واتسلاو مالی، اسقف شهر پراگ به اشاره به وضعیت حقوق بشر در ایران، به آنچه «افزایش سرکوب مخالفین و منتقدین در ایران می خواند، اعتراض کرد.
آقای مالی در ماه سپتامبر، در سفری دو هفته ای به ایران، با نمایندگان مسیحیان و نیز فعالان حقوق بشر و خانواده زندانیان سیاسی ملاقات کرده بود.
واتسلاو مالی، ناراضی سیاسی پیشین، خود زمانی از قربانیان سرکوب دولتی بوده و در دوران رژیم کمونیستی چکسلواکی سابق، چندین ماه را در زندان گذراند و مقاماتوی را از فعالیت به عنوان کشیش منع کرده بودند.
به همین علت، وی ناگزیر شد دست به انواع و اقسامکارها بزند؛ از جمله اینکه مدتی به عنوان کارگر شوفاژخانه در هتل ها کار کرد. مالی که نقش مهمی را در انقلاب مخملی چک بازی کرد،چندین سال است که به مقام اسقفی شهر پراگ رسیده و اکنون به کشورهایی سفر می کند که در آن، شهروندان با شرایط مشابهی همانند شرایطی که وی درگیر آن بود مواجهند و از آنها حمایت می کند.
مالی، در سال های اخیر به کشورهای کوبا، بلاروس و چچن سفر کرده است و افکار عمومی را در جریان نقض حقوق بشر در آن کشورها گذاشته است.
سفر ماه سپتامبر او به ایران هم تلاشی است برای جلب توجه به اوضاع حقوق بشر در کشوری که در مطبوعات بین المللی بیشتر در ارتباط با برنامه هسته ای اش مطرح می شود. مالی که در جریان سفر دو هفته ای خود به ایران از تهران، اصفهان و شیراز دیدار کرد می گوید که ماموران امنیتی وی را به طور مخفیانه زیرنظر داشتند.
مالی به رادیو اروپای آزاد، رادیو آزادی گفت که در جریان دیدارهای خود با فعالان حقوق بشر، خانواده زندانیان سیاسی و سایرین از اوضاع نامساعد زندانیان سیاسی نقض حقوق زنان و نیز بازداشت فعالان سیاسی و منتقدین آگاه شد.
وی می گوید: «به من گفته شد که رژیم، سرکوبگرتر از قبل شده است. هر گونه گردهمایی یا تظاهراتی که در آن تعداد نسبتا زیادی شرکت کنند متفرق می شود و همیشه عده ای دستگیر می شوند. به من گفته شد که این گونه مداخله ها با خشونت توام است.»
آمار دقیقی درباره زندانیان سیاسی در ایران در دست نیست اما برآورد می شود که شمار آنها چیزی بین ۲۰۰ تا چند صد نفر باشد. مالی می گوید: «بسیاری از این افراد ناگزیرند در زندان شرایط سختی را تحمل کنند.»
اسقف پراگ در ادامه گفت وگوی خود اظهار داشت: «به من گفته شد که شرایط بیرحمانه است. کمبود مراقبت های پزشکی و بهداشت به انداره کافی نیست. آزار و اذیت روانی هم وجود دارد و گاه زندانیان بیش از یک سال را در سلول انفرادی می گذرانند. خانواده زندانیان درمانده اند و به ندرت با آنها در تماسند. مقامات قضایی گاهی حتی به آنها نمی گویند بستگانشان در کجا نگهداری می شوند.»
وی در جریان اقامت خود در ایران از اوضاع مسیحیان هم آگاه شد. مالی می گوید: بسیاری از مسیحیان، ایران را به خاطر محدودیت های مذهبی، اجتماعی و فرهنگی ترک می کنند.
به گفته وی، « آنها از ایران می رونند زیرا نمی توانند آن طوری که باید و شاید بر اساس دین شان در ایران زندگی کنند. به خاطر مسیحی بودن مورد آزار و اذیت قرار نمی گیرند اما گاه با آنها همانند شهروند درجه دو برخورد می شود.»
مالی هشدار می دهد: «این خطر وجود دارد که نهایتا تمامی مسیحیان از ایران بروند که به گفته او، هم از لحاظ مذهبی و هم از لحاظ فرهنگی به ضرر ایران خواهد بود.»
واتسلاو مالی
وی می گوید: «مسیحیان پیش از آمدن اسلام، ساکن ایران بودند و قدمت برخی از کلیساهای ایران به دوران اول مسیحیت باز می گردد.»
مالی می گوید که ملاقاتش با محسن کدیور، روحانی اصلاح طللب جزء خاطرات بسیار دلپذیر او در سفرش به ایران است.
مالی می گوید که این دیدار افق های تازه ای را بر روی او گشوده است.
وی می افزاید: «خوشحال شدم از اینکه آقای کدیور به من گفت که مبانی حقوق بشر با تعلیمات قرآن در تضاد نیست و اینکه قرآن باید به گونه ای که عاری از هر گونه ایدئولوژی است تعبیر شود. اسلام باید در پاسخ به مدرنیته از خود واکنش نشان دهد. البته این به معنی آن نیست که باید خود را با تمامی گرایش ها و جریانات تطبیق دهد اما باید راه های تازه ای را برای معرفی اسلام در جامعه در حال تغییر پیدا کرد.»
مالی در سفر به ایران مورد خطاب شهروندانی هم قرار گرفت که درباره جهان خارج کنجکاو بودند. برخی از اسقف پراگ درباره زندگی در «چکسلواکی» پرسیدند.
مالی می گوید: «بسیاری هم از امکان وضع تحریم های سازمان ملل علیه ایران به خاطر فعالیت های هسته ای آن کشور ابراز نگرانی کردند.»
وی اظهار داشت: «بعضی ها خودشان با نگرانی در این باره صحبت کردند و گفتند تحریم، باعث انزوای بیشتر ایران خواهد شد. به همین خاطر فکر می کنم وضع هر گونه تحریمی باید با دقت بررسی شود. به نظرم نیامد که همه در حمایت خود از برنامه هسته ای ایران متحد هستند و اینکه برنامه هسته ای مسئله اصلی زندگی آنهاست. فکر می کنم که باید درها باز گذاشته شود و زندگی یک ملت را به خاطر گفته های شماری از مقامات محدود نکرد.»
اسقف مالی در پایان می گوید که ایرانیان با رفتار دوستانه و خوش مشربی شان و نیز علاقه عمیق شان به تاریخ کهن خود، وی را «غافلگیر» کردند.
وی می گوید که بر خلاف تصویری که در برخی از نشریات درباره ایران ارائه می شود، جامعه ایران، جامعه ای افراطی نیست.
به گفته او «باید بین کل افراد یک جامعه و گفته ها و اقدامات چند نفر تفاوت قائل شد.»