نخست‌وزیر کانادا روز پنجشنبه ۱۹ دی در یک کنفرانس خبری اعلام کرد هواپیمای اوکراینی که بامداد چهارشنبه در ایران سقوط کرد، در اثر شلیک یک موشک زمین به هوای ایران سرنگون شده است.
جاستین ترودو گفت: «اطلاعاتی از منابع متعدد داریم، از کشورهای مختلف و سازمان اطلاعاتی خودمان، که این هواپیما در اثر شلیک یک موشک زمین به هوای ایرانی سقوط کرده است».
وی اظهار داشت: «ممکن است این شلیک اشتباهی صورت گرفته باشد ولی اطلاعات جدید به ما می‌گوید که نیاز به تحقیقات جدید و وسیع در این زمینه داریم».
آقای ترودو افزود: «با رئيس‌جمهوری اوکراین صحبت کردم. او به من اطمینان داد که در زمینه انجام تحقیقات همکاری کامل خواهد داشت».
نخست‌وزیر کانادا می‌گوید که در گفت‌وگو با همتای اوکراینی‌اش درباره «تجربه‌های او در زمینه سقوط هواپیمای مالزیایی» پرسیده است.
وی اظهار داشت: «وزیر خارجه ما با محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، صحبت کرده است و به او گفته که لازم است دسترسی‌های لازم داده شود که کانادایی‌ها به ایران بروند».
آقای ترودو گفت یک دیپلمات کانادایی در مسیر رفتن به ترکیه است و مقام‌های ایرانی قول داده‌اند که به او روادید بدهند تا به تهران برود و مسائل را از نزدیک بررسی کند.
نخست‌وزیر کانادا درباره اینکه «مقام‌های ایرانی این موضوع را انکار کرده‌اند و تلاش می‌کنند برخی شواهد را از بین ببرند»، گفت: تاکید ما بر انجام تحقیقات معتبر و با حضور شرکای بین‌المللی است و ایرانی‌ها نشان داده‌اند که این را درک می‌کنند.
او گفت مقام‌های ایرانی تاکید کرده‌اند که «جعبه سیاه» در ایران بررسی می‌شود ولی بازرسان اوکراینی می‌توانند در جریان تحقیقات حضور داشته باشند.
یک فروند هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ که بامداد چهارشنبه فرودگاه امام خمینی تهران را به مقصد کی‌یف، پایتخت اوکراین، ترک کرده بود، دقایقی پس از پرواز دچار آتش‌سوزی شد و در صباشهر از توابع شهرستان شهریار سقوط کرد.
به گفته علی عابدزاده، رئیس سازمان هواپیمایی ایران، هواپیما دارای ۱۶۷ مسافر و ۹ نفر خدمه پروازی بود که تمام افراد در این سانحه جان خود را از دست دادند.
۱۳۸ نفر از مسافران این پرواز قصد داشتند که با پرواز بعدی به کانادا بروند و ۶۳ نفرشان هم شهروند کانادا بودند.
مقام‌های آمریکایی: سقوط هواپیما کار ایران بود
پیش از اظهارات نخست‌وزیر کانادا، مقام‌های آمریکایی به رسانه‌های این کشور گفتند هواپیمای اوکراینی «به احتمال زیاد» توسط ایران و به صورت «تصادفی» پس از حمله موشکی سپاه پاسداران به اهداف آمریکایی در عراق، سرنگون شده است.
بیشتر در این باره: مقام‌های آمریکایی: هواپیمای اوکراینی به احتمال زیاد توسط ایران ساقط شده است
خبرگزاری رویترز هم گزارش داده که دونالد ترامپ، رئيس‌جمهوری آمریکا، به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «شاید کسی در آنجا اشتباه کرده باشد. مطمئنم از طرف ما نبوده است. بعضی گفته‌اند که مشکل فنی داشته است. واقعا نمی‌دانم. ایده‌آل این است که جعبه سیاه را به بوئینگ یا حتی به کشوری مثل فرانسه بدهند تا بررسی شود».
وزارت دفاع آمریکا و ستاد فرماندهی مرکزی نیروهای آمریکا، سنتکام، تاکنون حاضر نشده‌اند درباره این گزارش‌ها ابراز نظر کنند.
واکنش‌های مقام‌های ایران
سخنگوی دولت ایران با صدور بیانیه‌ای خبر سقوط هواپیما بر اثر اصابت موشک را «جنگ روانی» طراحی شده توسط دولت آمریکا توصیف کرده است.
علی ربیعی گفته است دولت آمریکا به جای «دروغ‌پردازی و شکل‌دادن به یک عملیات روانی» به نتایج بررسی کمیته‌های مرتبط با این حادثه دقت کند.
در این بیانیه تاکید شده که سازمان هواپیمایی ایران با «شفافیت و دقت و سرعت» کمیته برای بررسی سانحه تشکیل خواهد داد. او از شرکت بوئینگ خواسته است که «نماینده خود را برای مشارکت در فرایند بررسی جعبه سیاه» اعزام کند.
علیرضا معزی، معاون ارتباطات و اطلاع‌رسانی دفتر رئیس‌جمهوری ایران هم در توئیتی نوشت روسای‌جمهوری ایران و اوکراین در این زمینه تلفنی صحبت کرده‌اند.
به نوشته آقای معزی، قرار است دو کشور یک «هیات کارشناسی مشترک» تشکیل دهند.
پیش از این حسن رضایی‌فر، رئیس کمیسیون بررسی سانحه سازمان هواپیمایی کشوری، گفته بود در محل سقوط هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ اوکراینی، «هیچ قطعه موشکی» پیدا نشده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، او گفت عکسی که مبنی بر پیدا شدن قطعه موشک در نزدیکی محل سقوط هواپیما در فضای مجازی منتشر شده «از منبع غیرموثق» بوده و «رسما این عکس را رد می‌کنیم».
معاون وزیر راه و شهرسازی و رئيس سازمان هواپیمایی ایران هم گفته است: «همزمان با این هواپیما، چندین پرواز داخلی و خارجی در فضای ایران و در همین ارتفاع هشت هزار پایی در حال پرواز بودند و موضوع برخورد موشک به این هواپیما به هیچ وجه نمی‌تواند صحت داشته باشد».
به گفته آقای عابدزاده، «آتش بیش از یک دقیقه در هواپیما بوده است و قبل از سقوط همه شاهدان آتش را دیده‌اند و اگر اصابت موشک بود، هواپیما منهدم می‌شد».
او با تاکید براینکه ایران هیچ حساسیتی درخصوص تحویل جعبه سیاه هواپیما ندارد، گفت: «ایران مسئول رسیدگی به سانحه هواپیمای اوکراینی است».
عابدزاده تاکید کرده که از کشورهای فرانسه، آمریکا و اوکراین برای بررسی و خواندن اطلاعات جعبه سیاه دعوت شده است.