« جنگ نه ، صلح وحقوق بشر آری » این شعاری است که شماری از مدافعین حقوق بشر در ایران با توافق بر سر آن خواستار تشکیل یک شورای مدافع صلح شده اند.
شيرين عبادی برنده جایزه صلح نوبل روز دوشنبه هفته گذشته در گفت و گو با رسانه ها، خبر تشکيل «کميته موقت صلح» را اعلام کرد.
کمیته موقت صلح که به گفته خانم عبادی مدت یک ماه است کار خود را آغاز کرده است در اولین بيانيه خود پیشنهاد می کند، نشستی برای ایجاد شورایی به نام «شورای ملی صلح» به عنوان جنبش اجتماعی صلح دوستان ايران برای رودر رویی با خطرهای تهدید کننده صلح در ایران برگزار شود.
این شورا باید آن چنان که مبتکرین ایجاد آن می گویند، بتواند با همبستگی با همه جنبش های صلح طلب جهان، صدای صلح دوستی مردم ایران را به گوش همه جهانیان برساند، تا به گفته آنان خطرات تهدید کننده صلح را محدود کند.
در بیانیه این کمیته آمده است که بانیان تشکیل شورای ملی صلح براین باورند که چنین شورایی می تواند هر گونه عمل تهدید کننده صلح از خارج را محکوم کند و از جمهوری اسلامی بخواهد که با پذیرش قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل متحد وعمل به تعهدات ومیثاق های بین المللی زمینۀ تهدید صلح را از میان بردارد.
آن چنان که خانم شيرين عبادی در مصاحبه با رادیو فردا گفت هدف از تشکیل این شورا بررسی راه های کاهش تنش میان ایران و آمریکا و راه های دست یابی به صلح است.
بانیان شورای ملی صلح، در فراخوان خود از همه روشنفکران و هنرمندان خواسته‌اند تا بهاین جریان به گفته آنان صلح طلب و ضد جنگ بپیوندند.
در برنامه این هفته دیدگاه ها، دکتر هوشنگ امیر احمدی، استاد دانشگاه و رییس بخش خاورمیانه دانشگاه راتگرز در نیوجرسی، دکتر محمد سهیمی، استاد دانشگاه ایالتی کالیفرنیای جنوبی در لس آنجلس و تقی رحمانی تحلیلگر و فعال سیاسی در تهران در میزگردی به تحلیل تشکیل و اهداف شورای ملی صلح در ایران پرداخته اند.
شورای عادی سازی روابط ؟
دکتر هوشنگ امیر احمدی، با انتقاد از انتخاب نام «شورای ملی صلح» می گوید که شورای صلح تنها زمانی به وجود می آید که جنگی در میان باشد در حالی که اکنون جنگی در جریان نیست.
به گفته آقای امیراحمدی، باید نام این شورا را به «شورای عادی سازی روابط» تغییر داد.
انتقاد دیگر آقای امیر احمدی از ابتکار شورای ملی صلح این است که این شورا نباید شعار صلح را با حقوق بشر پیوند بزند چون مشروط کردن صلح به رعایت حقوق بشر از کارآیی آن می کاهد. زیرا در کشوری که انتخابات، آزاد نیست چگونه می توان از دولت توقع رعایت حقوق بشر را داشت.
وی با طرح این پرسش که چه نتیجه ای می خواهیم از این فعالیت بگیریم می گوید: «جبهه و یا شورای عادی سازی باید در بر گیرنده نیروهایی باشد که قادر هستند بر بخش تشنج آفرین دولتی تاثیر گذار باشند و باید شامل نیروهایی شود که در درون نظام جمهوری اسلامی قدرت دارند.»
بنابر این به گفته رییس بخش خاورمیانه دانشگاه راتگرز، «چنین جبهه ای باید کسانی چون اکبر هاشمی رفسنجانی، کروبی، خامنه ای، خاتمی، اصلاح طلبان، نیروهای ملی و مذهبی و حتی چپ های دموکرات را دربر بگیرد.»
چون بنا به پیش بینی وی، « در غیر این صورت اولین واکنش بخش تشنج آفرین دولتی این خواهد بود که مبتکرین این جنبش را به عنوان نیروهای تشنج آفرین و کشور فروش تخطئه کند و مورد پیگرد قرار دهد.»
- «جبهه و یا شورای عادی سازی باید در بر گیرنده نیروهایی باشد که قادر هستند بر بخش تشنج آفرین دولتی تاثیر گذار باشند و باید شامل نیروهایی شود که در درون نظام جمهوری اسلامی قدرت دارند.»
آقای امیر احمدی معتقد است که شرایط ایجاد چنین جبهه ای موجود است.
به باور وی، «بخشی از حکومت در ایران تن به هیچ تغییری نمی دهد مگر اینکه آن تغییر از بالا باشد.»
شکستن جو «تک صدایی»
دکتر محمد سهیمی، استاد دانشگاه ایالتی کالیفرنیای جنوبی در لس آنجلس با تایید حرکت تشکیل شورای ملی صلح می گوید: «جناح راست افراطی در ایران تلاش دارد با تک صدایی نشان دادن ایران به جهانیان این طور وانمود کند که تمام مردم ایران از سیاست های تشنج آفرین و ماجراجویانه آن که ضد مصالح و منافع ملی ایران است، دفاع می کنند. بنابر این هر حرکتی که بتواند این تک صدایی را بشکند و صلح طلبی ایرانیان را به جهانیان نشان بدهد، باید مورد حمایت قرار گیرد.»
