آیت الله های منتقد و «حکومتی که گوشش بدهکار سخن منتقدان نیست»

  • فهیمه خضر حیدری

از راست: آیت الله بیات زنجانی، یوسف صانعی و علی محمد دستغیب

حصر خانگی مهدی کروبی و ميرحسين موسوی حالا به بی ‌خبری از وضعيت اين دو رهبر مخالفان در ايران رسيده. اين طور که از ايران خبر می رسد،‌ دو رهبر مخالفان به مکانی نامعلوم منتقل شده ‌اند.

همزمان سه مرجع تقليد آيت ‌الله بيات زنجانی، ‌آيت ‌الله یوسف صانعی و آيت ‌الله علی محمد دستغيب هر کدام در بيانيه ‌های جداگانه ای به حصر و حالا هم بی ‌خبری از وضعيت ميرحسين موسوی و مهدی کروبی واکنش نشان داده‌ اند.



آيت الله يوسف صانعی ‌از روحانيون نزديک به جناح اصلاح‌ طلب در ايران در بيانيه خود رفتار حکومت ايران با ميرحسين موسوی و همسرش زهرا رهنورد، و مهدی کروبی و همسرش فاطمه کروبی را نشانه درماندگی و ضعف سياسی حکومت دانسته و با ياد کردن از دادگاه‌های سياسی دوران شاه، گفته است: «آنها که، اعتراض معترضان سياسی را در جامعه فاقد هرگونه پايگاه و جايگاهی می‌دانند با داشتن تمامی قدرت های تبليغی و رسانه ای از برگزاری يک دادگاه صالح علنی عاجز هستند تا در آن معترضان و منتقدان سياسی بتوانند از نظرات خود دفاع کنند و در نهايت جامعه خود قضاوت کند که حق با کيست.»

واکنش مراجع تقليد به شرايط موجود واکنشی است که سعيد رضوی فقيه،‌ تحليلگر سياسی در پاريس می‌ گويد از قبل هم قابل پيش بينی بود:

«موضع آيات ثلاث، صانعی، بيات زنجانی و دستغيب قابل پيش‌ بينی بود برای اينکه اين آقايان از قبل هم نسبت به شرايط موجود انتقادات جدی داشتند و جريان تندرو حاکم هم در مواردی هتاکی‌هايی را نسبت به اين آقايان چه در رسانه‌ها و چه به صورت فيزيکی در محل درس و بحث و سکونت ايشان انجام داده بودند.»

حسن يوسفی اشکوری، نماينده پيشين مجلس در ايران و از روحانيونی که از سوی حکومت ايران خلع لباس شده ‌اند‌ اما گوش حکومت ايران را بدهکار حرف‌های منتقدان نمی‌داند:

«تا آنجا که مربوط به حکومت و حاکمان جمهوری اسلامی می‌شود تجربه نشان می‌دهد که نبايد انتظار داشت که اثر حداقل کوتاه مدت داشته باشد. چند دهه است که حکومتگران ايران گوششان بدهکار حرف‌های منتقدان و حتی منتقدان مصلح درون خودشان هم بسته شده اما برای فضاسازی در جامعه به نظر من بسيار مثبت است و به خصوص در يکی دو هفته اخير فضای سياسی درون ايران فضای بسته‌ای شده و جو ارعاب و اخافه ايجاد کرده‌اند در اين شرايط که اين سکوت مطلق حاکم است اينکه برخی از روحانيون تقريبا درجه اول و مراجع بياييند و سخنی بگويند طبيعی است که اين سکوت را می‌شکند و يواش يواش راه را باز می‌کند برای اعتراض‌های گسترده ‌‌تر.»

