از وبگردی تا دوست‌یابی

برنامه نگاه تازه به موضوع شبکه های اجتماعی و اينترنت و تاثير آن بر زندگی امروز پرداخته است.

فرزاد فروغی، يکی از همکاران ما در راديو فرداست که با دوستانش از طريق شبکه های اجتماعی ارتباط برقرار می کند.

او که پانزده سال گذشته را در انگلستان زندگی کرده، با اشاره به تفاوت های زندگی جوانان ايران با جوانان خارج از ايران می گويد: روابط دختران و پسران در ايران در دوران نوجوانی او مثل دوران کنونی نبود. به باور وی روابط ميان جوانان در کشوری مانند انگليس بسيار آزاد تر است. او البته اذعان دارد که امروزه روابط ميان دختران و پسران ايران نيز عوض شده است: «به هر حال اين جنگ سنت و مدرنيسم در همه زمينه ها در کشور ما هست.»

«هستی» فارغ التحصيل رشته اقتصاد است و در کويت زندگی می کند، معتقد است کسانی که در اينترنت دوست پيدا می کنند، به دليل اينکه مدرکی برای اثبات ادعاها وجود ندارد، می توانند به سادگی دروغ بگويند. وی می گويد کسانی را که در فيس بوک نمی شناسد به عنوان دوست به ليست دوستانش اضافه نمی کند: «کسانی دوست در اينترنت پيدا می کنند که وقت آزاد دارند و اعتماد به نفسی را که در جامعه دوستی پيدا کنند را ندارند.»



فروغ، دانش آموخته رشته تاريخ از اصفهان می گويد: «من به اين بدبينی نگاه نمی کنم. آدم می تواند خيلی راحت باشد.» هستی با اينهمه معترف است که دوستان خوبی از طريق اينترنت پيدا کرده است.

فکر می کنيد چقدر اينترنت، دنيای مجازی و شبکه های اجتماعی می توانند آدمها را از دنيای واقعی دور کنند؟

هستی: خيلی وقتها ممکن است در وقت خالی مان بنشينيم و چت کنيم، دروغ بگوييم و دروغ بشنويم. ولی هيچوقت جدی نمی گيريم. فقط جنبه اين دارد که آدم دلش می خواهد آن چيزی را که توی دلش هست، به زبان بياورد.

فرزاد فروغی: يعنی اينترنت به عنوان سنگ صبور؟!

به نظر هستی جستجوی همسر يا شريک زندگی در اينترنت ساده لوحانه است:
«ممکن است جواب بدهد. ازدواج کنند و موفق هم باشد. ولی در صد آن کم است.»
فروغ می گويد اينترنت يک حالت اعتماد به نفس به آدمها می دهد و آدم می تواند راحت تر حرف بزند.
اينترنت تا چه اندازه توانسته روی روابط بين دختر و پسر و دوستی های آنها تاثير بگذارد؟

مارتين، دانش آموخته «ای تی» اهل جمهوری چک می گويد:
اول اينکه اينترنت مردم را با همديگر مرتبط می کند. راه آسانی است برای پيدا کردن دوست دختر يا دوست پسر. از طريق فيس بوک يا انواع ديگر شبکه های اجتماعی می شود با دوستان يا آدمهای تازه قرار بگذاريم و آنها را ملاقات کنيم. اما از نقطه نظر دوم، اينترنت می تواند ما را خيلی تنها کند. گاهی وقتها دنيای مجازی جای دنيای بيرون را می گيرد. موسيقی، فيلم و حتی سکس هست ولی ارتباط ما را با دنيای واقعی کم می کند.

مارکتا، فروشنده ای در پراگ معتقد است فيس بوک برای ارتباط او با دوستانش در کشورهای ديگر ابزار خوبی است: «از فيس بوک متشکرم که باعث شد من کار پيدا کنم. تجربه خوبی شد برای من.»

