آغاز جشنواره فیلم ابوظبی با جایزه ۱۰۰ هزار دلاری

  • محمد عبدی

گلشيفته فراهانی از میهمانان ثابت جشنواره فیلم ابوظبی است.

هفتمين دوره جشنواره ابوظبی که از دو سال پيش با مديريت تازه به کار خود ادامه می‌دهد، با جوايز صد هزار دلاری خود که يکی از بزرگترين جوايز نقدی در جشنواره های سينمايی جهان محسوب می شود، سعی دارد به مهمترين جشنواره سينمايی خاورميانه بدل شود و با کمک مالی قابل توجه به فيلم‌‎های در حال ساخت در خاورميانه (يا درباره آن)، تحت عنوان برنامه‌ای به نام «سناد»، به مرکز توجه بسياری از تهيه کنندگان و فيلمسازان به ويژه در جهان عرب بدل شده است.

گلشيفته فراهانی

گلشيفته فراهانی حالا ديگر به پای ثابت جشنواره ابوظبی بدل شده و امسال هم با فيلم تازه‌اش در اين جشنواره حضور دارد و با حضور بر فرش قرمز مورد توجه رسانه‌ها و علاقه‌مندان سينما در ابوظبی قرار گرفت.

فيلم تازه فراهانی، «سرزمين تلخ شيرين من» نام دارد، ساخته هينر سليم فيلمساز کرد عراقی، که اولين بار در جشنواره کن به نمايش در آمد.

فراهانی در اين فيلم نقش دختری را بازی می‌کند که در کردستان عراق سعی دارد بر خلاف خواست خانواده، به شغل معلمی‌اش ادامه دهد. اين داستان ساده درباره برخورد سنت و مدرنيته، دستمايه‌ای می‌شود تا فيلمساز بتواند به ترکيبی از فيلم داستانگوی اکشن با تکيه بر نماهای باز و طبيعت اطراف بدل شود و در نهايت با سبک و سياق وسترن‌های کلاسيک داستانش را روايت کند.

فيلم به شدت تحت تاثير فرم وسترن گونه‌اش قرار می گيرد و فيلمساز با ساختی نسبتاً حرفه‌ای ابايی ندارد که نماهای فيلمش را به ادای احترامی آشکار به فيلمسازانی چون جان فورد تبديل کند.

انقلاب دزديده شده من

ناهيد پرسون سروستانی، فيلمساز ايرانی الاصل ساکن سوئد که با فيلمش «ملکه و من» درباره ديدارش با فرح پهلوی در جشنواره‌های مختلف شرکت کرده بود، اين بار هم مضمونی سياسی را برای مستند تازه‌اش برگزیده است که در بخش مسابقه فيلم‌های مستند (با جايزه هشتاد هزار دلاری) به نمايش در می‌آيد.

فيلمساز در اين فيلم به سراغ زندانيان سياسی دهه شصت در ايران می‌رود؛ زنانی که شکنجه شده‌اند و حالا هر کدام در گوشه‌ای از دنيا زندگی می‌کنند.

سروستانی که خود برادرش را در اعدام‌های سياسی سال‌های شصت از دست داده است، چند زن که تجربه زندان در آن سال‌ها را از سر گذرانده‌اند در کشورهای گوناگون می‌يابد و با سفر به محل سکونت آنها سعی دارد حال و روز اين سال‌هايشان را به همراه خاطراتی از آن دوران ثبت کند.

در نهايت چند تن از اين زنان در خانه او گرد می‌آيند و خاطرات‌شان را با هم قسمت می‌کنند. فيلمساز در روزهای متمادی فيلمبرداری سعی دارد خاطرات تلخ آنها را ضبط و ثبت کند؛ خاطراتی که اشک را در چشم تر آنها می‌شکند.

يکی از تلخ‌ترين بخش‌های فيلم زمانی است که يکی از زنان خاطره آخرين ديدار با برادرش در زندان و شنيدن صدای تير اعدام او با بر آمدن آفتاب را تعريف می‌کند.

فيلمساز سعی دارد به عنوان يک ناظر باقی بماند، اما شايد همين سوژه با تکنيک و ساختاری بهتر می‌توانست به مستندی تکان دهنده و ماندگار بدل شود.

فيلم‌های بخش مسابقه

فيلم‌های شناخته شده و غالبا ديدنی در بخش مسابقه فيلم‌های بلند جشنواره ابوظبی گرد آمده‌اند و برای دريافت جايزه صد هزار دلاری با یکدیگر رقابت می‌کنند.

«فيلومنا»، فيلم ديدنی استيون فريرز داستان واقعی زنی را روايت می‌کند که پنجاه سال پيش به دليل اعتقادات مذهبی، بچه کوچک‌اش را در یک صومعه از او می‌گيرند و حالا پنجاه سال بعد جست‌وجوی او به همراه يک روزنامه‌نگار برای پيدا کردن آن بچه، آنها را راهی آمريکا می‌کند.

فيلم داستان زيبای خود را به شکلی حساب شده و دقيق پيش می‌برد و می‌تواند آن را به بستری برای بحث درباره دو نوع ديدگاه نسبت به زندگی (ديدگاه اين پير زن و ديدگاه روزنامه‌نگار) بدل کند و شايد در پايان نگاهش را به سمت بخشايشی زيبا که در تضاد با نگاه روزنامه‌نگار برای انتقام است، سنگين می‌کند.

دنيس تانوويچ سازنده فيلم‌هایی چون «جهنم» و «سرزمين هيچ‌کس» با فيلم تازه‌ای به نام يک بخش از زندگی يک اوراقچی در بخش مسابقه حضور دارد.

فيلم که شکلی مستندگونه دارد و با بازی شخصيت‌های اصلی در نقش خودشان ساخته شده، داستان واقعی زوجی فقير را روايت می‌کند که به دليل نداشتن پول برای پرداخت هزینه‌های بيمارستان، زن باردار در حال مرگ است.

«ايدا» ساخته پاول پاويلوفسکی سلوک يک راهبه از زندگی درون صومعه به گشت و گذاری در دنيای اطراف و کشف حقايقی درباره زندگی‌اش (از جمله اين که يهودی زاده است و خانواده‌اش را در جنگ جهانی دوم از دست داده) را با تصاويری سياه و سفيد و قدرتمند به تصوير می‌کشد.

«لمس گناه» ساخته فيلمساز ستايش شده چينی، ژيا ژانگکه، که اولين بار در جشنواره کن به نمايش درآمد، با خشونتی عيان زندگی چهار نفر در چهار استان مختلف چين را تصوير می کند.

در بخش مسابقه فيلم‌های کوتاه هم، يک فيلم از ايران با نام «خاطرات انقلاب، بهمن عاشق ليلا» ساخته فرحناز شريفی حضور دارد.

جشنواره فيلم ابوظبی تا روز شنبه دوم نوامبر ادامه خواهد داشت.