رجب طیب اردوغان، رییسجمهوری ترکیه، روز سهشنبه ۱۵ فروردین از دولت اقلیم کردستان خواست که پرچم خود را در شهر کرکوک پایین بیاورد و هشدار داد اگر این کار را نکند مناسبات دو طرف لطمه خواهد خورد.
کرکوک یکی از مناطق عراق است که مالکیت و کنترل آن مورد اختلاف است و جمعیت آن ترکیبی از کردها، اعراب و ترکمانها و اقليت مسيحیهاست.
اعضای شورای محلی کرکوک ماه گذشته رای دادند تا پرچم اقلیم کردستان در این شهر به اهتزاز در آید.
نیروهای پیشمرگه کرد در اواسط سال ۲۰۱۴ همزمان با هجوم گروه «خلافت اسلامی» به شمال عراق که با عقبنشینی سراسیمه ارتش عراق بخش گستردهای از خاک این کشور را تصرف کرد، کنترل کرکوک را به دست گرفتند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، آقای اردوغان گفت: «ما با این ادعا که کرکوک متعلق به کردهاست اصلا موافق نیستیم. کرکوک متعلق به ترکمانها، اعراب و کردهاست، اگر آنها آنجا هستند. وارد این موضوع نشوید که کرکوک مال شماست و گرنه هزینه آن بسیار سنگین خواهد بود. به مناسبات با ترکیه لطمه خواهید زد».
او در ادامه سخنانش در اجتماعی در شهر زونگودراک در حاشیه دریای سیاه در بخشی از کارزار تبلیغاتی همهپرسی ماه آوریل برای افزایش اختیارات ریاستجمهوری افزود: «آن پرچم را هر چه سریعتر پایین بیاورید».
کردهای عراق از دیرباز ادعای مالکیت شهر کرکوک و نواحی اطراف آن که دارای منابع نفتی است را مطرح کردهاند. آنها مدعیاند کرکوک که با مرزهای منطقه خودگردان آنها فاصله بسیار کمی دارد، پایتخت تاریخی آنها بوده است.
شبکه تلویزیونی کردی رودا از قول فرماندار استان کرکوک گفت پرچم کردستان در کنار پرچم ملی عراق در اهتزار خواهد بود چون این شهر اساسا توسط نیروهای امنیتی کرد محافظت میشود.
حکومت ترکیه خود را حافظ ترکمانهای ساکن شمال عراق میداند. رسانههای محلی از قول رهبران ترکمانهای ناحیه کرکوک میگویند به اهتزار در آمدن پرچم اقلیم کردستان در این شهر برخلاف قانون اساسی عراق است.
حکومت ترکیه نگران است که پیشرویها و موفقیت نیروهای کرد در عراق و سوریه به بلندپروازی کردهای ترکیه دامن بزند.
نواحی کردنشین در جنوب شرقی ترکیه بیش از سه دهه صحنه درگیریهای خشونتآمیز بین حزب کارگران کردستان ترکیه (پ کا کا) و نیروهای دولتی بوده و از حدود دو سال پیش که آتشبس موقت بین دو طرف شکسته شد بار دیگر شاهد درگیریهای مسلحانه در ابعاد وسیع بوده است.
رییسجمهوری ترکیه در بخش دیگری از سخنانش گفت: «به نظر من نصب پرچم دوم در کنار پرچم ملی عراق در شهر کرکوک کار کاملا اشتباهی است و من از مقامات دولت محلی کردستان عراق میخواهم هر چه سریعتر این اشتباه خود را تصحیح کنند».
مناسبات ترکیه با دولت اقلیم کردستان عراق همواره بسیار دوستانه بوده و دو طرف مناسبات تجاری گستردهای دارند و مسعود بارزانی رییس دولت اقليم کردستان بارها به آنکارا سفر کرده است.
ولی حکومت ترکیه درمورد هرگونه تغییر جمعیتی در کرکوک و یا قدرتگیری بیش از حد کردها در خارج از مرزهای تعیین شده برای اقلیم کردستان عراق نگران است.
کردهای عراق در سالهای اخیر موضوع برگزاری همهپرسی در مورد استقلال این منطقه را مسکوت گذاشتهاند چون میدانند چنین حرکتی علاوه بر دولت مرکزی در بغداد، کشورهای همسایه دارای اقلیت کرد بخصوص حکومت ترکیه را به شدت خشمگین خواهد کرد.
سازمان ملل متحد نیز هشدار داده که به اهتزاز درآوردن پرچم اقلیم کردستان بر فراز قلعه و شهر قدیمی کرکوک ممکن است به تنشهای موجود در شهر و منطقه دامن بزند.
رجب طیب اردوغان و سایر رهبران ترکیه شهر کرکوک را بخشی از حوزه نفوذ طبیعی اين کشور میدانند و یادآوری میکنند که تا قبل از شکست امپراطوری عثمانی در جنگ جهانی اول قرنها بخشی از قلمرو این امپراطوری بوده است.