روز دوشنبه ۱۰ ژانويه، وزارت خارجه بريتانيا اطلاعيه ای صادر کرد که در آن به نقل از اليستر برد، معاون اين وزارت خانه در امور خاورميانه، محکوميت نسرين ستوده به ۱۱ سال زندان و همچنين محکوميت شيوا نظرآهاری را بسيار نگران کننده خواند و خواهان لغو اين محکوميت ها شد. اين اطلاعيه همچنين خواهان تغيير احکام سنگين برای جعفر کاظمی و محمد حاج آقايی شد.
ريچارد دالتون، سفير پيشين بريتانيا در ايران، در این مورد با رادیو فردا گفت وگو کرده است.
فکر می کنيد تلاش کميسيون امنيت ملی مجلس برای قطع رابطه با بريتانيا به اين خاطر است؟
اول بايد بگويم رابطه ايران و بريتانيا از اول انقلاب تا به حال هيچگاه رابطه مطلوبی نبوده و کيفيت رابطه دو کشور مرتب بالا و پايين می رود. در حال حاضر اين رابطه بسيار سرد است، اما فکر نمی‌کنم به اين معنا باشد که روابط ديپلماتيک قطع خواهد شد. به نظر من چنين کاری به نفع ايران نيست و اقدام کميسيون امنيت ملی مجلس فقط در حد يک پيشنهاد به دولت و وزارت خارجه است نه يک تصميم نهايی و ملزم کننده.
در حال حاضر صحبت های زيادی از برقراری گفت وگو با ايران شنيده می شود، چه از سوی اتحاديه اروپا و چه آمريکا و ايران هم گاهی به اين صداها پاسخ مثبت می دهد. مخالفت برخی جناح ها با تعامل بين ايران و جامعه بين المللی يکی از دلايل مخالفت با بريتانيا است؟
ما هيچ تمايلی از سوی ايران نمی بينيم که بخواهد در برابر تقاضای آژانس اتمی و شورای امنيت سازمان ملل انعطاف نشان دهد، به همين دليل در حال حاضر به نظر نمی رسد دور بعدی مذاکرات همراه با موفقيت باشد. اما اميدواريم ايران موضع خود را عوض کند.
البته کشورهای ۵+۱ نيز در واکنش به تعديل خواست های خود تمايل نشان خواهد داد. به همين دليل من کاملا بدبين نيستم، اما برای موفقيت چنين مذاکراتی دو طرف بايد حاضر باشند بر سر پيش شرط های خود کوتاه بيايند. آمريکا می گويد پيش از مذاکره ايران بايد بنابه خواست شورای امنيت سازمان ملل غنی سازی اورانيوم را متوقف کند و ايران می گويد سازمان ملل بايد اين شرط خود را بردارد.
از سوی ديگر هنوز هيچ نشانه ای مبنی بر اين که ايران قصد توليد سلاح هسته ای ندارد در دست نيست. ايران هيچ تمايلی به رفع شبهه های آژانس انرژی اتمی نشان نداده و تا زمانی که به اين نگرانی‌های واقعی و مشروع پاسخ داده نشود، تعامل با ايران بعيد به نظر می رسد.
آيا اعتراض بريتانيا به وضعيت حقوق بشر در ايران که ابتدا با ذکر اطلاعيه رسانه ای وزارت خارجه به آن اشاره شد، يکی از موراد نارضايتی ايران از بريتانيا است به خصوص در اين زمان که سرکوب صداهای مخالف شدت گرفته است؟
مدت هاست ايران خلاف تعهدات بين المللی اش، بر اين عقيده است که اظهار نظر کشورهای ديگر در مورد نقض حقوق بشر به معنای مداخله غيرقابل قبول در امور داخلی آن کشور است. در حالی که می‌دانيم نقض حقوق بشر يکی از مواردی است که نظارت سازمانهای بين المللی و کشورهای ديگر بر آن کاملا مشروع و قانونی است و آنها می توانند و بايد در اين گونه مسايل اظهار نظر کنند، اطلاعيه داده و بگويند درون مرزهای يک کشور چه می گذرد.
اما همان طور که گفتم اين اختلاف نظرها مسبوق به سابقه است و ادامه خواهد يافت. در گذشته مثلا وقتی اتحاديه اروپا با ايران در تعامل بود، می شد به طور موقت اين اختلاف های حاد را کنار گذاشت و سعی کرد بر زمينه های مشترکی تکيه کرد که به گمان من قطعا وجود دارد.