با وجود این، سعيد رضوی فقيه با طرح محدوديت‌های رسانه‌ای ای که مخالفان حکومت در ايران دارند چندان هم نسبت به پخش و انتشار بيانيه‌های مراجع تقليد اميدوار نيست:‌

«با توجه به محدوديت‌های رسانه‌ای که اين آقايان داشتند و دارند من گمان نمی‌کنم که اطلاع‌رسانی جدی در سطح کشور صورت بگيرد و عموم مردم نسبت به نقطه‌نظرات آنها اطلاع کلی پيدا بکنند اما فکر می‌کنم که به هر حال آنها انجام وظيفه کرده‌اند و تکليف شرعی و سياسی خودشان را انجام داده ‌اند.»

در بيانيه آيت الله بيات زنجانی همچنين به توهين به فائزه هاشمی رفسنجانی در حرم شاه عبدالعظيم در جنوب تهران هم اشاره شده است.

آيت‌ الله بيات پرسيده است چگونه است که به جای برخورد با چنين افرادی، به سراغ ياران صديق امام و انقلاب رفته و به صرف اعتراض، آنانی را که در روزهای مبارزه با رژيم ستمشاهی در صف اول مبارزات بوده‌اند و روزهای سخت دوران دفاع مقدس را با مديريت اجرایی خود به بهترين نحو ممکن پشت سر گذاشته‌اند، مورد بدترين بی‌مهری‌ها قرار داده‌اند؟!

سعيد رضوی فقيه، تحليلگر سياسی مقيم پاريس در این زمینه می گوید: «به گمان من يکی از اهداف استراتژيک آنها اين است که آقای هاشمی رفسنجانی را از اثرگذاری ساقط کنند و نقش او را در نظام جمهوری اسلامی و روند تصميم‌گيری‌های کلان کشور کمرنگ و بلا اثر کنند بنابر اين هشدار آقای زنجانی هم بجا و به ‌موقع است و هم خيلی جدی.»

آيت الله سيدعلی محمد دستغيب ديگر مرجع تقليد و از اعضای مقيم شيراز مجلس خبرگان است که او هم در نامه خود خطاب به مجلس خبرگان از رفتار حکومت ايران با ميرحسين موسوی و مهدی کروبی انتقاد کرده و خواهان شنيدن اعتراض‌های دو کانديدای رياست جمهوری نزد هياتی که طرفين دعوا آن را قبول داشته باشند شده است.

از حسن يوسفی اشکوری، تحليلگر سياسی و نماينده پيشين مجلس، می ‌پرسيم آيا چنين پيشنهادی در شرايط امروز ايران عملی است؟

«همين پيشنهاد را خود آقای موسوی به طور صريح و روشن همان روزهای اول به حکومت و به طور خاص به آقای خامنه‌ای داده بود. چون آقای خامنه‌ای اصرار داشت که مسئله انتخابات به وسيله ناظر قانونی يعنی شورای نگهبان حل شود و آقای موسوی و بعدها آقای کروبی و ديگران هم استدلالشان اين بود که شورای نگهبان بی‌طرف نيست. خود آقای هاشمی هم در همان ماه‌های اول چنين پيشنهادی به آقای خامنه‌ای داده بود ولی باز گوش شنوايی نيافت. اخيرا باز آقای احمد منتظری، فرزند آيت ‌الله منتظری هم نامه‌ای مستقيم به آقای خامنه‌ای نوشته و خيلی دوستانه و مصلحانه به ايشان پيشنهاد داده که شما و چهار نفره شورايی پنج نفره تشکيل دهيد و با هم گفت ‌و گو کنيد چرا که اين پنج نفر در طول اين سی سال در عالی‌ترين سطح با هم همکار بوده ‌ايد ولی در عين حال من چندان اميدوار نيستم که اينها پذيرفته شود.»

سه مرجع تقليد، هر سه منتقد حکومت از روش حکومت ايران در قبال ميرحسين موسوی و مهدی کروبی انتقاد کرده ‌اند. منتقدانی که گهگاه حتی بيت و کلاس درس آنها هم با حمله‌ نيروهای لباس شخصی رو به رو شده است.