ديده بان حقوق بشر: حقوق بشر در ايران به شدت نادیده گرفته می شود

روز دوشنبه، ۲۴ ژانويه، سازمان بين المللی ديده بان حقوق بشر گزارش سالانه خود را منتشر کرد. در بخش هایی از این گزارش از وخيم تر شدن وضعيت حقوق بشر در ايران صحبت شده است.

بخش اول بيست و پنجمين گزارش سالانه ديده بان حقوق بشر، با چند مقاله درباره وضعيت حقوق بشر به طور کلی شروع می شود.

عنوان مقاله نخست، «صورت ظاهر اقدامات: سوء استفاده از مفهوم گفت و گو و تعامل» است.

اين مقاله می نويسد که گفت و گو و تعامل تبديل به ابزاری در دست دولت ها و نهادهای بين المللی برای فرار از پرداختن به واقعيت ها شده است و جای اعمال فشار را گرفته است.



در ادامه این مقاله آمده است: در حالی که با گفت و گو و تعامل هيچ گونه مخالفتی نيست، اما در جايی که کشورهای خاطی حاضر به تغيير روش از اين طريق نباشند، بايد محاسبات سود و زيان آن را تغيير داد.

اين مقاله از سازمان ملل نيز انتقاد کرده و می گويد: تکيه بر مفهوم گفت و گو و تعامل، به خصوص در سازمان ملل و شورای حقوق بشرآن در ژنو به صورت يک وسواس درآمده و بسياری از اعضاء آن مرتبا به روش همکاری به جای محکوم کردن تکيه می کنند.

اين گزارش، رهبری بانکی مون، دبير کل سازمان ملل را در اين زمينه ضعيف خوانده و می گويد که او حاضر نيست بر کشورهای ناقض حقوق بشر فشار آورد.
بيست و پنجمين گزارش ديده بان حقوق بشر، سپس به نقض موازين حقوق بشر در بيش از ۹۰ کشور جهان، از جمله ايران می پردازد.

تام پورتيوس، مدير اين سازمان در بريتانيا درباره ايران به راديو فردا می گويد: واضح است که ايران يکی از کشورهای اصلی در فهرست ديده بان حقوق بشر است که در آن حقوق بشر به شدت ناديده گرفته می شود.

در منطقه خاورميانه به طور کلی کمتر کشوری است که در آن حقوق بشر محترم شمرده شود. البته فرم و شکل آن در هر کشوری متفاوت است. در ايران پس از انتخابات ۲۰۰۹ اين دولت است که هر صدای مخالفی را سرکوب می کند و دست به شکنجه و اعدام می زند. در حالی که در کشورهايی مانند افغانستان، اين طالبان و گروه های مخالف دولت هستند که به حقوق مردم تجاوز می کنند. البته اين مسئله بدان معنا نيست که حقوق بشر از سوی دولت افغانستان و يا نيروهای خارجی کاملا رعايت می شود.»

تام پورتيوس در مورد راه های فشار به دولت هايی مانند ايران که در مقاله اول گزارش به آن تاکيد شده، می گويد:

«در مورد ايران من فکر می کنم اهرم های جامعه بين المللی محدود است. اما معتقدم اگر موضع يکپارچه تری درباره نقض حقوق بشر در ايران وجود داشت می شد فشار بيشتری وارد کرد.

به نظر من دو مسئله در مورد ايران وجود دارد. نخست، پرونده هسته ای ايران است که غرب را خيلی نگران می کند. اين موضوع تبديل به ارجحيت اول در ارتباط با ايران شده و حقوق بشر را تحت الشعاع قرار داده است. اما نکته ديگر اين است که کشورهای قدرتمند غير غربی مانند هند، چين ، برزيل و يا آفريقای جنوبی، چندان تمايلی به اعمال فشار به ايران از خود نشان نمی دهند و اين مسئله فشار به ايران را در مورد حقوق بشر، دو چندان دشوار می کند.»

فراز صانعی، پژوهشگر بخش ايران در ديده بان حقوق بشر در نيويورک، وضع حقوق بشر در ايران را بررسی کرده و در اين مورد به راديو فردا می گويد:
«وضعيت حقوق بشر در ايران در امسال به نظر من بدتر از سال های گذشته است. البته سال ۲۰۰۹ هم همان طور که خودتان می دانيد، انتخابات بحث برانگيزی در ايران وجود داشت و پيرو همين انتخابات، خشونت خيلی زيادی عليه معترضان و کسانی که با نتيجه انتخابات مخالف بودند نشان دهده شد.

واقعا وضعيت خيلی بدی بود. هنوز هم صدها نفر از زندانيان سياسی در ايران وجود دارند که تحت شکنجه و در شرايط خيلی بدی به سر می برند.

بسياری از مشکلاتی که ما در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ در ايران داشتيم هنوز هم ادامه دارد. کلا می توانم بگويم وضعيت حقوق بشر در ايران نه تنها بهتر نشده، که بدتر هم شده است.»

روز دوشنبه، ۲۴ ژانويه، دو نفر ديگر در ايران به علت جرايم سياسی اعدام شدند و در طول یک ماه گذشته در ايران تنها ۵۰ نفر پای جوخه اعدام رفته اند. بر اساس گزارش شما ميزان اعدام ها در ايران، اگر مسئله جمعيت را در نظر بگيريم، از چين هم بالاتر است. درست است؟

بله. کاملا درست است. البته ما آمار دقيقی از اعدام های سال ۲۰۱۰ نداريم. در سال ۲۰۰۹ می دانيم که ۳۸۸ نفر اعدام شدند. البته بعضی از اين اعدامی ها، زندانيان سياسی و برخی ديگرشان از زندانيان مواد مخدر و ساير جرائم بودند.

امسال اما آمار دقيقی در اين زمينه نداريم. ولی می دانيم همان طور که خودتان گفتيد، در ژانويه سال ۲۰۱۱، بيشتر از ۵۰ زندانی متاسفانه در زندان های ايران اعدام شده اند.

به نظر می رسد امسال هم مانند سال گذشته و سال های پيش از آن، با آمار بسيار بالايی از نظر اعدام در ايران مواجه خواهيم بود. بعضی از اين زندانيان اعدامی، از زندانيان سياسی بوده اند. جعفر کاظمی، يکی از آنهايی بود که در اين روزها، متاسفانه پای چوبه دار رفت.»