گزارش آژانس درباره برنامه اتمی ایران و رویکرد اروپا

  • مريم منظوری

ایران سکوت خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره گزارش تازه آژانس را سوال برانگیز دانسته است.( عکس: AFP)

پس از انتشار گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره پرونده هسته ای ایران و این که درباره ماهیت صلح آمیز آن هنوز شک و شبهه وجود دارد، محمد علی حسینی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی گفت: سکوت اتحادیه اروپا در این میان سوال برانگیز است.


به گزارش خبرگزاری های داخلی ایران، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز یکشنبه، پنجم اسفند ماه، در جمع خبرنگاران ضمن تبریک آنچه که پیروزی و موفقیت بزرگ هسته ای ایران خواند، گفت: امروز پرونده هسته ای ایران به حالت عادی در آمده است.


سعید محمودی، استاد حقوق بین الملل و تحلیلگر مسائل سیاسی ایران در استکهلم، در گفت و گو با رادیو فردادرباره رویکرد مسوولان جمهوری اسلامی مبنی بر پیروزی ایران در مقابل غرب درباره پرونده هسته ای و جشن گرفتن حکومت ایران می گوید:


سعید محمودی: عکس العمل ایران روی این گزارش به خصوص با توجه به قسمت های ابتدایی این گزارش است؛ یعنی آن قسمت هایی که مربوط به سئوالات قدیمی است که ایران با آژانس توافق کرده بوده پاسخ آنها را بدهد و چون آژانس به این نتیجه رسیده است که پاسخ های ایران کافیست از این نظر ایران دلیل این می بیند که از این گزارش خیلی راضی باشد.


در گزارش های قبلی در دو خط به صورت خیلی جزئی به مسئله دیگری اشاره شده بود که تحت عنوان «مطالعات ادعایی» یا «مطالعات اتهامی» به آنها اشاره شده بود و در این گزارش خیلی بخش عمده ای به این مسئله پرداخته و در مورد این مطالعات ادعایی یعنی اطلاعاتی که آژانس از طریق پاره ای از کشورهای عضو دریافت کرده و مبنی بر این است که ایران یک سری فعالیت هایی داشته که این فعالیت ها سوء ظن برانگیز هست از جمله پروژه نمک سبز، آزمایش مواد انفجاری قوی، محفظه کلاهک موشک و غیره.


  • «خواسته ایران از اتحادیه اروپا و آقای سولانا به نظر من در شرایط حاضر احتمالا عملی نیست و سولانا و کشورهای اروپایی هم بر اساس همین داده ها و براساس گفته آژانس، به سمت تصویب قطعنامه بعدی شورای امنیت پیش خواهند رفت.»
سعید محمودی، تحلیلگر مسائل سیاسی ایران در استکهلم

در مورد این اطلاعات، گزارش آژانس و آقای البرادعی مبنی بر این است که ایران پاسخ نداده، همکاری نکرده و به همین دلیل خلاصه این گزارش آقای البرادعی یا مهمترین نتیجه گیری آن در آخرین جمله آن است که اظهار می کند، «آژانس هنوز در شرایطی نیست که بتواند بگوید برنامه ایران برنامه نظامی نیست» و به همین دلیل هم به نظر من جایی برای جشن گرفتن هنوز باقی نمانده است.


محمد علی حسینی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری ایران صبح روز یکشنبه به واکنش اتحادیه اروپا نسبت به طرح پیش نویس قطعنامه سوم و گزارش اخیر آژانس اعتراض داشته و گفته است که ایران از اتحادیه اروپا و شخص خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه توقع داشته که تا رسیدن به نتیجه نهایی از ایران قویا حمایت کند. به نظر شما چه حمایتی مد نظر آقای حسینی است؟


محمودی: چون مذاکراتی که با آقای سولانا شده بوده و در واقع، محور آن شش موضوع اصلی ای بوده که در این گزارش هم آژانس اعلام می کند پاسخش را دریافت کرده است.


انتظار ایران این بوده که اتحادیه اروپا با این گزارش در واقع راضی شود و آقای سولانا هم به صورت قوی اعلام کند که این گزارش پاسخ همه سئوالات را داده است. ولی این طور نبوده و نخواهد بود. به خاطر اینکه، صرفنظر از انگیزه های سیاسی یا غیره پشت این برنامه، آنچه که مهم است این است که آژانس به عنوان دستگاه ناظر به برنامه اتمی ایران به هر دلیلی هنوز نتوانسته نتیجه مثبت را اعلام کند و بگوید که ایران هیچ مشکلی از این نظر ندارد و برنامه اش نظامی نیست.


به همین دلیل خواسته ایران از اتحادیه اروپا و آقای سولانا به نظر من در شرایط حاضر احتمالا عملی نیست و سولانا و کشورهای اروپایی هم بر اساس همین داده ها و براساس گفته آژانس، به سمت تصویب قطعنامه بعدی شورای امنیت پیش خواهند رفت.


محمد علی حسینی و آقای احمدی نژاد اعلام کرده اند که ایران در صورت تصویب قطعنامه سوم تحریمی واکنش متناسب با همان را نشان خواهد داد. باتوجه به اینکه هیچگونه جزئیاتی از واکنش احتمالی ایران اعلام نشده، فکر می کنید که این واکنش ها چه خواهد بود؟


محمودی: حدس آن مشکل است ولی احتمالا در زمینه های اقتصادی ایران ممکن است که سعی کند اقداماتی انجام دهد. گرچه تا حالا هرچه تحریم و محدودیت ایجاد شده، از سوی اروپا علیه ایران بوده ولی به هرحال زمینه هایی هم هست که این کشورها هم از لحاظ اقتصادی هنوز با ایران ارتباط دارند و ممکن است که ایران در آن زمینه ها بخواهد محدودیت هایی ایجاد کند


آقای محمودی، به نظر شما موضع گیری ایران را چطور می توان توجیه کرد؟

محمودی: ایران در واقع این مسئله را این طور می بیند که هر کاری بکند جواب هر سئوالی را بدهد باز احتمال این هست که در طول فاصله دو ماه یا سه ماه که بین گزارش های آقای برادعی هست مدارکی ایجاد شده یا مدارک جدیدی پیدا شود.


بنابر این یک دور باطل ایجاد شده و مسئله این است که تا چه زمانی این ابهامات می تواند پیدا شود یا ادامه پیدا کند یا کشف شود.