من معتقدم کشورهای ۵+۱ همگی مايلند چنين موضعی گرفته، سعی کنند زمينه های مشترک را تقويت نمايند و برمبنای آن پيش بروند. با ايران است که در اين مورد از خود تمايل لازم را نشان دهد.
ريچارد دالتون، سفير پيشين بريتانيا در ايران، در این مورد با رادیو فردا گفت وگو کرده است.
فکر می کنيد تلاش کميسيون امنيت ملی مجلس برای قطع رابطه با بريتانيا به اين خاطر است؟
اول بايد بگويم رابطه ايران و بريتانيا از اول انقلاب تا به حال هيچگاه رابطه مطلوبی نبوده و کيفيت رابطه دو کشور مرتب بالا و پايين می رود. در حال حاضر اين رابطه بسيار سرد است، اما فکر نمی‌کنم به اين معنا باشد که روابط ديپلماتيک قطع خواهد شد. به نظر من چنين کاری به نفع ايران نيست و اقدام کميسيون امنيت ملی مجلس فقط در حد يک پيشنهاد به دولت و وزارت خارجه است نه يک تصميم نهايی و ملزم کننده.
در حال حاضر صحبت های زيادی از برقراری گفت وگو با ايران شنيده می شود، چه از سوی اتحاديه اروپا و چه آمريکا و ايران هم گاهی به اين صداها پاسخ مثبت می دهد. مخالفت برخی جناح ها با تعامل بين ايران و جامعه بين المللی يکی از دلايل مخالفت با بريتانيا است؟
ما هيچ تمايلی از سوی ايران نمی بينيم که بخواهد در برابر تقاضای آژانس اتمی و شورای امنيت سازمان ملل انعطاف نشان دهد، به همين دليل در حال حاضر به نظر نمی رسد دور بعدی مذاکرات همراه با موفقيت باشد. اما اميدواريم ايران موضع خود را عوض کند.
البته کشورهای ۵+۱ نيز در واکنش به تعديل خواست های خود تمايل نشان خواهد داد. به همين دليل من کاملا بدبين نيستم، اما برای موفقيت چنين مذاکراتی دو طرف بايد حاضر باشند بر سر پيش شرط های خود کوتاه بيايند. آمريکا می گويد پيش از مذاکره ايران بايد بنابه خواست شورای امنيت سازمان ملل غنی سازی اورانيوم را متوقف کند و ايران می گويد سازمان ملل بايد اين شرط خود را بردارد.
از سوی ديگر هنوز هيچ نشانه ای مبنی بر اين که ايران قصد توليد سلاح هسته ای ندارد در دست نيست. ايران هيچ تمايلی به رفع شبهه های آژانس انرژی اتمی نشان نداده و تا زمانی که به اين نگرانی‌های واقعی و مشروع پاسخ داده نشود، تعامل با ايران بعيد به نظر می رسد.
آيا اعتراض بريتانيا به وضعيت حقوق بشر در ايران که ابتدا با ذکر اطلاعيه رسانه ای وزارت خارجه به آن اشاره شد، يکی از موراد نارضايتی ايران از بريتانيا است به خصوص در اين زمان که سرکوب صداهای مخالف شدت گرفته است؟
مدت هاست ايران خلاف تعهدات بين المللی اش، بر اين عقيده است که اظهار نظر کشورهای ديگر در مورد نقض حقوق بشر به معنای مداخله غيرقابل قبول در امور داخلی آن کشور است. در حالی که می‌دانيم نقض حقوق بشر يکی از مواردی است که نظارت سازمانهای بين المللی و کشورهای ديگر بر آن کاملا مشروع و قانونی است و آنها می توانند و بايد در اين گونه مسايل اظهار نظر کنند، اطلاعيه داده و بگويند درون مرزهای يک کشور چه می گذرد.
اما همان طور که گفتم اين اختلاف نظرها مسبوق به سابقه است و ادامه خواهد يافت. در گذشته مثلا وقتی اتحاديه اروپا با ايران در تعامل بود، می شد به طور موقت اين اختلاف های حاد را کنار گذاشت و سعی کرد بر زمينه های مشترکی تکيه کرد که به گمان من قطعا وجود دارد.
من معتقدم کشورهای ۵+۱ همگی مايلند چنين موضعی گرفته، سعی کنند زمينه های مشترک را تقويت نمايند و برمبنای آن پيش بروند. با ايران است که در اين مورد از خود تمايل لازم را نشان دهد.