همزمان با تجلیل از روز جهانی حقوق بشر در افغانستان ، حامد کرزای رییس جمهور اولین گام برای عملیاتی کردن برنامه عدالت انتقالی را در کشورش آغاز کرد.
کرزای روز یکشنبه در سخنانی گفت: « امروز تطبیق این طرح را آغاز می کنیم. به مردم خود، به کسانی که در کشور ما رحم به دل شان جای نیافته ، رحم به فرزندان خودش. هر کودک این خاک فرزند همان آدم است. هر کودک این وطن فرزند همه ماست. من کسانی را صدا می زنم که هنوز هم در روستاها و مناطق خود ظلم می کنند. با زور تفنگ می خواهند بر مردم حکومت کنند و یا هم با همین تفنگ عشر ، زکات و یا هم دختران مردم را به زور به دست آورند.»
برنامه عدالت انتقالی در افغانستان ، دارای پنج بند است. تقویت نهادهای دولتی با استفاده ازکمیسیون اصلاح خدمات ملکی، ایجاد مکا نیزم عزل و نصب افراد، ایجاد ساختار مشورتی برای رییس جمهور در مورد انتصاب مقامات عالی اجرایی و سیاسی برای جلوگیری از نفوذ جنایت کاران جنگی و ناقضین حقوق بشر، حقیقت یابی و مستند سازی ناقضین حقوق بشر افغانستان و ایجاد بنا و روزملی یادبود از قربانیان جنایات، شامل پنج جز مهم برنامه عدالت انتقالی است.
سیما ثمر، رییس کمسیون حقوق بشر افغانستان گفت که این طرح سال گذشته در شورای وزیران افغانستان تصویب شده و شعار محوری آن این است که صلح بدون عدالت تامین نمی شود.
حامد کرزای نقض حقوق بشر در کشورش را در طول بیش از دو دهه گذشته یادآور شد و دوره های مختلف نقض حقوق بشر در افغانستان را بیشتر در میان عوامل خارجی دانست.
وی وحشتناک ترین دوره نقض حقوق بشر را زمان اشغال افغانستان توسط اتحاد جماهیر شوروی و دوره حاکمیت طالبان خواند. آقای کرزای از حضور طالبان در افغانستان به عنوان « تجاوز پنهان» نام برد.
کرزای گفت: تنها اتحاد و همدلی مردم افغانستان می تواند کشورش را از شر تروریسم و تجاوز خارجی نجات دهد.
وی خاطر نشان کرد: « دفاع این خاک در پیش خانه های ما نمی شود. حالا ما انتظار بمب دشمن را داریم تا ما را منفجر سازد، این معادله باید برعکس شود. جامعه جهانی و ناتو ، این ها چیزی را که بالاخره باعث نجات افغانستان از این ظلم بیرونی شود، برای ما نخواهند کرد. این ها تا یک حدی با ما پیش می روند ، چون حقیقتا دفاع این خاک وظیفه ماست ، نه وظیفه ناتو."
رییس جمهور افغانستان امروز کاسه صبرش لبریز شده بود. او در حالی که بغض گلویش را گرفته و برای چند دقیقه گریه می کرد گفت که « امروز بچه های مردمش توسط تروریست ها یا کسانی که علیه تروریسم می جنگند قربانی می شوند.» اما به گفته او، افغانستان توان رویاروی با حامیان تروریسم را ندارد.
کرزای تصریح کرد: « کسی از تروریزم می ترسد و کسی هم از بمباران. این ملت و این خاک توان آن را ندارد که خود را نجات دهد. نه جلو تروریزم را که پاکستان می فرستد گرفته می توانیم و نه هم جلو نیروهای ائتلاف را که بر خلاف تروریزم می جنگنند و بمباران می کنند و فرزندان ما کشته می شوند. ظلم از حد گذشته است. نه توان آن را داریم که خارجیان را بگوییم بمباران نکنند و نه هم توان آن را داریم که به پاکستان بگویم ، بمب نفرستد.»