به گفته آقای سهیمی، به رغم اینکه ایران حق دستیابی به تکنولوژی هسته ای را دارد ولی این حق زمانی مورد تایید است که باعث پیشرفت کشور باشد در حالی که در حال حاضر ایران به دلیل نداشتن راکتور هسته ای هیچ نیازی به غنی سازی اورانیوم ندارد، بنابراین لزومی نیست که الان بر روی خواست غنی سازی تاکید کند.
وی می افزاید: پافشاری بر روی این حق در این مرحله هیچ سودی برای ایران ندارد.
آقای سهیمی بر این باور است که بروز جنگ نه تنها به ویرانی منجر می شود بلکه به جناح راست افراطی این بهانه را می دهد که مخالفان خود را سرکوب کند.
استاد دانشگاه ایالتی کالیفرنیای جنوبی در لس آنجلس با اشاره به گفته های آقای امیر احمدی گفت که « تشکیل جبهه ای که در آن همه نیروها از جمله بخشی از نیروهای حکومتی هم در آن حضور داشته باشند بسیار غیر محتمل و خیالی خام است.»
به گفته وی،«اگر چه در حال حاضر جنگی میان ایران و آمریکا به طور رسمی در جریان نیست اما واقعیت این است که این جنگ در اشکال گونان وجودی عینی دارد.»
- «اگر چه در حال حاضر جنگی میان ایران و آمریکا به طور رسمی در جریان نیست اما واقعیت این است که این جنگ در اشکال گونان وجودی عینی دارد.»
دکتر محمد سهیمی می گوید: با توجه به این که هدف تشکیل «شورای ملی صلح» شکستن جو تک صدایی است که رسانه های تحت کنترل دولت بوجود آورده اند، باید از این حرکت دفاع کرد.
رحمانی: مردم ایران جنگ نمی خواهند
تقی رحمانی، تحلیلگر و فعال سیاسی در تهران بر این باور است که دولت نهم از زمان آغاز کار خود با اعمال سیاست های به گفته وی «طلبکارانه و طرح یک سلسه شعارهای نامتناسب و بعضا در تضاد با منشورهای بین المللی»، روابط بین المللی ایران را دچار یک فضای متشنج سیاسی کرده است.
به گفته آقای رحمانی، «دولت کنونی جمهوری اسلامی بر خلاف سیاست دولت پیشین که برای تنش زدایی تلاش می کرد، سیاست خود را بر ایجاد تنش و دامن زدن به تشنج در روابط بین المللی ایران متمرکز کرده است.»
از سوی دیگر به گفته این تحلیلگر سیاسی، «سیاست برخی گروه های سیاسی در واشنگتن هم به این نگرانی دامن زده است که خطر بروز جنگ میان ایران و آمریکا و یااعمال تحریم های بیشتر که تاثیر آنها بر جامعه ایران کمتر از جنگ نخواهد بود، وجود دارد.»
تقی رحمانی می گوید: این نگرانی ها باعث دغدغه نیروهای آزادیخواه در ایران شده است. چون حالت نه جنگ و نه صلح کنونی به نفع جامعه ایران نیست و یک جنگ هم می تواند جامعه ایران را سالها به عقب براند همان طور که جنگ ایران و عراق هم خسارات زیادی بباور آورد.
جنگ، به گفته آقای رحمانی، نسبتی با صلح، دموکراسی و حقوق بشر ندارد و مردم ایران هم جنگ نمی خواهند.
وی می افزاید: رسانه های ایران طوری وانمود می کنند که گویا هیچ خبری نیست و تمام تهدیدها و اخطارها تنها بلوف و جنگ روانی است. بنابر این هدف از تشکیل شورای ملی صلح نشان دادن این است که مردم ایران خواهان جنگ نیستند و صدای مردم ایران با صدای رسانه های دولتی یکی نیست.»
این فعال سیاسی به هدف دیگر از تشکیل شورای ملی صلح اشاره می کند و می گوید: « هدف دیگر این است که مردم را نسبت به شرایط موجود حساس کرده و به آنان هشدار داد که وضع مملکت بحرانی است. بنابر این نیروهای سیاسی و صنفی بانی تشکیل شورای ملی صلح با ابراز نگرانی از وضع موجود اعلام داشته اند که ایران باید به قواعد بین المللی احترام بگذارد تا بهانه هرگونه بروزجنگ ازبین برود.»
به گفته آقای رحمانی، در حال حاضر امکان همکاری میان نیروهای آزادیخواه و صلح طلب با گروه هایی از حکومت، امثال آقایان هاشمی رفسنجانی، خاتمی و کروبی که به سیاست های دولت انتقاد دارند، نیست چون آنها از صلح و امنیت می گویند در حالی که نیروهای آزادی طلب و مدافع حقوق بشر خواهان صلح و رعایت حقوق بشرهستند.