نماینده آیتالله خامنهای در استان خراسان رضوی روز چهارشنبه ۱۷ شهریور بار دیگر دولت حسن روحانی را به باد انتقاد گرفت که به گفته وی، در قضیه برجام «سر مردم را کلاه گذاشت» و از «مثلثی شوم» سخن گفت که باعث شده ایران «استقلالش را از دست بدهد».
آیتالله احمد علمالهدی که در گردهمایی «ائمه جمعه استان خراسان رضوی» سخنرانی میکرد، «مثلث شوم» را که به گفته وی، باعث از دست دادن استقلال ایران شده است شامل «برجام»، «قراردادهای نفتی» و جنجال بر سر «پولشویی» دانسته است.
وی اظهار داشت: «اکنون در یک مثلث شوم همه چیز را از دست دادهایم و استقلالمان را از دست دادهایم، یک طرف این مثلث برجام است؛ برجامی که روز اول همه گفتند تا تحریمها برداشته نشود مشکلات اقتصادی حل نمیشود و تمام تحریمها وابسته به جریان انرژی هستهای است».
به گزارش خبرگزاری تسنیم، این روحانی محافظهکار میگوید که برنامه جامع اقدام مشترک، برجام، به نتیجه نرسیده و با اشاره به دولت روحانی افزوده است: «اصل مذاکرات به عنوان خط دولت فعلی برای حل مشکلات اقتصادی و رفع تحریمها بود و مسئولان میگفتند تحریمها برداشته میشود اما امروز میگویند "اصلاً ما برای رفع تحریمها برجام را امضا نکردیم". پس شما سر مردم را کلاه گذاشتید؟ این حرفهایی که زدید، دروغ بود؟»
وی پیشتر هم حسن روحانی را به فردی «سادهلوح» تشبیه کرده بود که گفته است «برجام به ما عزت داد».
ایران و شش قدرت جهانی تیرماه سال ۹۴ بر سر حل وفصل برنامه هستهای تهران به توافق رسیدند و قرار شد در ازای تعطیلی یا محدود شدن بسیاری از فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی، تحریمهای فلج کننده بینالمللی علیه آن لغو شود یا کاهش یابد.
به رغم لغو تحریمها در دیماه پارسال، مقامهای جمهوری اسلامی بارها شکایت کردهاند که موانع مالی و بانکی برای سرمایهگذاری و انتقال پول به ایران همچنان پابرجاست. این در حالی است که آمریکا گفته است به تعهداتش در چارچوب برجام عمل کرده و این ایران است که باید اعتماد بانکها و سرمایهگذاران خارجی را جلب کند.
امام جمعه مشهد، ضلع دوم و سوم به گفته وی «مثلث شوم» را «قراردادهای نفتی» و «بحث پولشویی» دانسته و گفته است: «دستگاههایی که در روابط بانکی تحریم شدهاند به مرحله خود تحریمی رسیدهاند».
وی افزوده است: «بانک ملت به قرارگاه خاتمالانبیاء اعلام کرده که ما حساب شما را بلوکه میکنیم و شما یک نهاد تحریم شده هستید و اموال شما طبق قراردادی که با آمریکا داریم باید بلوکه شود. بانک سپه نیز به همین نسبت و به نوعی ما امروز به مرحله خود تحریمی رسیدهایم».
به نظر میرسد اشاره آیتالله علمالهدی به جنجال روزهای اخیر بر سر همکاری دولت ایران با گروه ویژه اقدام مالی (FATF) برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم است که اصولگرایان میگویند هدف آن، نهادهایی چون سپاه پاسداران است که به خاطر حمایت از گروههای شبه نظامی در عراق، لبنان و سایر نقاط خاورمیانه در فهرست تحریمهای آمریکا هستند.
گروه ویژه اقدام مالی پیشتر اعلام کرده بود که ایران متعهد شده است برای مبارزه با مسئله پولشویی و تامین مالی تروریسم اقداماتی را انجام دهد. این گروه برای یکسال ایران را از فهرست سیاه کشورهای مظنون به پولشویی خارج کرده تا عملکرد خود را در این زمینه بهبود بخشد.
نماینده ولیفقیه در خراسان رضوی با اشاره به این توافق که از زمان دولت محمود احمدینژاد آغاز شده است، گفته که «بانکهای ما دارند خودمان را تحریم میکنند».
آنگونه که احمد علوی، کارشناس اقتصادی، به رادیو فردا گفته است: دولت یازدهم خواستار خروج نام ایران از فهرست کشورهای با ریسک بالا در زمینه امور بازرگانی و مالی بینالمللی است و از توافق با گروه کاری اقدام مالی حمایت میکند.
وی افزوده است: شرط گسترش همکاری بانکهای جهانی با نظام بانکی ایران، در دوره پسابرجام، تمکین بانکهای ایرانی نسبت به مقررات جهانی و از جمله مبارزه با پولشویی است. در غیر این صورت بانکهای جهانی مایل نیستند که درهای خود را به نظام مالی و اعتباری بانکهای ایرانی باز کنند چون این نظام در معرض ریسک پولشویی و سوءاستفاده است.
علی طیبنیا، وزیر اقتصاد ایران، سهشنبه شب گفت که بدون همکاری با گروه ویژه اقدام مالی، با وجود رفع تحریمهای اتمی، همچنان امکان تبادلات بانکی بینالمللی وجود نداشت.
آیتالله علمالهدی در سخنانش همچنین به موضوع قراردادهای نفتی که در ماههای گذشته به محل جدال دولت حسن روحانی و اصولگرایان تبدیل شده اشاره کرده است و وزارت نفت را متهم کرده که میخواهد مالکیت چاههای نفتی ایران را به شرکتهای آمریکایی و فرانسوی بدهد.
وی گفته است: «امروز با شرکتهای آمریکایی و فرانسوی قرارداد میبندند که آنها مالکیت چاه نفتمان را در اختیار بگیرند. چنین کاری جز در عربستان هم اتفاق نیفتاده است».
قراردادهای قبلی ایران مبتنی بر «بیع متقابل» بود، به این معنا که شرکت خارجی تنها به عنوان پیمانکار وارد پروژه نفتی میشد و بعد از راهاندازی و تحویل پروژه، سود خود را دریافت میکرد.
اما قراردادهای جدید، طولانیمدت و ۲۰ تا ۲۵ ساله هستند و شرکت طرف قرارداد خارجی مالکیت درصدی از نفت تولید شده را تا پایان استخراج ذخایر میادین نفت و گاز در اختیار خواهد داشت.
برخی از مقامات وزارت نفت و نمایندگان مجلس اعلام کردهاند که ایران به دلیل تاخیر در اجرای قراردادهای نفتی ماهانه هشت تا ده میلیارد دلار ضرر میدهد.