اکبر ترکان، معاون وزير نفت ايران روز سه شنبه، ۱۵ژانويه، اعلام کرد که ترکمنستان با هدف لغو قرارداد کنونی و تغيير شرايط آن، صدور گاز به ايران را قطع کرده است.
آقای ترکان در گفت و گويی با راديوی دولتی ايران گفت: قطع صدور گاز به ايران از طرف ترکمنستان به خصوص در چنين زمستان سردی عملی «غير اخلاقی» بوده است.
وی افزود: قرارداد بين دو کشور« شفاف» بوده، ولی ترکمنستان خواستار لغو قرار داد بوده و ادعاهای بيشتری را مطرح کرده است.
ترکمنستان حدود دو هفته پيش، از هشتم دی ماه، صدور گاز به ايران را متوقف کرد.
وزارت امور خارجه ترکمنستان، روز يکشنبه اعلام کرد: «مشکلات فنی موجب توقف صدور گاز به ايران شده و خط لوله انتقال گاز به ايران احتياج به تعمير دارد.»
- «قطع صدور گاز به ايران از طرف ترکمنستان به خصوص در چنين زمستان سردی عملی غير اخلاقی بوده است.»
اين وزارتخانه در ضمن افزود:ايران به تعهدات مالی خود عمل نکرده و اين امر موجب شده که تعمير لوله انتقال گاز و حفاظت از آن با مشکلاتی روبرو شود.
اما ايران می گويد تعهدات مالی خود را به موقع پرداخته، و برخی از نمايندگان مجلس شورای اسلامی نيز گفته اند که ترکمنستان خواهان افزايش قيمت گاز از هفت دلار به چهارده دلار برای هر هزار متر مکعب گاز است.
ترکمنستان روزانه حدود ۲۳ ميليون متر مکعب گاز به ايران صادر می کرد و بخش عمده ای از این گاز در اختیار استان های شمالی ایران قرار می گرفت.
قطع صادرات گاز ترکمنستان همراه با سرمای بی سابقه ایران سبب بروز مشکلات زیادی در این کشور شد و بسیاری از شهرهای شمالی ایران با افت فشار یا قطع گاز مصرفی روبرو شدند.
مقامات ايرانی گفته اند که بر اساس قرارداد ۲۵ ساله ای که بين دو کشور امضا شده، ترکمنستان تا سال ۲۰۲۴، موظف به صدور گاز به ايران بوده است.
کمال دانشيار، رييس کميسيون انرژی مجلس ايران اعلام کرده است که ترکمنستان می خواهد قيمت گاز صادراتی به ايران را دو برابر افزايش دهد و تهران امکان دارد در اين مورد به نهادهای بين المللی شکايت کند.
آقای دانشيار به رادیو فردا گفت: «راه حل صحيح اين است که قيمت گاز افزايش يابد ولی نه در حدی که ترکمنستان می خواهد.»
ایران هر گونه مذاکره با ترکمنستان را پیش از وصل گاز این کشور منتفی دانسته است.
غلامحسين نوذری، وزير نفت ايران، در این مورد گفته است که دولت ايران پيش از وصل گاز با ترکمنستان مذاکره نمی کند.
ترکمنستان دومين توليد کننده گاز دنيا است و پنج درصد گاز مورد احتياج ايران را تامين می کند. اين در حالی است که ايران پس از روسيه دارای دومين ذخيره گازی جهان است و در سال های گذشته تلاش کرده است تا با سرمايه گذاری در پروژه پارس جنوبی در عسلويه علاوه بر تامين نيازهای داخلی، بازارهای اروپا و شبه قاره هند را هدف قرار دهد.
اما به دليل تحريم های بين المللی ناشی از بحران هسته ای جمهوری اسلامی و عدم سرمايه گذاری شرکت های خارجی در بخش نفت و گاز اين کشور، توسعه اين بخش حياتی از اقتصاد ايران راکد مانده است.