يک روز پس از انفجار و بروز آتش سوزی در يکی از بزرگترين خطوط انتقال نفت ايران در قلعه ناز لرستان، عسلويه، مرکز اصلی پالايش و انتقال گاز ايران در حاشيه خليج فارس، نیز به دليل نگرانی های امنيتی ناشی از بروز حادثه در يکی از مخازن آمونياک مجتمع شيرين سازی گاز پرديس، به حال تعطيل درآمد و تخليه شد.
هفته قبل نيز صادرات گاز ايران به ترکيه، در نتيجه انفجار خط لوله ۳۰ اينچی انتقال گاز، متوقف شده بود.
از ابتدای سال جاری، تعداد قابل ملاحظه ای از خطوط انتقال، چاه های نفت و پالايشگاه های نفت و گاز ايران در نتيجه رويدادهای تخريبی، آتش سوزی، انفجار و يا بروز حوادث مبهم، به حال تعطيل درآمده اند.
افزايش قابل ملاحظه اقدامات تخريبی در صنايع نفت و گاز ايران، نگرانی های تازه ای را پيرامون امنيت توليد و انتقال نفت و گاز ايران بوجود آورده است. در واکنش به اين نگرانی ها، روز دوشنبه عماد حسينی، سخنگوی کميسيون انرژی مجلس شورای اسلامی، از اقدامات تروريستی به عنوان يکی از عوامل بروز اين حوادث نام برد.
در واکنش به بروز انفجار در خط لوله نفت قلعه نار، قيمت نفت خام در بازارهای بين المللی افزايش يافت. در حالی که آتش سوزی وسيع ناشی از انفجار لوله نفت لرستان هنوز کاملا مهار نشده، تخليه مرکز پالايش و انتقال گاز عسلويه به منظور پيشگيری از تلفات انسانی آغاز شده است.
سابقه انفجار
پالايشگاه پرديس یک، سال گذشته نيز به دليل نشت گاز و انفجار دچار حريق شده بود. در نتيجه رويداد ياد شده، ۹ تن از کارکنان نفتی به قتل رسيدند. سال گذشته، بيش از ۲۵ تن در نتيجه حوادث و انفجار و تخريب در تاسيسات و چاه های نفت ايران، جان خود را از دست دادند.
بروز پاره ای از حوادث در تاسيسات نفت و گاز ايران ناشی از اقدامات عمدی و تخريبی، و پاره ای ديگر، نتيجه فرسودگی و استفاده از ابزارهای غير استاندارد در تجهيز آنهاست.
در نتيجه اعمال تحريم های خارجی، صنايع نفت و گاز ايران امکان استفاده از تجهيزات و تکنولوژی پيشرفته در نوسازی را از دست داده اند. تشديد اقدامات تخريبی اينک مزيد بر علت شده اند.
در عين حال جمهوری اسلامی با گروههای مسلح مخالف در شمال غرب ( کردستان)، جنوب غرب ( خوزستان) و شرق ايران (بلوچستان) نيز روبرو است.
اهميت عسلويه
بر خلاف حادثه انفجار در لوله انتقال نفت لرستان به اهواز، که انعکاس وسيع در بازارهای جهانی نفت يافت، بروز رويدادهای تخريبی و تکرار حوادثی که پالايشگاه های گازی پرديس و لاوان تا کنون شاهد بوده اند، بدون تاثير گذاری در بازارهای جهانی، صنايع، توليد برق و حمل و نقل ايران را فلج خواهد ساخت.
عسلويه به تنهايی با توليد ۲۴۰ ميليون متر مکعب گاز در روز، ۵۰ در صد از مجموع گاز توليدی ايران را در انحصار خود دارد. بيش از ۸۲ درصد از کل برق ايران از راه مصرف گاز توليد می شود.
ايران بعد از آمريکا و روسيه سومين مصرف کننده بزرگ گاز جهان محسوب می شود. جمعيت آمريکا بيش از سه برابر و جمعيت روسيه دو برابر ايران است.
ايران تاکنون نسبت به ذخيره سازی گاز و ايجاد انبارهای استراتژيکی برای مقابله با قطع توليد گاز طبيعی، غفلت ورزيده است. از اين لحاظ، تعطيل يک باره عسلويه می تواند توزيع گاز برای مصرف صنايع و مصارف خانگی و توليد برق را به میزان وسیعی کاهش داده و به بروز يک بحران جدی بيانجامد.
به منظور مقابله با رويدادهای احتمالی بویژه عوارض قطع واردات گاز، حتی وارد کنندگان گاز طبيعی نيز به طور متوسط تا حدود دو ماه از مجموع مصرف خود را در داخل ذخيره سازی می کنند.
ايران با وجود داشتن بالاترين سرانه مصرف گاز در جهان، تاکنون از کنار اين نياز حساس اقتصادی- امنيتی با بی اعتنايی عبور کرده است، در حالی که مشکلات ناشی از قطع موقت واردات گاز از ترکمنستان در دو سال پيش، نشان داد که کوچکترين خلل در راه تامين گاز مصرفی داخلی می تواند به بروز مشکلات بزرگی منجر شود.
مجموع گاز وارداتی از ترکمنستان، تنها کمتر از پنج درصد از کل مصرف داخلی ايران را تشکيل می دهد.
عسلويه به دليل تمرکز دادن واحدهای توليد گاز ايران از يک سو، و از سوی ديگر، تکيه سنگين صنايع برق، پتروشيمی، فولاد، حمل و نقل و مصرف خانگی به گاز طبيعی، نه تنها دارای حساسيت اقتصادی فوق العاده، که برخوردار از اهميت خاص امنيتی است.
