تنها يک روز پس از استقلال سودان جنوبی و تولد اين کشور در جامعه بين المللی، بنيامين نتانياهو، نخست وزير اسرائيل، نوزدهم تيرماه، در آغاز نشست هفتگی دولت خود در بیت المقدس (اورشليم) گفت که اسرائيل به سودان جنوبی شادباش می گويد و آماده است که در عرصه های مختلف با اين کشور همکاری کند و بويژه آماده ارائه کمک در امور اقتصادی وانتقال تجربيات است.
نتانياهو يک گام فراتر گذاشت و گفت که اسرائيل استقلال سودان جنوبی را به رسميت می شناسد.
رسانه های اسرائيل از مدت ها پيش ارزيابی کرده بودند که دولت اسرائيل بسيار زود استقلال کشور سودان جنوبی را به رسميت خواهد شناخت و با آن مناسبات رسمی در سطح سفير برقرار خواهد کرد.
استقلال سودان جنوبی شنبه هجدهم تيرماه رسميت يافت و موجوديت آن به عنوان يکصد و نود و سومين کشور عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد، و پنجاه و چهارمين کشور قاره سياه اعلام گرديد.
اسرائيل از مدت ها پيش از استقلال سودان جنوبی، با سياستمداران بخش های جنوبی سودان مناسبات نزديک برقرار کرده بود.
حتی پيش از رابطه با سياستمداران منطقه، اسرائيل با شورشیان جنوب سودان روابط نزديکی داشت و به آنها کمک می کرد.
از سال ۱۹۵۶، يک سال پس از استقلال سودان از بريتانيا، که تنش های داخلی اين کشور به دليل ناخشنودی و خشم جنوبی ها آغاز شد، مسيحيان و پيروان دين های بومی جنوب سودان، برای دريافت کمک، به اسرائيل که خود تازه هشت سال از استقلالش می گذشت، مراجعه کردند.
از سال ۱۹۸۳ نيز که تنش های سودان به مرحله جنگ داخلی رسيد، اسرائيل برای جنوب سودان حساب ویژه ای باز کرده بود.
بارها از روابط ميان جان گارانگ، رهبر اسطوره ای جنوبی های سودان با اسرائيل سخن رفته است؛ امری که اسرائيل نيز آن را چندان پنهان نمی کرد، بويژه که سودان اسلامی همواره در صف «محور شر»، با عوامل مخالف اسرائيل همکاری نزديک داشت.
سودان از سی سال پيش که ژنرال عمرالبشير در يک کودتا به قدرت رسيد، در کنار سرسخت ترين مخالفان اسرائيل ايستاده است.
سودان در دوران ژنرال البشير يار نزديک جمهوری اسلامی ايران، جدی ترين دشمن اسرائيل، بوده است.
مناسبات نزديک سودان اسلامی با فلسطينی ها همواره مورد دغدغه خاطر اسرائيل بود؛ هم ياسرعرفات که خود بعدها با اسرائيل پيمان صلح امضاء کرد از ياران نزديک عمرالبشير بود، هم سران حماس و جهاد اسلامی فلسطين همچنان سودان را «خانه خود» توصيف می کنند.
در زمان دولت اهود اولمرت، نخست وزير پيشين اسرائيل، گزارش های متعددی منتشر می شد مبنی بر اينکه اسرائيل به کاروان های بزرگ حامل «تسليحات و راکت های ايرانی» برای نيروهای مسلح فلسطينی در غزه، در خاک سودان حمله کرده و دهها نفر از اعضای اين کاروان ها را از پای درآورده است.
اما دولت اسرائيل در اين باره رسما سکوت می کرد. دولت خارطوم نيز از اينکه خود را ضعيف نشان دهد و تأييد کند که کشورش آماج حملات هوايی جنگنده های اسرائيل است، خودداری می کرد –هرچند که گزارش های بسياری در باره اين حملات از سی.ان.ان و رسانه های معتبر ديگر دنيا پخش می شد.
اما ماه مارس امسال زمانی که يک حمله مشابه هوايی تکرار شد، وزير امور خارجه سودان با تاخيری اندک، وجود اين حمله را تاييد کرد هرچند که رسما از نسبت دادن آن به اسرائيل خودداری کرد.
سودان که رهبر آن، عمر البشير تا قبل از صدور حکم جلب معمر قذافی، حاکم ليبی، تنها رهبر حال حاضر دنيا بود که از سوی ديوان بين المللی لاهه نيز تحت تعقيب قرار گرفته بود، در وضعيتی که حکومت خودش چندان مشروعيتی در دنيا ندارد، از ارائه شکايت عليه اسرائيل خودداری می کرد.
