی مربوط به نحوه علنی کردن اين موضوع از طريق کنفرانس خبری دادستان کل آمريکا گفت که کاخ سفيد در يک چنين مواردی از سيستم مشخص حکومتی تبعيت می کند که بخشی از آن معرفی متهم به دستگاه قضايی، تنظيم يک اعلام جرم و سپس برگزاری کنفرانس خبری توسط وزارت دادگستری است. وی افزود:« ما با اين مسئله مثل هر موضوع مهم و حساس ديگر که پيامدهای بين المللی واضحی دارد، برخورد کرده ايم.»
فضای انتخابات
اما « پل پيلار» يک کارشناس سابق سيا گفت که اظهارات تند باراک اوباما و هيلاری کلينتون انعکاسی از فضای تبليغاتی انتخابات آينده آمريکا است. وی می افزايد:« اوباما و مقامات دولت در فضای انتخابات آينده می خواهند ثابت کنند که در برخورد با ايران موضع قاطعی دارند. اين اظهارات موج داغ تر شدن فضا و به نفع کسانی خواهد بود که به خصوص خواستار به کارگيری نيروی نظامی عليه ايران هستند.»
خبرگزاری رويترز يادآوری می کند که دولت آمريکا در اين روزها نشان نداده که برای واکنش به اين مسئله ا ز نيروی نظامی استفاده خواهد کرد. شايد بخشی از شک و ترديد ها در مورد ابعادی که طرح ترور سفير عربستان به خود گرفته است ناشی از تجربه حمله نظامی به عراق در سال ۲۰۰۳ باشد که در جريان آن پس از متهم کردن نادرست حکومت صدام به برخورداری از سلاحهای کشتار جمعی اين عمليات توسط جورج بوش تصويب شد.
اما ديدگاههای متفاوت در مورد تحليل اين طرح توطئه و چگونگی مقابله با آن نمونه نادری از وجود اختلاف نظر در دولت باراک اوباما است که هميشه بر يکپارچگی خود تاکيد می کند. مقامات آمريکا می گويند اطلاعات مربوط به اين توطئه در حلقه کوچکی از مقامات دولتی حفظ شده بود تا زمانيکه اين موضوع به صورت يک پرونده قضايی در روز سه شنبه علنی شد.
از آن زمان دولت آمريکا يک کارزار ديپلماتيک تعرضی را عليه ايران آغاز کرده و نمايندگان خود را برای ارائه توضيحات بيشتر و جلب حمايت از تحريم های شديدتر عليه ايران به کشورهای متحد اعزام کرده است.
باراک اوباما روز پنجشنبه گفت که دولت آمريکا در مسير اعمال شديدترين تحريم ها عليه ايران گام برمی دارد. يکی از مقامات آمريکايی گفت که يکی از اهداف مهم در اين راستا بخش حمل و نقل ايران است که تاکنون مورد تحريم های گسترده ای قرار گرفته است.
با اين همه هيلاری کلينتون در مصاحبه روز سه شنبه با خبرگزاری رويترز اذعان کرد که ايران در حال حاضر تحت تحريم های شديدی از سوی سازمان ملل متحد، دولت آمريکا و اتحاديه اروپا قرار دارد . او افزود که آمريکا اميدوار است ساير کشورهای جهان نيز به اعمال اين تحيم ها عليه ايران بپيوندند.
«خوان زاراته» يکی از مشاوران ارشد جورج بوش در زمينه مبارزه با تروريسم می گويد:« دولت اوباما می خواهد از اين ماجرا به عنوان شاهدی دال بر خطرناک بودن حکومت ايران استفاده کرده و براساس آن فشار بين المللی بيشتری را عليه ايران بسيج کند. به اعتقاد من حتما شواهد خيلی مستحکمی وجود دارد که نشان می دهد حداقل مقامات ارشد سپاه قدس با اين توطئه در ارتباط بوده اند. در غير اينصورت بعيد است که دولت آمريکا چنين اتهاماتی را مطرح می کرد.»
خبرگزاری رويترز يادآوری می کند که محکم ترين مدارکی که توسط دادستانی آمريکا ارائه شده انتقال صد هزار دلار توسط منصور ارباب سيار به يک حساب بانکی پنهانی دولت آمريکاست. وجوديکه جزييات مربوط به اين انتقال ارز هنوز علنی نشده وی يک مقام آمريکايی می گويد اوراق مربوط به اين انتقال ارز نشان می دهد که شخصا توسط سردار قاسم سليمانی فرمانده سپاه قدس تاييد شده است.
فرضيه ها
هنوز مشخص نيست که آيا سطوح بالاتر حکومت ايران نيز از اين طرح اطلاع داشته اند يانه.
با وجوديکه باراک اوباما در سخنان خود مستقيما به آيت الله خامنه ای رهبر و محمود احمدی نژاد رييس جمهوری ايران اشاره ای نکرد . مقامات دولت آمريکا می گويند که رهبر ايران قاعدتا بايد به شکلی از اين مسئله با خبر بوده باشد. البته مقامات آمريکای اعتراف دارند که اين موضوع نه براساس وجود شواهد مشخص بلکه بر مبنای شناخت عمومی از روش عملياتی و تصميم گيری در ساختار سپاه قدس و رهبری جمهوری اسلامی است.
برخی از مقامات آمريکايی که شناخت و تجربه بيشتری از مسائل ايران دارند فرضيه های ديگری را مطرح می کنند . يک منبع مطلع از مباحث درونی دولت آمريکا می گويد يکی از فرضيه هايی که غيرحرفه ای بودن اين عمليات را توجيه می کند اين است که اين اقدام توسط عوامل خودسر در درون سپاه قدس هدايت می شده است.
فرضيه های ديگری نيز مطرح می شود از جمله اينکه سپاه قدس با اين طرح فقط می خواسته توانمندی دفاع ضد اطلاعاتی آمريکا را بسنجد و يا سپاه قدس بدون تمرکز و برنامه ريزی و با استفاده از يک امکان نه چندان قابل اتکا تيری در تاريکی انداخته تا شايد از اين طريق بتواند به رقيب خود دولت عربستان ضربه ای بزند.
خبرگزاری رويترز می افزايد که براساس اين فرضيه ها احتمالا در پی سرکوب تظاهرات معترضان توسط سپاه پاسداران در پی انتخابات رياست جمهوری سال ۲۰۰۹ احتمالا يک تشکيلات سپاه پاسداران و سپاه قدس اختيارات بيشتری پيدا کرده و سران حکومت ايران دست آنها را برای اجرای عمليات های نامتعارف برونمرزی بازگذاشته اند.
اين فرضيه مدعی است که سپاه پاسداران و نيروهای وابسته به آن همواره تمايل داشته اند که با هدف قدرتنمايی به آمريکا ضربه بزنند ولی در گذشته در هراس از اقدام تلافی جويانه آمريکا اين تمايل توسط رهبران ايران مهار می شده است.
با در نظر داشت همه شک و ترديدهای موجود در مورد اين طرح توطئه و احتمال دخالت ايران يکی از مقامات آمريکايی به خبرگزاری رویترز می گويد:« شک و ترديدی نبايد وجود داشته باشد. می توان اين سئوال را پرسيد که چطور کسی می تواند تا اين حد ابله باشد که عملياتی نظير اين را تاييد کند. خوب اين سئوال منطقی است. ولی از طرح يک چنين سئوالی نمی توان به اين نتيجه رسيد که طرف بی گناه است.»