رهبران اتحادیه اروپا روز چهارشنبه ۹ تیرماه شروط خود را برای ادامه مناسبات با بریتانیا پس از خروج آن کشور از اتحادیه اعلام کردند و هشدار دادند اگر بخش اقتصادی آن کشور می‌خواهد دسترسی‌اش به بازار مشترک ادامه یابد بریتانیا باید مهاجرت نیروی کار اروپایی را بپذیرد.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رهبران اتحادیه اروپا پس از پایان اجلاس غیرمتعارف و پر احساس روز چهارشنبه راه حل مشخصی برای حل بحران‌های این اتحادیه ارائه ندادند ولی توافق کردند که این نهاد باید با شهروندان اروپا رابطه نزدیکتری داشته باشد و پس از خروج بریتانیا باید از هم پاشیدن این اتحادیه جلوگیری کرد.
دونالد توسک رییس کمیسیون اروپا گفت که رهبران ۲۷ کشور عضو در این زمینه «کاملا مصمم و متحد هستند».
جلسه رهبران کشورهای عضو اولین بار بدون دیوید کامرون نخست وزیر بریتانیا برگزار شد که غروب سه شنبه بدون هیچ طرح مشخصی برای روند جدایی و با مقاومت در برابر خروج سریع آن کشور از اتحادیه اروپا، بروکسل را ترک کرد.
در خود بریتانیا تحت تاثیر محاسبات سیاسی غلط او در برگزاری همه‌پرسی آینده بریتانیا و نتایج فاجعه‌بارش، دوران رهبری آقای کامرون به پایان رسیده و حزب محافظه‌کار از روز چهارشنبه روند ثبت نام نامزد‌ها برای جایگزینی او را آغاز کرد.
رهبران اتحادیه اروپا به بریتانیا هشدار دادند که اگر می‌خواهد کماکان در آینده از امکانات بازار مشترک اروپا بهره‌مند شود باید مهاجرت و کار شهروندان اروپایی در بریتانیا را بپذیرد. این موضوع یکی از عوامل اصلی تنش در عرصه سیاست بریتانیاست و طرفداران خروج آن کشور از اتحادیه اروپا در تبلیغات خود همواره بر مخالفت با مهاجرت مردم از کشورهای فقیر اروپایی تاکید کرده‌اند.
رهبران اتحادیه اروپا در پایان اجلاس روز چهارشنبه تاکید کردند که «چهار اصل آزادی» یعنی آزادی جابجایی مردم، خدمات، کالا و منابع مالی محورهای اصلی موجودیت این اتحادیه و در نتیجه تفکیک ناپذیرند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس یادآوری می‌کند که انتقاد از عملکرد اتحادیه اروپا در سال‌های اخیر افزایش یافته است و بسیاری معتقدند این پروژه سیاسی که پس از جنگ جهانی دوم روندی برای تضمین صلح از طریق گسترش مناسبات اقتصادی بین کشورهای اروپایی تلقی می‌شد امروزه به نهادی بوروکراتیک و غیر دمکراتیک بدل شده که برای جمعیت ۵۰۰ میلیونی کشورهای عضو معنای چندانی ندارد.
کشورهای بنیانگذار اتحادیه در غرب اروپا طرفدار ادغام و اتحاد همه جانبه‌تری هستند در صورتی که اعضای جدید در شرق اروپا می‌خواهند بر امور داخلی و به خصوص مرزهای خود کنترل بیشتری داشته باشند.
فرانسوا اولاند، رییس جمهوری فرانسه، هشدار داد که ادامه شرایط فعلی باعث تقویت نیروهای پوپولیست خواهد شد که خواهان «پایان دادن به اتحادیه اروپا» هستند.
فرانسه یکی از کشورهایی است که با احتمال درخواست نیروهای راست افراطی برای برگزاری همه پرسی خروج از اتحادیه اروپا روبرو است.
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان گفت درسی که از خروج بریتانیا می‌توان گرفت لزوما نه افزایش ادغام اعضاء و نه بازگرداندن قدرت به دولت‌های ملی است.
او افزود: «موضوع، اروپای بیشتر یا کمتر در اصول نیست بلکه کسب نتایج بهتر است».
خانم مرکل گفت: به عنوان مثال برای مقابله با بیکاری جوانان از یک طرف، همکاری کشورهای عضو باید عمیق‌تر شود و از طرف دیگر برخی از تصمیمات و مقررات قبلی اتحادیه باید لغو شوند.
با وجود تاکید رهبران فرانسه و آلمان بر ضرورت حفظ یکپارچگی اعضای اتحادیه اروپا، آنها در زمینه مسئله مهاجرت به شدت اختلاف دارند.
کشورهای شمال اروپا به رهبری مجارستان حاضر نیستند طرح اتحادیه برای تقسیم و پذیرش پناهجویان را بپذیرند. کشورهای شمال اروپا در واکنش به سیل گسترده پناهجویان و مهاجرانی که از سال گذشته وارد اروپا شده‌اند کنترل مرزهای خود را تشدید کرده‌اند. البته نگرانی اصلی بریتانیا مهاجران اروپایی هستند چون وضعیت اقتصادی مطلوب این کشور صد‌ها هزار نیروی کار را از سایر اعضای اتحادیه به خود جلب کرده است.
نتیجه همه‌پرسی بریتانیا در بازارهای مالی تلاطم ایجاد کرده و اتحادیه اروپا را از بزرگ‌ترین بازار مالی، نیرومند‌ترین قدرت نظامی و یک دیپلماسی قوی محروم خواهد کرد. ولی در عین حال می‌تواند زمینه را برای از هم پاشیدن بریتانیا فراهم کند.
نیکلا استورجن وزیر اول اسکاتلند روز چهارشنبه در جلسات جداگانه‌ای با رییس پارلمان و رییس کمیسیون اروپا دیدار کرد. در همه پرسی مربوط به آینده بریتانیا اکثریت رای دهندگان اسکاتلندی به باقی ماندن در اتحادیه اروپا رای دادند و خانم استورجن اشاره کرده است که تحت تاثیر خروج بریتانیا ممکن است همه پرسی دیگری برای استقلال اسکاتلند برگزار شود.
فرانسوا اولاند روز چهارشنبه تاکید کرد که اتحادیه اروپا هیچ توافق زودرسی با اسکاتلند نخواهد داشت.