پشت‌بام بعضی خانه‌های قديمی در امان، پایتخت اردن، از تابستان امسال با مفهوم تازه‌ای آشنا شده‌اند. پشت‌بام‌هايی که باغی برای نعنا و ريحان و توت‌فرنگی و کاهو می‌شوند و حوضچه کوچکی هم از ماهی‌های رنگارنگ خوراکی و آکواريومی در کنار اين گلخانه کوچک جا خوش می‌کند.
ايده از روياهای يک روزنامهنگار عرب که سال‌ها در زمينه محيط زيست و انرژی کار کرده شکل گرفت. بشار حميض با پشت‌بام خانه پدرش شروع کرد. گلخانه‌ای از مواد بازيافتی ساده ساخت و آن را پر از سبزيجات و گياهان تازه کرد. بدون خاک و در ماسه و سنگريزه. اين فقط بخش ساده اين پروژه بود.
Your browser doesn’t support HTML5
گفت‌وگو با بشار حمیض روزنامهنگار اردنی درباره ماشین آزادی
بشار حميض، نخستين کارکرد اين پروژه را کمک به کاهش استفاده ازسوخت فسيلی مثل نفت و گاز می‌داند. او می‌گويد با توجه به ماهيت گلخانه، در سرمای زمستان، هوای گرم داخل گلخانه به داخل خانه پمپ می‌شود و چند درجه هوا را گرم می‌کند و شما نيازی به روشن کردن وسيله گرمايشی ديگری نداريد.
کارکرد ديگر اين گلخانه، وجود سبزيجات و ميوه‌هايی است که می‌تواند نياز خانواده را برآورده کند: بدون نياز به کود و آفت‌کش و مواد شيميايی که در يک روش کشاورزی پايدار رشد می‌کنند.
بشار حمیض روزنامهنگار اردنی و ماشین آزادی
کارکرد ديگر اين گلخانه راهی است که بشار اسم آن را آبزی‌پروری گذاشته: روشی از ترکيب کشت گياهان در آب و پرورش ماهی در يک سيستم شکل می‌گيرد: ماهی‌ها در يک مخزن يا آکواريوم زندگی می‌کنند. آب کثيف و استفاده‌شده آنها از راه‌های در نظر گرفته شده وارد خاک گياهان در گلخانه می‌شود. آب قديمی آکواريوم با پس‌مانده غذا و فاضلاب ماهی‌ها، کود غنی و مناسبی برای گياهان و سبزيجات است. همين آب از راه‌های در نظر گرفته‌شده باز هم تصفيه و فيلتر می‌شود و به تنگ يا آکواريوم ماهی‌ها بر می‌گردد.
يکی ديگر از کارکردهای اين سيستم، لايه‌‌ای است که به گفته بشار از سايه‌بان پلاستيکی گلخانه به وجود می‌آيد: چيزی شبيه آنچه در ايران چادر می‌گويند اما سبک‌تر و با نور بيشتر که می‌تواند به بخش‌هايی از خانه يا پنجره‌ها وصل شود و سايه‌بان و خنک‌کننده در تابستان برای خانه هم باشد و نياز به روشن‌کردن کولر و پنکه را کم کند.
بشار می‌گويد چند تابستان و زمستان را در ايران تجربه کرده. آب‌وهوای ايران را می‌شناسد و معتقد است اين ايده روی پشت‌بام‌های خانه‌های ايرانی هم يکی از بهترين کارهاست: مردم ايران هم با نصب اين گلخانه که می‌تواند اين کاربردها را داشته باشد، هم از چيزی که می‌خورند مطمئن‌تر خواهند بود و هم می‌توانند از مصرف چيزی مثل شوفاژ که درايران فراوان است، کم کنند. به ويژه اينکه قيمت انرژی در ايران در سال‌های اخير به شدت بالا رفته است.
بشار حميض، اسم پروژه‌اش را «ماشين آزادی روی پشت‌بام» گذاشته است، چون معتقد است توليد غذا به مردم يک آزادی تازه می‌دهد.
