رییس جمهوری ایران در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل دو موضوع «افراطیگری در خاورمیانه» از سوی گروه حکومت اسلامی و «برنامه هستهای» ایران را مورد توجه قرار داد و از جمله گفت که «دستیابی به توافق جامع هستهای با ایران، فرصتی تاریخی برای غرب است».
حسن روحانی روز پنجشنبه سوم مهر در سخنان خود با اشاره به تحرکات گروه حکومت اسلامی در عراق و سوریه گفت: «من از منطقهای میآیم که بخشهای مهمی از آن در آتش تندروی و افراطیگری میسوزد، در شرق و غرب کشور من، افراطیگری، همسایگان ما را تهدید میکند و خشونت میورزد و خون میریزد».
وی هدف این گروه را، «نابودی تمدن، اسلام هراسی و ایجاد زمینه برای مداخله مجدد بیگانگان در منطقه» خواند و غرب را متهم کرد که در بروز پدیده افراطیگری در خاورمیانه نقش داشته است.
رییس جمهوری ایران تاکید کرد: «افراطیگری، مسئلهای جهانی است که برخی از کشورها در پیدایش آن موثر بوده و در مبارزه با آن ناکام و اکنون ملتهای ما، تاوان آن را پس میدهند».
آقای روحانی گفت: «غرب ستیزی امروز، واکنش به نژادپرستی دیروز است؛ برخی از سازمانهای اطلاعاتی، تیغ را به دست زنگی مست دادهاند و او نیز همه را از دم تیغ میگذراند».
به گفته وی، «خشونت همچون یک بیماری مسری، در حال سرایت به سایر نقاط جهان است» و «ما همواره معتقد بودیم که دمکراسی با کوله پشتی نمیآید؛ دمکراسی، محصول رشد و توسعه است، نه جنگ و تجاوز».
رییس جمهوری ایران هشدار داد «اگر امروز همۀ توان خود را علیه افراط و خشونت به کار نگیریم و کار را به کاردان نسپریم، فردا جهان برای هیچکس جای امنی نخواهد بود».
گروه حکومت اسلامی (داعش سابق) هم اکنون بخش های زیادی از خاک سوریه و عراق را در کنترل خود دارد و خشونت های گسترده آن علیه شهروندان غیرنظامی و اتباع خارجی، جهان را تکان داده است.
مقام های ایران بارها غرب را متهم کردهاند که در ایجاد این گروه و تقویت آن بویژه در سوریه برای مقابله با حکومت بشار اسد نقش داشته است.
آقای روحانی در سخنان روز پنجشنبه خود، ایران را در منطقه به گفته وی «پرآشوب و پرتلاطم خاورمیانه»، یکی از «با ثباتترین و امنترین کشورها» دانست و گفت که جمهوری اسلامی «از هرگونه همکاری میان کشورهای مسلمان برای مبارزه با افراطیگری، تهدید و تجاوز حمایت میکند و آماده است نقش دائمی سازنده و موثر خود را ایفا کند».
رییس جمهوری اسلامی ایران در بخش دیگری از اظهارات خود به برنامه اتمی تهران و مذاکره با گروه پنج به علاوه یک برای رسیدن به توافق جامع هستهای اشاره کرد و این مذاکرات را فرصتی تاریخ برای غرب دانست.
وی اظهار داشت: «دستیابی به توافق جامع هستهای با ایران، فرصتی تاریخی برای غرب است که نشان دهد با پیشرفت و توسعه دیگران مخالف نیست و تبعیض در مقررات بینالمللی را دنبال نمیکند: این توافق میتواند پیامی جهانی برای صلح و امنیت نیز داشته باشد که راه حل اختلافات، مذاکره و تکریم است نه منازعه و تحریم».
به نظر میرسد که این بخش از سخنان حسن روحانی واکنشی باشد به بخشی از اظهارات باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا، که روز چهارشنبه در مجمع عمومی سازمان ملل خطاب به مردم و رهبران ایران گفت که «فرصت تاریخی توافق هستهای را از دست ندهید».
آقای اوباما اظهار داشت: «آمریکا به عنوان بخشی از تعهدش به توقف گسترش سلاحهای هستهای و عاری سازی جهان از آن، در پی راه حلی دیپلماتیک در مورد مسئله اتمی ایران است. این تنها در صورتی است که این فرصت تاریخی را از دست ندهد».
وی افزود: «پیام من به رهبران و مردم ایران ساده و منسجم است: اجازه ندهید این فرصت از دست برود. ما میتوانیم به راه حلی برسیم که نیازهای انرژی شما را تامین کند و در عین حال، به دنیا این اطمینان را بدهد که برنامه (هستهای) شما صلح آمیز است».
حسن روحانی در سخنرانی روز پنجشنبه خود، طرفهای مذاکره با ایران را مسوول دستیابی به توافق جامع هستهای دانست و مدعی شد: «جمهوری اسلامی ایران به گواهی همه ناظران بینالمللی، با صداقت و اقتدار به تعهدات خویش عمل کرده است؛ اگر چه طرف مقابل، با برخی اظهارات و اقدامات، به تردید در عزم و واقع بینی خویش دامن زده است».
به گفته وی، «هر گونه تاخیر در حصول توافق نهایی، تنها هزینهها را بالا میبرد و این هزینهها نه فقط بر ما، که بر اقتصاد و تجارت طرف مقابل و بر توسعه و امنیت منطقهای تحمیل میشود وهیچکس نباید در این حقیقت تردیدی داشته باشد که مصالحه و توافق با ایران، به نفع همگان، بخصوص کشورهای منطقه است».
برنامه هستهای ایران بیش از یک دهه است که موجب نگرانی کشورهای غربی شده و آنها تهران را متهم میکنند که در پوشش این برنامه به دنبال ساخت و توسعه سلاح هستهای است. ایران این اتهام را رد کرده و خواستار لغو تحریمهای بین المللی در این زمینه شده است.
ایران و گروه ۱+۵ از یکسال پیش دور جدید مذاکرات خود برای حل و فصل ابهامهای مربوط به برنامه هستهای تهران را آغاز کردهاند که به یک توافق موقت در ژنو منجر شده است. این توافق پس از یک بار تمدید، تا سوم آذر امسال باید به توافق نهایی و جامع تبدیل شود.
رییس جمهوری اسلامی در این زمینه گفت: «مردم ایران پایبند به اصول و ارزشهایی هستند که استقلال، توسعه و غرور ملی در راس آنهاست؛ مردم عملکرد دولتهای خود را بر اساس همین معیارها مورد ارزیابی قرار میدهند».
به گفت وی: «اگر طرفهای مذاکره کننده، این واقعیت بارز ملی را مورد توجه قرار ندهند و دچار خطاهای محاسباتی شوند، یک فرصت استثنایی و تاریخی از دست خواهد رفت».