ديدار چهار روزه اوباما از چين، آخرين قسمت و بى ترديد دشوار ترين بخش از سفر جارى رييس جمهور آمريكا به كشورهاى شرق آسيا محسوب مى شود.
اظهار نظر محتاطانه اوباما در دفاع از آزادى مبادله اطلاعات و رد ضرورت حفظ «ديوار بلند آتش» در شانگهاى، كه طى جلسه پرسش و پاسخ با صدها دانشجوى چينى در شانگهاى صورت گرفت، نشان داد كه دولت آمريكا در عين وفادارى به ارزش هاى دمكراتيك، مايل نيست شانس دست يافتن به توافق هاى ضرورى تر با پكن را از راه رنجيده ساختن رهبران چين در خطر قرار دهد.
با تلفيق نام «ديوار بزرگ چين» و «ديوار آتش- فاير وال»(اصطلاحى است براى ناميدن روش پيشگيرى از دسترسى آزاد به سايت هاى اينترنتى به كار مى رود)، مردم چين اقدام دولت خود براى فيلتر كردن سايت هاى اينترنتى را «ديوار بزرگ آتش» نام داده اند.
رييس جمهور آمريكا طى اولين روز ديدار خود از چين، در رويارويى مستقيم با دانشجويان، ضمن مخالفت با سانسور، تلاش كرد اظهارات او در زمينه آزادى مبادله اطلاعات به رنجش دولت چين منجر نشود.
پيش از عزيمت به چين، اوباما با رد درخواست دالايى لاما، رهبر مذهبى و تبعيدى تبت، براى ديدار با او در حاشيه كنفرانس سران كشورهاى آسيايى در سنگاپور، يك امتياز سياسى بزرگ به رهبران پكن داده بود.
پيش از عزيمت ماه سپتامبر به مسكو و ديدار با رهبران كرملين نيز، اوباما با اعلام عدم پيگيرى طرح استقرار سپر دفاع موشكى و نصب رادار هاى هشدار دهنده در جمهورى چك و كشور لهستان، هديه چشمگيرى به دولت روسيه عرضه كرده بود.
بر داشتن يك جانبه گام ياد شده از سوى آمريكا در جهت تامين خواسته هاى مسكو، به نوبه خود هموار ساختن مسير دست يافتن به توافق هاى تازه اى ميان آمريكا و روسيه را تسهيل ساخته بود.
امضاء توافق پيرامون كاهش سلاح هاى اتمى، جانشينى پيمان محدود ساختن توليد و استفاده از موشك هاى بالستيك موسوم به استارت پيش از پايان سال جارى و همچنين يافتن هماهنگى بيشتر پيرامون نحوه مقابله با برنامه هسته اى ايران از جمله دستاوردهاى سفر ماه سپتامبر اوباما به مسكو محسوب مى شود.
با اتخاذ روشى مشابه، رييس جمهور آمريكا طى ديدار چهار روزه خود از چين تلاش خواهد كرد ضمن مطرح ساختن دشوارى ها موجود در مناسبات مشترك و انتظارات متقابل، ضرورت توسعه همكارى هاى دو جانبه مابين واشنگتن و پكن در نظام جهانى را مورد تاكيد قرار دهد.
با وجود انجام پيش پرداخت سياسى قابل ملاحظه به پكن و خوددارى اوباما از ديدار با دالايى لاما، مقامات چينى در آستانه سفر رييس جمهور آمريكا به كشورشان، سياست هاى حمايتى واشنگتن در جهت كنترل واردات، اعمال تعرفه هاى ترجيحى براى فولاد، ارزان نگاهداشتن نرخ برابرى دلار و همچنين در حد صفر نگاهداشتن نرخ بهره بانكى در آمريكا را مورد حمله قرار داده و اين اقدامات را مانعى در راه پشت سر گذاشتن بحران اقتصادى جارى، به خصوص از سوى كشورهاى در حال توسعه ناميدند.
آمريكا نيز متقابلاً معتقد است كه چين با ارزان نگاهداشتن مصنوعى نرخ برابرى يوان (واحد پولى آن كشور ) مانع از بهبود توازن در تجارت خارجى و تعادل در ارزش صادرات و واردات با آمريكا مى شود.
به جز مسائل مورد علاقه دو جانبه و انتظارات متقابل آمريكا و چين، مسائل مرتبط با نظام جهانى و روابط خارجى نيز در صدر موضوع هاى مورد مذاكره اوباما با رهبران چين قراردارد.
در اين رابطه، آسان ترين بخش از گفت و گوهاى اوباما مربوط به محدود ساختن كره شمالى و دشوار ترين آن رسيدن به هماهنگى با پكن پيرامون نحوه بر خورد با بر نامه اتمى ايران است.
