دانشمندان دانشگاه سوانزی ولز روز پنجشنبه ۱۱ خرداد اعلام کردند یک کوه یخ عظیم در ابعاد ایالت دلور آمریکا در شرف جدا شدن از قطب جنوب است و در آن صورت بزرگترین کوه یخ شناور در جهان خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، درست در همان روزی که دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، قرار است تصمیم خود در مورد باقی ماندن یا خروج آمریکا از معاهده زیست‌محیطی پاریس را اعلام کند تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دهند که توده عظیمی از یخ به مساحت پنج هزار کیلومتر مربع تحت تاثیر افزایش دمای قطب جنوب در شرف جدا شدن از این قاره است.
دانشگاه سوانزی در بیانیه‌ای اعلام کرد: «پدید آمدن این شکاف عمیق در لایه‌های یخ لارسن سی لرکن واقع در شمال قطب جنوب به جدا شدن بزرگترین کوه یخ که تاکنون وجود آن ثبت شده است، منجر خواهد شد».
این شکاف در لایه‌های یخ قطب جنوب طی شش روز حدود ۱۷ کیلومتر افزایش یافته و اکنون توده یخ مورد نظر فقط در طول ۱۳ کیلومتر به لایه‌های اصلی یخ متصل است. این کوه یخ شکلی شبیه به انگشت انسان دارد و ضخامت آن حدود ۳۵۰ متر است.
در بخش دیگری از بیانیه دانشگاه سوانزی که پژوهشگران آن ابتدا این حادثه را تشخیص و گزارش دادند گفته می‌شود: «زمان جدا شدن این توده عظیم یخ احتمالا بسیار نزدیک است. به نظر می‌رسد چیزی زیادی باقی نمانده که مانع جدا شدن این کوه یخ از سایر لایه‌های یخبندان شود».
لارسن سی لرکن شمالی‌ترین لایه‌های یخبندان خارج از خشکی در قطب جنوب و در عین حال بزرگترین توده یخ این قاره است. اگر این کوه یخ جدا شود مساحت و حجم لایه‌های یخبندان لارسن سی ۱۰ درصد کاهش خواهد یافت و به کوچکترین ابعاد طی دورانی که مشخصات آن ثبت شده تنزل پیدا خواهد کرد.
خبرگزاری فرانسه از قول پژوهشگران می‌افزاید که آزاد شدن این کوه یخ به تنهایی به بالا آمدن سطح آب دریاها منجر نخواهد شد. ولی جدا شدن آن ممکن است باعث بی‌ثباتی لایه‌های یخ لارسن سی و احتمال از هم گسیختگی کامل آن شود که در آن صورت حجم عظیمی به آب اقیانوس‌ها خواهد افزود.
پژوهشگران می‌گویند اگر تمام حجم آبی که در لایه‌های یخ لارسن سی منجمد شده در اقیانوس حل شود سطح آب دریاها در سراسر جهان حدود ۱۰ سانتیمتر افزایش خواهد یافت. به گفته آنها، مجموع لایه‌های یخ در بخش غربی قاره قطب جنوب حاوی حجمی از آب یخ‌زده است که به راحتی می‌تواند سطح آب دریاها را شش متر افزایش دهد.
در گذشته دو لایه عظیم یخ در بخش‌های شرقی قاره قطب جنوب از هم گسیخته‌اند. مورد اول به نام لارسن آ در سال ۱۹۹۵ روی داد و مورد دوم به نام لارسن بی با مساحت سه هزار و ۲۵۰ کیلومتر در سال ۲۰۰۲ جدا شد.
به گفته پژوهشگران، مورد لارسن بی از حدود ۱۲ هزار سال پیش و آخرین مورد از وقوع یخبندان در سطح کره زمین بی‌سابقه بوده است.
پژوهشگران دانشگاه سوانزی می‌گویند: «این اصل تقریبا پذیرفته شده که افزایش دمای آب اقیانوس‌ها و جو کره زمین عامل اصلی از هم گسیختگی لایه‌های یخ در همه نقاط از جمله قطب جنوب است».
آنها افزودند: «قطب جنوب یکی از نقاطی است که دمای آن با سرعت بیشتری در حال گرم شده است عاملی که بدون شک در بروز شکاف عمیق در لایه‌های یخ و منطقه و احتمال جدا شدن کوه یخ مورد بحث تاثیر داشته است».
لایه‌های یخ به طور طبیعی شکاف برداشته و جدا می‌شوند و هر چند هنوز از نظر علمی کاملا ثابت نشده اما به نظر می‌رسد که گرمایش جو زمین روی تسریع این روند بی‌تاثیر نیست.
تعداد زیادی از کشورهای جهان معاهده اقلیمی پاریس را امضا کرده و طبق آن متعهد می‌شوند با انجام اقدامات لازم میزان گرمایش جو زمین را زیر دو درجه سانتیگراد بیشتر از دوران ماقبل صنعتی نگاه دارند.
دمای زمین نسبت به آن دوران تا امروز حدود ۱.۱ درجه افزایش یافته است.
دونالد ترامپ در طول کارزار انتخاباتی خود وعده داد معاهده پاریس را «فسخ» کند و در روزهای اخیر گفته است تصمیم نهایی خود را در این زمینه روز پنجشنبه اعلام خواهد کرد.