اما اکنون وجود سودان جنوبی و برقراری رابطه آن با اسرائيل، وضعيت استراتژيک جديدی در اين بخش از شمال آفريقا بوجود می آورد، و برای انتقال محموله های تسليحات ارسالی از سوی حاميان نيروهای مسلح فلسطينی به غزه، مشکلات و موانع جدی ايجاد می کند.
مناسبات اسرائيل با سودان جنوبی يک حلقه مهم برای تل آویو در اين بخش ايجاد می کند زيرا اسرائيل با اتيوپی، در شمال شرق آفريقا، و با کنيا، کنگو، جمهوری آفريقای مرکزی و چاد (به ترتيب حرکت عقربه ساعت) رابطه دارد، و نيز با مصر، کشور مهم ديگر که حلقه اطراف سودان اسلامی را تنگ می کند، رابطه دارد.
افزون بر آن، ارزيابی می شود که وجود سودان جنوبی نيروهای مخالف غرب و اسرائيل که در بخش هايی از اريتره نفوذ پیدا کرده اند را تضعيف کند.
اما استقلال سودان جنوبی به يک دليل ديگر نيز مورد استقبال گسترده اسرائيل قرار دارد؛ چشم انداز دستيابی به راه حلی را برای وجود هزاران جنوبی سودان در اسرائيل روشن تر می کند.
روز يکشنبه بلافاصله پس از سخنان نخست وزير اسرائيل برای تبریک استقلال سودان جنوبی و اعلام به رسميت شناختن آن، اِلی ييشای، وزير کشور اسرائيل، در جلسه هیئت دولت ابراز امیدواری کرد که جنوب سودانی ها سريعا از اسرائيل به کشور خود بازگردند.
در سال های اخير که رنج جنوبی های سودان از تعقيب و آزارهای حکومت مرکزی خارطوم افزايش می يافت و بويژه يک و نيم ميليون نفر از مردم دارفور آواره شدند، دهها هزار نفر از آنان با پای پياده خود را به مرز مصر و اسرائيل می رساندند و با تحمل خطرات بسيار، برای عبور از مرز و رسيدن به اسرائيل تلاش می کردند.
بسياری از اين سودانی ها به کارگری در شهرهای جنوبی و مرکز اسرائيل پرداختند و حتی محله ی سودانی های تل آويو بوجود آمد؛ همين محله است که در سه روز اخير شاهد پايکوبی بزرگ ساکنانش برای بيان شادی از استقلال سودان جنوبی است.
يکی از اين کارگران جنوبی سودان در اسرائيل، آقای بيس تيانگ است که شش سال پيش خود را با تحمل رنج های فراوان و خطرات بسيار به اسرائيل رساند.
بيس تيانگ در حالی که در متل يک کيبوتص اسرائيلی ملافه های اتاق ها را عوض می کند، در يک سال اخير که استقلال سودان جنوبی تقويت می شد، به عنوان کنسول غير رسمی سودان جنوبی در اسرائيل هم فعاليت می کرد؛ صبح ها؛ کارگر متل کيبوتص «ايلوت»، عصرها؛ کنسول غير رسمی.
آقای بيس تيانگ درحالی که چشمانش از شادی برق می زند و لبخند رضايت ناشی از استقلال ميهنش از لبانش دور نمی شود، در سخنانی که يکشنبه در روزنامه هاآرتص منتشر شد، گفته است که برقراری مناسبات کامل ميان سودان جنوبی با اسرائيل را يک امر طبيعی می داند و نبايد در آن ترديدی کرد.
آقای بيس تيانگ در اتاق کارش که خود آن را «کنسولگری» می نامد، در حالی که زير عکس جان گارانگ نشسته و پرچم های سودان جنوبی و اسرائيل روی ميز کارش قرار دارد و در گوشه ای نيز عکس رييس جمهور کشور تازه متولد شده، سالوا کي ير را آويزان کرده است، به هاآرتص می گويد که حس سرنوشت مشترک او با اسرائيل است نه با فلسطينی ها.
آقای تيانگ حتی گفته است که کشور تازه استقلال يافته اش به اين زودی ها با کشور فلسطين، در صورت استقلال فلسطين، رابطه برقرار نخواهد کرد.
داشتن مناسبات نزديک با کشوری در اين بخش از شمال آفريقا که وضعيت استراتژيک جديدی ايجاد کند، تنها هدف اسرائيل از نظر دوختن به برقراری روابط گسترده وکامل با سودان جنوبی نيست.
شرکت های بسياری در اسرائيل می خواهند در بهره برداری از منابع طبيعی سودان جنوبی، بويژه حوزه های نفتی آن، فعاليت کنند. پيشاپيش نيز سفرهايی ميان بخش خصوصی اسرائيل دراين راستا انجام شده است.
شرکت های گردشگری اسرائيل نيز وعده داده اند که اين کشور جديد برای گردشگران کنجکاو اسرائيلی می تواند جذبه های بسياری داشته باشد، و گزارش هايی در اين زمينه در رسانه های اسرائيلی بازتاب يافته است.