ژانتا ، دانشجو رشته جامعه شناسی در پراگ، نيز معتقد است اينترنت وسيله بهتری است برای انجام کارها و پيوند با دوستانش: «اما برای من فيس بوک زياد جای امنی نيست. چون افراد بيشماری می توانند صفحه فيس بوک مرا ببينند و شايد به اطلاعات خصوصی من دسترسی پيدا کنند.»

خانم دکتر بِلله مکدانل، روانشناس و جامعه شناس از جمهوری چک در پاسخ به اين پرسش که آيا اينترنت برای روابط بين زوجها تهديدی به شمار می رود يا نه، می گويد لازم است رهنمودهايی برای ايجاد تماس و گفت و گو در محيط اينترنت وجود داشته باشد. در اغلب موارد مکالمات اينترنتی قابل رديابی است. از طريق آدرس آی پی می شود کاربر اينترنت را رديابی کرد. افرادی که از طريق با فرد ديگری رابطه دارند، بايد خيلی مراقب باشند که فکر می کنم اغلب افراد به اين نکته توجهی ندارند.

به گفته اين روانشناس در حال حاضر نقطه شروع يک هشتم روابط اينترنت است و شمار بسياری از مردم از اين طريق با هم آشنا می شوند و تماس دارند.

دوست دختر و پسر پيدا کردن امروزه با دوره شما چه تفاوتی پيدا کرده است؟

دکتر بِلله مکدانل: در دوره من افراد يکديگر را در مناسبت های اجتماعی و در محيط دوستان و يا خانواده ها ملاقات می کردند. می توانستند با توجه به چيزی که رو به روی آنهاست تصميم بگيرند.

خانم مکدانل با اينهمه معتقد است اينترنت به بازتر شدن افق ديد آدمها کمک می کند. وی توصيه می کند افراد در به اشتراک گذاشتن اطلاعات خود دقت کافی بکنند و برای تضمين امنيت خود استراتژی و برنامه های پشتيبانی لازم را پيش بينی کنند.

خانم دکتر آذردخت مفيدی، روانکاو در ايران می گويد:
«در جوامع باز که امکان آشنايی افراد توی محيط های مختلف وجود دارد، اينترنت می تواند رل کمکی داشته باشد. با اينهمه مشکل اينجاست که انسانها در شبکه های تعاملی اجتماعی است که می توانند همديگر را پيدا کنند و بيشتر بشناسند. در شبکه های اينترنتی خيلی از آدمها خودشان را آن طور که هستند معرفی نمی کنند. غير صادقانه برخورد می کنند. اين مشکلات خيلی زيادی را به وجود می آورد. اما در جوامع بسته مثل ايران که افراد محيط های باز برای آشنايی ندارند، و اين شبکه های اجتماعی رونق فراوانی دارند، آدمها می توانند تصوير خود را ديگر گونه جلوه دهند.»

به باور خانم مفيدی نبودن تعامل تنگاتنگ انسانی که با حضور فيزيکی آدمها شکل می گيرد، آسيب های فراوانی به روان زن و مرد می زند. وی می گويد به علت نبودن محيط های اجتماعی مناسب در جامعه ايران، امکان اينکه انسانها بتوانند روابط عاطفی دورتر برقرار کنند، ندارند:
«صفر و صد می شود. يا رابطه نبايد وجود داشته باشد يا بايد به اندرونی کشيده شود.»

خانم مفيدی با مقايسه دوران نوجوانی خود با وضعيت جوانان امروز می گويد: «ما توی دانشکده خيلی آزادتر بوديم. انجمن های مختلف وجود داشت. کارهای مختلف می توانستيم بکنيم. سفر می توانستيم برويم، کلوب های مختلف بود و محيط اجتماعی بسيار بازتر بود و اصلاً ما وارد پديده روابط بسيار نزديک به اين سرعت نمی شديم. روابط دوستانه متعدد را تجربه می کرديم و ارتباط ما با واقعيت خيلی بيشتر بود.»