پيش از چين، آمريكا در اين زمينه با روسيه به توافق هاى چشمگيرى دست پيدا كرده است كه مى تواند به عنوان الگو در گفت و گو با چين مورد استفاده قرار گيرد.
اظهارات اخير مدودف در سنگاپور داير بر اينكه عدم همكارى به موقع ايران در جهت شفاف سازى برنامه هاى اتمى آن كشور راه را بر استفاده از روش هاى ديگر باز مى گذارد، و مهمتر از آن، اعلام خبر تازه از سوى روسيه در اين مورد كه راكتور بوشهر «به دلايل فنى» تا پايان سال جارى راه اندازى نخواهد شد، از جمله نشانه هاى روشن رسيدن به اين توافق ها است.
اگر چه پيوستن روسيه به آمريكا در شوراى امنيت و موافقت تلويحى آن كشور با تصويب قطعنامه تنبيهى تازه اى عليه ايران، چين را در شوراى امنيت منزوى ساخته و در شرايط بسيار دشوارى قرار خواهد داد، با اين وجود انتظار مى رود رهبران پكن همچنان نقطه نظر هاى خاص خود را تا دريافت امتياز متقابل از آمريكا پيگيرى كنند.
با توجه به نقش ايران در تامين نفت وارداتى چين و از اين لحاظ در اختيار داشتن مقام دوم بعد از عربستان سعودى، و همچنين بازار مصرف بزرگ محصولات چينى در ايران، پكن مايل است روابط دوستانه خود را با دولت ايران محفوظ نگاه دارد.
در عين حال امكان افزايش فشارهاى مستقيم و غير مستقيم جامعه جهانى، و در خطر قرار گرفتن ساير بازارهاى صادراتى و حفظ مناسبات خارجى چين، در صورت عدم همكارى كافى در شوراى امنيت عليه ايران، مى تواند بعنوان يك عامل موثر در محاسبات پكن مورد توجه قرار گيرد.
اگرچه دست يافتن به توافق هاى تازه مابين آمريكا و چين در زمينه روابط تجارى دو جانبه و يا روش هاى كنترل محيط زيست بسيار دشوار به نظر مى رسد، در عين حال، رسيدن به توافق پيرامون نحوه مقابله موثر با برنامه هاى اتمى آن كشور چندان دور از دسترس نخواهد بود.
در چنين صورتى، چين ضمن موافقت اصولى با آمريكا در مورد اعمال تحريم هاى تازه عليه ايران، قادر خواهد بود از راه ادامه بحث در شوراى امنيت، و يا گروه ۱+۵، پيرامون جزئيات قطعنامه آينده، و همچنين تلاش براى تعديل آن، همچنان به ادامه روابط دوستى با تهران اميدوار بماند.
اظهار نظر محتاطانه اوباما در دفاع از آزادى مبادله اطلاعات و رد ضرورت حفظ «ديوار بلند آتش» در شانگهاى، كه طى جلسه پرسش و پاسخ با صدها دانشجوى چينى در شانگهاى صورت گرفت، نشان داد كه دولت آمريكا در عين وفادارى به ارزش هاى دمكراتيك، مايل نيست شانس دست يافتن به توافق هاى ضرورى تر با پكن را از راه رنجيده ساختن رهبران چين در خطر قرار دهد.
با تلفيق نام «ديوار بزرگ چين» و «ديوار آتش- فاير وال»(اصطلاحى است براى ناميدن روش پيشگيرى از دسترسى آزاد به سايت هاى اينترنتى به كار مى رود)، مردم چين اقدام دولت خود براى فيلتر كردن سايت هاى اينترنتى را «ديوار بزرگ آتش» نام داده اند.
رييس جمهور آمريكا طى اولين روز ديدار خود از چين، در رويارويى مستقيم با دانشجويان، ضمن مخالفت با سانسور، تلاش كرد اظهارات او در زمينه آزادى مبادله اطلاعات به رنجش دولت چين منجر نشود.
پيش از عزيمت به چين، اوباما با رد درخواست دالايى لاما، رهبر مذهبى و تبعيدى تبت، براى ديدار با او در حاشيه كنفرانس سران كشورهاى آسيايى در سنگاپور، يك امتياز سياسى بزرگ به رهبران پكن داده بود.
بیشتر بخوانید:
بر داشتن يك جانبه گام ياد شده از سوى آمريكا در جهت تامين خواسته هاى مسكو، به نوبه خود هموار ساختن مسير دست يافتن به توافق هاى تازه اى ميان آمريكا و روسيه را تسهيل ساخته بود.
امضاء توافق پيرامون كاهش سلاح هاى اتمى، جانشينى پيمان محدود ساختن توليد و استفاده از موشك هاى بالستيك موسوم به استارت پيش از پايان سال جارى و همچنين يافتن هماهنگى بيشتر پيرامون نحوه مقابله با برنامه هسته اى ايران از جمله دستاوردهاى سفر ماه سپتامبر اوباما به مسكو محسوب مى شود.