نتانياهو يک گام فراتر گذاشت و گفت که اسرائيل استقلال سودان جنوبی را به رسميت می شناسد.
رسانه های اسرائيل از مدت ها پيش ارزيابی کرده بودند که دولت اسرائيل بسيار زود استقلال کشور سودان جنوبی را به رسميت خواهد شناخت و با آن مناسبات رسمی در سطح سفير برقرار خواهد کرد.
استقلال سودان جنوبی شنبه هجدهم تيرماه رسميت يافت و موجوديت آن به عنوان يکصد و نود و سومين کشور عضو مجمع عمومی سازمان ملل متحد، و پنجاه و چهارمين کشور قاره سياه اعلام گرديد.
اسرائيل از مدت ها پيش از استقلال سودان جنوبی، با سياستمداران بخش های جنوبی سودان مناسبات نزديک برقرار کرده بود.
حتی پيش از رابطه با سياستمداران منطقه، اسرائيل با شورشیان جنوب سودان روابط نزديکی داشت و به آنها کمک می کرد.
از سال ۱۹۵۶، يک سال پس از استقلال سودان از بريتانيا، که تنش های داخلی اين کشور به دليل ناخشنودی و خشم جنوبی ها آغاز شد، مسيحيان و پيروان دين های بومی جنوب سودان، برای دريافت کمک، به اسرائيل که خود تازه هشت سال از استقلالش می گذشت، مراجعه کردند.
از سال ۱۹۸۳ نيز که تنش های سودان به مرحله جنگ داخلی رسيد، اسرائيل برای جنوب سودان حساب ویژه ای باز کرده بود.
بارها از روابط ميان جان گارانگ، رهبر اسطوره ای جنوبی های سودان با اسرائيل سخن رفته است؛ امری که اسرائيل نيز آن را چندان پنهان نمی کرد، بويژه که سودان اسلامی همواره در صف «محور شر»، با عوامل مخالف اسرائيل همکاری نزديک داشت.
سودان از سی سال پيش که ژنرال عمرالبشير در يک کودتا به قدرت رسيد، در کنار سرسخت ترين مخالفان اسرائيل ايستاده است.
سودان در دوران ژنرال البشير يار نزديک جمهوری اسلامی ايران، جدی ترين دشمن اسرائيل، بوده است.
مناسبات نزديک سودان اسلامی با فلسطينی ها همواره مورد دغدغه خاطر اسرائيل بود؛ هم ياسرعرفات که خود بعدها با اسرائيل پيمان صلح امضاء کرد از ياران نزديک عمرالبشير بود، هم سران حماس و جهاد اسلامی فلسطين همچنان سودان را «خانه خود» توصيف می کنند.
در زمان دولت اهود اولمرت، نخست وزير پيشين اسرائيل، گزارش های متعددی منتشر می شد مبنی بر اينکه اسرائيل به کاروان های بزرگ حامل «تسليحات و راکت های ايرانی» برای نيروهای مسلح فلسطينی در غزه، در خاک سودان حمله کرده و دهها نفر از اعضای اين کاروان ها را از پای درآورده است.
اما دولت اسرائيل در اين باره رسما سکوت می کرد. دولت خارطوم نيز از اينکه خود را ضعيف نشان دهد و تأييد کند که کشورش آماج حملات هوايی جنگنده های اسرائيل است، خودداری می کرد –هرچند که گزارش های بسياری در باره اين حملات از سی.ان.ان و رسانه های معتبر ديگر دنيا پخش می شد.
اما ماه مارس امسال زمانی که يک حمله مشابه هوايی تکرار شد، وزير امور خارجه سودان با تاخيری اندک، وجود اين حمله را تاييد کرد هرچند که رسما از نسبت دادن آن به اسرائيل خودداری کرد.
شرکت های بسياری در اسرائيل می خواهند در بهره برداری از منابع طبيعی سودان جنوبی، بويژه حوزه های نفتی آن، فعاليت کنند. پيشاپيش نيز سفرهايی ميان بخش خصوصی اسرائيل دراين راستا انجام شده است.
سودان که رهبر آن، عمر البشير تا قبل از صدور حکم جلب معمر قذافی، حاکم ليبی، تنها رهبر حال حاضر دنيا بود که از سوی ديوان بين المللی لاهه نيز تحت تعقيب قرار گرفته بود، در وضعيتی که حکومت خودش چندان مشروعيتی در دنيا ندارد، از ارائه شکايت عليه اسرائيل خودداری می کرد.
اما اکنون وجود سودان جنوبی و برقراری رابطه آن با اسرائيل، وضعيت استراتژيک جديدی در اين بخش از شمال آفريقا بوجود می آورد، و برای انتقال محموله های تسليحات ارسالی از سوی حاميان نيروهای مسلح فلسطينی به غزه، مشکلات و موانع جدی ايجاد می کند.