بروز حوادث در تاسيسات نفت و گاز ايران به عسلويه، زنگ خطر تازه ای است که ادامه غفلت از پرداختن به آن تحمل هزينه های غير قابل پيش بينی را اجتناب ناپذير می سازد.
هفته قبل نيز صادرات گاز ايران به ترکيه، در نتيجه انفجار خط لوله ۳۰ اينچی انتقال گاز، متوقف شده بود.
از ابتدای سال جاری، تعداد قابل ملاحظه ای از خطوط انتقال، چاه های نفت و پالايشگاه های نفت و گاز ايران در نتيجه رويدادهای تخريبی، آتش سوزی، انفجار و يا بروز حوادث مبهم، به حال تعطيل درآمده اند.
افزايش قابل ملاحظه اقدامات تخريبی در صنايع نفت و گاز ايران، نگرانی های تازه ای را پيرامون امنيت توليد و انتقال نفت و گاز ايران بوجود آورده است. در واکنش به اين نگرانی ها، روز دوشنبه عماد حسينی، سخنگوی کميسيون انرژی مجلس شورای اسلامی، از اقدامات تروريستی به عنوان يکی از عوامل بروز اين حوادث نام برد.
در واکنش به بروز انفجار در خط لوله نفت قلعه نار، قيمت نفت خام در بازارهای بين المللی افزايش يافت. در حالی که آتش سوزی وسيع ناشی از انفجار لوله نفت لرستان هنوز کاملا مهار نشده، تخليه مرکز پالايش و انتقال گاز عسلويه به منظور پيشگيری از تلفات انسانی آغاز شده است.
سابقه انفجار
پالايشگاه پرديس یک، سال گذشته نيز به دليل نشت گاز و انفجار دچار حريق شده بود. در نتيجه رويداد ياد شده، ۹ تن از کارکنان نفتی به قتل رسيدند. سال گذشته، بيش از ۲۵ تن در نتيجه حوادث و انفجار و تخريب در تاسيسات و چاه های نفت ايران، جان خود را از دست دادند.
بروز پاره ای از حوادث در تاسيسات نفت و گاز ايران ناشی از اقدامات عمدی و تخريبی، و پاره ای ديگر، نتيجه فرسودگی و استفاده از ابزارهای غير استاندارد در تجهيز آنهاست.
در نتيجه اعمال تحريم های خارجی، صنايع نفت و گاز ايران امکان استفاده از تجهيزات و تکنولوژی پيشرفته در نوسازی را از دست داده اند. تشديد اقدامات تخريبی اينک مزيد بر علت شده اند.
در عين حال جمهوری اسلامی با گروههای مسلح مخالف در شمال غرب ( کردستان)، جنوب غرب ( خوزستان) و شرق ايران (بلوچستان) نيز روبرو است.
اهميت عسلويه
بر خلاف حادثه انفجار در لوله انتقال نفت لرستان به اهواز، که انعکاس وسيع در بازارهای جهانی نفت يافت، بروز رويدادهای تخريبی و تکرار حوادثی که پالايشگاه های گازی پرديس و لاوان تا کنون شاهد بوده اند، بدون تاثير گذاری در بازارهای جهانی، صنايع، توليد برق و حمل و نقل ايران را فلج خواهد ساخت.
عسلويه به تنهايی با توليد ۲۴۰ ميليون متر مکعب گاز در روز، ۵۰ در صد از مجموع گاز توليدی ايران را در انحصار خود دارد. بيش از ۸۲ درصد از کل برق ايران از راه مصرف گاز توليد می شود.
ايران بعد از آمريکا و روسيه سومين مصرف کننده بزرگ گاز جهان محسوب می شود. جمعيت آمريکا بيش از سه برابر و جمعيت روسيه دو برابر ايران است.
ايران تاکنون نسبت به ذخيره سازی گاز و ايجاد انبارهای استراتژيکی برای مقابله با قطع توليد گاز طبيعی، غفلت ورزيده است. از اين لحاظ، تعطيل يک باره عسلويه می تواند توزيع گاز برای مصرف صنايع و مصارف خانگی و توليد برق را به میزان وسیعی کاهش داده و به بروز يک بحران جدی بيانجامد.
به منظور مقابله با رويدادهای احتمالی بویژه عوارض قطع واردات گاز، حتی وارد کنندگان گاز طبيعی نيز به طور متوسط تا حدود دو ماه از مجموع مصرف خود را در داخل ذخيره سازی می کنند.
ايران با وجود داشتن بالاترين سرانه مصرف گاز در جهان، تاکنون از کنار اين نياز حساس اقتصادی- امنيتی با بی اعتنايی عبور کرده است، در حالی که مشکلات ناشی از قطع موقت واردات گاز از ترکمنستان در دو سال پيش، نشان داد که کوچکترين خلل در راه تامين گاز مصرفی داخلی می تواند به بروز مشکلات بزرگی منجر شود.
مجموع گاز وارداتی از ترکمنستان، تنها کمتر از پنج درصد از کل مصرف داخلی ايران را تشکيل می دهد.
عسلويه به دليل تمرکز دادن واحدهای توليد گاز ايران از يک سو، و از سوی ديگر، تکيه سنگين صنايع برق، پتروشيمی، فولاد، حمل و نقل و مصرف خانگی به گاز طبيعی، نه تنها دارای حساسيت اقتصادی فوق العاده، که برخوردار از اهميت خاص امنيتی است.
بروز حوادث در تاسيسات نفت و گاز ايران به عسلويه، زنگ خطر تازه ای است که ادامه غفلت از پرداختن به آن تحمل هزينه های غير قابل پيش بينی را اجتناب ناپذير می سازد.