«خلافکاری هايی در بوشهر صورت می گيرد که می خواهند لاپوشانی کنند»

برخی منابع ديپلماتيک که نخواسته‌اند نامشان فاش شود، به خبرگزاری آسوشيتدپرس گفته‌اند که در پی زلزله‌های قوی سال‌ جاری، بخشی از ديوارهای بتونی نيروگاه اتمی بوشهر ترک‌هايی به‌طول چند متر ايجاد شده و با اين‌که اطلاعات زيادی در دست نيست، اما نمی‌توان احتمال آسيب‌ديدگی در بخش‌های ديگر نيروگاه را رد کرد.

برپايه همين گزارش، نماينده ايران در آژانس در اين‌باره اظهار بی‌اطلاعی کرده، اما شرکت روسی سازنده نيروگاه، چنين گزارش‌هايی را تکذيب می‌کند.

گفتگوی علیرضا کرمانی با نصرت واحدی در مورد تاسیسات بوشهر

در گفت‌وگو با نصرت واحدی، کارشناس فيزيک اتمی، رادیو فردا، نخست از او می‌پرسد که گزارش آسيب‌ديدگی نيروگاه بوشهر تا چه اندازه می‌تواند درست باشد؟

واحدی: اين مسئله صحت دارد ولی اگر اتفاقی افتاده است و ديواره های نيروگاه به طول چند متر آسيب ديده است، زياد هم اهميت ندارد. بلکه اهميت جای ديگری است و آن اين است که آيا بخشی که مربوط به خنک کردن رآکتور است که به هر حال به دريا ارتباط دارد تا چه اندازه آسيب ديده است.

آقای آمانو درست می گويد. بايستی رفت و آنجا را بازرسی کرد و اين بازرسی هم به معنای تفتيش نيست. بلکه کار آژانس رسيدگی به اين موارد است و وظيفه دارد تمامی اين گونه آسيب ها را بررسی کند و گزارش بدهد و از کسانی که رآکتور را راهبری می کنند بخواهد که آسيب ها را ترميم کند تا به مردم آسيبی نرسد.

آژانس بايد اين کار را حتما انجام بدهد.

آقای واحدی آيا ايران می تواند مانع بازديد بازرسان آژانس از نيروگاه بوشهر شود؟

قاعدتا نمی تواند از اين کار ممانعت کند ولی آژانس هم حتما بايد بگويد که چه زمانی برای بازرسی می رود.

به هر حال نمی تواند ممانعت کند به خصوص که مسئله بازرسی به نفع ملت ايران و به نفع خود رآکتور است و به ضرر آن نيست.

اين بخش خنک کننده که می گوييد به دريا راه دارد يا در دريا تعبيه و ساخته شده است، به چه مفهوم است؟ آيا پايه های آن در دريا قرار دارد؟ لوله های ارتباطی با دريا دارد؟ چگونه است؟ ممکن است در اين مورد به ما توضيح بدهيد؟

صد در صد لوله های ارتباطی وجود دارد و وقتی زلزله می آيد اين لوله ها می تواند جا به جا شده باشد. به هر حال امکان آسيب پذيری اين لوله ها در هنگام زلزله وجود دارد.
شما اشاره کرديد که آقای آمانو، مدير کل آژانس تاکيد کرده است که بايد از تاسيسات بوشهر بازديد به عمل بياد و می گوييد که اين درخواست درستی است.

اما در حالی که مدتی از زلزله بوشهر می گذرد شما فکر می کنيد که چرا هنوز از سوی آژانس بازديدی صورت نگرفته است؟

احساس می کنم اين ممانعت جنبه سياسی دارد و چيزی که اهميت دارد اين است که به نظر می رسد يک مقداری خلافکاری هايی دارد صورت می گيرد که اينها می خواهند اين خلافکاری ها را لاپوشانی کنند.

خلاف کاری هايی که به آن اشاره می کنيد ممکن است چه چيزهايی باشد؟

ببينيد. در اين رآکتور چندين بار سوختش را بيرون آورده و دوباره سرجايش گذاشته اند. پايين آوردن و بالا بردن، روشن کردن و خاموش کردن رآکتور بايد بر اين اساس صورت بگيرد که تمام اين کارها توسط مسئولين رآکتور به آژانس گزارش شود. در حالی که بسياری از اين اتفاقات گزارش نشده است.

يعنی شما معتقديد که حتی در نيروگاه بوشهر که قاعدتا بايد انرژی صلح آميز توليد شود، هم پنهانکاری هايی دارد صورت می گيرد؟

وقتی شما رآکتور را پايين می آوريد بايد گزارش کنيد. اگر گزارش نکنيد يک معنا دارد. معنايش اين است که احيانا می توانيد ميله های سوخته شده را دستکاری کنيد.

اين دستکاری برای تبديل به پلوتونيوم يا چيزهايی ديگر انجام می شود؟

عملا يکی از قوانين کارايی رآکتور اين است که شما بايستی قبلا گزارش کنيد که من اين رآکتور را می خواهم بياورم پايين. ميله های سوخت را عوض کنم، دليل دارد که اين را می گويم برای اينکه معلوم بشود در طول يکسال از اين ميله های سوخت چقدر بهره برداری شده است و بر اساس آن می شود يک سری حدسيات و تخمين هايی زد و يکی از اين حدسيات هم اين است که چقدر در آنجا پلوتونيوم توليد شده است.
وقتی اينها را گزارش نکنيد احيانا گرفتاری هايی به وجود می آيد مبنی بر اينکه داريد خلافکاری می کنيد.