مناسبات اسرائيل با سودان جنوبی يک حلقه مهم برای تل آویو در اين بخش ايجاد می کند زيرا اسرائيل با اتيوپی، در شمال شرق آفريقا، و با کنيا، کنگو، جمهوری آفريقای مرکزی و چاد (به ترتيب حرکت عقربه ساعت) رابطه دارد، و نيز با مصر، کشور مهم ديگر که حلقه اطراف سودان اسلامی را تنگ می کند، رابطه دارد.
افزون بر آن، ارزيابی می شود که وجود سودان جنوبی نيروهای مخالف غرب و اسرائيل که در بخش هايی از اريتره نفوذ پیدا کرده اند را تضعيف کند.
اما استقلال سودان جنوبی به يک دليل ديگر نيز مورد استقبال گسترده اسرائيل قرار دارد؛ چشم انداز دستيابی به راه حلی را برای وجود هزاران جنوبی سودان در اسرائيل روشن تر می کند.
روز يکشنبه بلافاصله پس از سخنان نخست وزير اسرائيل برای تبریک استقلال سودان جنوبی و اعلام به رسميت شناختن آن، اِلی ييشای، وزير کشور اسرائيل، در جلسه هیئت دولت ابراز امیدواری کرد که جنوب سودانی ها سريعا از اسرائيل به کشور خود بازگردند.
در سال های اخير که رنج جنوبی های سودان از تعقيب و آزارهای حکومت مرکزی خارطوم افزايش می يافت و بويژه يک و نيم ميليون نفر از مردم دارفور آواره شدند، دهها هزار نفر از آنان با پای پياده خود را به مرز مصر و اسرائيل می رساندند و با تحمل خطرات بسيار، برای عبور از مرز و رسيدن به اسرائيل تلاش می کردند.
بسياری از اين سودانی ها به کارگری در شهرهای جنوبی و مرکز اسرائيل پرداختند و حتی محله ی سودانی های تل آويو بوجود آمد؛ همين محله است که در سه روز اخير شاهد پايکوبی بزرگ ساکنانش برای بيان شادی از استقلال سودان جنوبی است.
يکی از اين کارگران جنوبی سودان در اسرائيل، آقای بيس تيانگ است که شش سال پيش خود را با تحمل رنج های فراوان و خطرات بسيار به اسرائيل رساند.
بيس تيانگ در حالی که در متل يک کيبوتص اسرائيلی ملافه های اتاق ها را عوض می کند، در يک سال اخير که استقلال سودان جنوبی تقويت می شد، به عنوان کنسول غير رسمی سودان جنوبی در اسرائيل هم فعاليت می کرد؛ صبح ها؛ کارگر متل کيبوتص «ايلوت»، عصرها؛ کنسول غير رسمی.
آقای بيس تيانگ درحالی که چشمانش از شادی برق می زند و لبخند رضايت ناشی از استقلال ميهنش از لبانش دور نمی شود، در سخنانی که يکشنبه در روزنامه هاآرتص منتشر شد، گفته است که برقراری مناسبات کامل ميان سودان جنوبی با اسرائيل را يک امر طبيعی می داند و نبايد در آن ترديدی کرد.
آقای بيس تيانگ در اتاق کارش که خود آن را «کنسولگری» می نامد، در حالی که زير عکس جان گارانگ نشسته و پرچم های سودان جنوبی و اسرائيل روی ميز کارش قرار دارد و در گوشه ای نيز عکس رييس جمهور کشور تازه متولد شده، سالوا کي ير را آويزان کرده است، به هاآرتص می گويد که حس سرنوشت مشترک او با اسرائيل است نه با فلسطينی ها.
آقای تيانگ حتی گفته است که کشور تازه استقلال يافته اش به اين زودی ها با کشور فلسطين، در صورت استقلال فلسطين، رابطه برقرار نخواهد کرد.
داشتن مناسبات نزديک با کشوری در اين بخش از شمال آفريقا که وضعيت استراتژيک جديدی ايجاد کند، تنها هدف اسرائيل از نظر دوختن به برقراری روابط گسترده وکامل با سودان جنوبی نيست.
شرکت های بسياری در اسرائيل می خواهند در بهره برداری از منابع طبيعی سودان جنوبی، بويژه حوزه های نفتی آن، فعاليت کنند. پيشاپيش نيز سفرهايی ميان بخش خصوصی اسرائيل دراين راستا انجام شده است.
شرکت های گردشگری اسرائيل نيز وعده داده اند که اين کشور جديد برای گردشگران کنجکاو اسرائيلی می تواند جذبه های بسياری داشته باشد، و گزارش هايی در اين زمينه در رسانه های اسرائيلی بازتاب يافته است.