با اتخاذ روشى مشابه، رييس جمهور آمريكا طى ديدار چهار روزه خود از چين تلاش خواهد كرد ضمن مطرح ساختن دشوارى ها موجود در مناسبات مشترك و انتظارات متقابل، ضرورت توسعه همكارى هاى دو جانبه مابين واشنگتن و پكن در نظام جهانى را مورد تاكيد قرار دهد.
با وجود انجام پيش پرداخت سياسى قابل ملاحظه به پكن و خوددارى اوباما از ديدار با دالايى لاما، مقامات چينى در آستانه سفر رييس جمهور آمريكا به كشورشان، سياست هاى حمايتى واشنگتن در جهت كنترل واردات، اعمال تعرفه هاى ترجيحى براى فولاد، ارزان نگاهداشتن نرخ برابرى دلار و همچنين در حد صفر نگاهداشتن نرخ بهره بانكى در آمريكا را مورد حمله قرار داده و اين اقدامات را مانعى در راه پشت سر گذاشتن بحران اقتصادى جارى، به خصوص از سوى كشورهاى در حال توسعه ناميدند.
آمريكا نيز متقابلاً معتقد است كه چين با ارزان نگاهداشتن مصنوعى نرخ برابرى يوان (واحد پولى آن كشور ) مانع از بهبود توازن در تجارت خارجى و تعادل در ارزش صادرات و واردات با آمريكا مى شود.
به جز مسائل مورد علاقه دو جانبه و انتظارات متقابل آمريكا و چين، مسائل مرتبط با نظام جهانى و روابط خارجى نيز در صدر موضوع هاى مورد مذاكره اوباما با رهبران چين قراردارد.
در اين رابطه، آسان ترين بخش از گفت و گوهاى اوباما مربوط به محدود ساختن كره شمالى و دشوار ترين آن رسيدن به هماهنگى با پكن پيرامون نحوه بر خورد با بر نامه اتمى ايران است.
پيش از چين، آمريكا در اين زمينه با روسيه به توافق هاى چشمگيرى دست پيدا كرده است كه مى تواند به عنوان الگو در گفت و گو با چين مورد استفاده قرار گيرد.
اظهارات اخير مدودف در سنگاپور داير بر اينكه عدم همكارى به موقع ايران در جهت شفاف سازى برنامه هاى اتمى آن كشور راه را بر استفاده از روش هاى ديگر باز مى گذارد، و مهمتر از آن، اعلام خبر تازه از سوى روسيه در اين مورد كه راكتور بوشهر «به دلايل فنى» تا پايان سال جارى راه اندازى نخواهد شد، از جمله نشانه هاى روشن رسيدن به اين توافق ها است.
اگر چه پيوستن روسيه به آمريكا در شوراى امنيت و موافقت تلويحى آن كشور با تصويب قطعنامه تنبيهى تازه اى عليه ايران، چين را در شوراى امنيت منزوى ساخته و در شرايط بسيار دشوارى قرار خواهد داد، با اين وجود انتظار مى رود رهبران پكن همچنان نقطه نظر هاى خاص خود را تا دريافت امتياز متقابل از آمريكا پيگيرى كنند.
با توجه به نقش ايران در تامين نفت وارداتى چين و از اين لحاظ در اختيار داشتن مقام دوم بعد از عربستان سعودى، و همچنين بازار مصرف بزرگ محصولات چينى در ايران، پكن مايل است روابط دوستانه خود را با دولت ايران محفوظ نگاه دارد.
در عين حال امكان افزايش فشارهاى مستقيم و غير مستقيم جامعه جهانى، و در خطر قرار گرفتن ساير بازارهاى صادراتى و حفظ مناسبات خارجى چين، در صورت عدم همكارى كافى در شوراى امنيت عليه ايران، مى تواند بعنوان يك عامل موثر در محاسبات پكن مورد توجه قرار گيرد.
اگرچه دست يافتن به توافق هاى تازه مابين آمريكا و چين در زمينه روابط تجارى دو جانبه و يا روش هاى كنترل محيط زيست بسيار دشوار به نظر مى رسد، در عين حال، رسيدن به توافق پيرامون نحوه مقابله موثر با برنامه هاى اتمى آن كشور چندان دور از دسترس نخواهد بود.
در چنين صورتى، چين ضمن موافقت اصولى با آمريكا در مورد اعمال تحريم هاى تازه عليه ايران، قادر خواهد بود از راه ادامه بحث در شوراى امنيت، و يا گروه ۱+۵، پيرامون جزئيات قطعنامه آينده، و همچنين تلاش براى تعديل آن، همچنان به ادامه روابط دوستى با تهران اميدوار بماند.