در حالی که تنها یک هفته به پایان ضربالاجل توافق موقت ژنو در روز ۲۰ ژوئیه باقی مانده است، وزیر امور خارجه آمریکا میگوید که اختلافات میان ایران و گروه ۱+۵ بر سر برنامه هستهای تهران به قوت خود باقی است.
جان کری که برای خارج کردن دور ششم مذاکرات وین از بن بست، همراه با همتایان غربی خود در این گروه به اتریش سفر کرده است در سخنانی گفت: «مشخص است که ما همچنان شاهد برخی شکافهای معنیداری هستیم، لذا باید ببینیم که آیا میتوانیم پیشرفتی را رقم بزنیم».
وزیر امور خارجه آمریکا اوایل روز یکشنبه، ۲۲ تیر، و پس از سفر به کابل که نتیجه آن توافق میان نامزدهای ریاست جمهوری و دولت افغانستان برای بازشماری آراء انتخابات این کشور بود، وارد وین شد.
وی در گفتوگو با خبرنگاران اظهار داشت: «بسیار حیاتی است به این قطعیت برسیم که ایران به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست و اینکه برنامه اتمیاش صلح آمیز است. به همین دلیل ما اینجا هستیم تا در این زمینه تلاش کرده و دستاوردی داشته باشیم و امیدوارم که بتوانیم به پیشرفت دست پیدا کنیم».
Your browser doesn’t support HTML5
عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران، نیز دیدگاه مشابهی ابراز کرد و به تلویزیون عرب زبان «العالم» وابسته به رادیو و تلویزیون دولتی جمهوری اسلامی گفت که «تقریبا در همه موضوعات حساس مثل غنیسازی اختلاف وجود دارد و در هیچ موضوع مهمی اختلاف کم نشده است».
هرچند به گفته او در بعضی از مسائل اختلافات کمتر شده و در بعضی از مسائل راهحلهایی ارائه شده و گزینههایی پیشنهاد شده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین همراه با آلمان از ایران میخواهند که ظرفیت غنی سازی اورانیوم خود را کاهش دهد تا اعتماد جهانی را برای اینکه نشان دهد به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست جلب کند. در مقابل، تحریمهای فلج کنندهای که اقتصاد ایران را زمینگیر کرده است به تدریج لغو خواهند شد.
ایران میگوید که فعالیتهای هستهایش ماهیت صلح آمیز دارد و خواهان لغو فوری تحریمها است. اما گذشته ایران در پنهان کردن فعالیتهای خود از دید بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی باعث بیاعتمادی غرب شده و این خطر را به دنبال دارد که در صورت حل و فصل نشدن ابهامات پیرامون این برنامه، جنگ تازهای در خاورمیانه آغاز شود.
نه بدبین و نه خوشبین
بر اساس توافق موقت ژنو که آذر پارسال میان ایران و گروه ۱+۵ به دست آمد، بندی مبنی بر تمدید مذاکرات میان طرفین تا شش ماه دیگر گنجانده شده است.
با این حال، عباس عراقچی روز یکشنبه در گفتوگو با واحد مرکزی خبر گفت که «اگر مذاکرات وین تا ۲۹ تیر به نتیجه نرسد، تمایل چندانی به تمدید بلند (مدت) نیست و طرف ایرانی هم تمایل چندانی به تمدید مذاکرات ندارد، مگر اینکه تا ۲۹ تیر به این نتیجه برسیم که مذاکرات صرفا چند روز تمدید نیاز دارد».
به گزارش رویترز، یک مقام ارشد آمریکایی نیز روز شنبه گفت، تمدید مذاکرات در صورتی که نخستین نشانههای «پیشرفت معنیدار درباره مسائل اساسی» دیده نشود، مشکل است.
ولی لوران فابیوس، وزیر امور خارجه فرانسه، از احتمال افزایش زمان گفتوگوها خبر داد.
وی اظهار داشت: «اگر بتوانیم تا روز ۲۰ ژوئیه- ۲۹ تیر- به توافق دست پیدا کنیم، عالی است، اگر جدیت وجود داشته باشد. اگر توافق نکنیم، دو گزینه وجود دارد. یکی اینکه زمان مذاکرات تمدید شود... یا اینکه بگوییم متاسفانه هیچ چشم اندازی برای توافق وجود ندارد».
ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه بریتانیا، نیز در این زمینه واکنش نشان داد و گفته که هنوز زود است تا درباره تمدید مهلت دیپلماسی سخن گفت.
وی اظهار داشت: «غیر محتمل است که امروز پیشرفت سریعی رخ دهد ولی... باید ببینیم که چه چشماندازی برای دستیابی به پیشرفت تا پیش از روز ۲۰ ژوئیه وجود دارد».
در صورتی که طرفین به توافقی جامع و نهایی دست پیدا نکنند، این بدان معنی است که کاهش محدود تحریمهای ایران طی شش ماه گذشته پایان خواهد یافت و تهران احتمالا با تشدید مجازاتهای بینالمللی بویژه از سوی آمریکا روبرو خواهد شد.
وزیران امور خارجه چین و روسیه به دلیل شرکت در نشست کشورهای در حال توسعه در برزیل نتوانسته اند در وین حضور پیدا کنند. این دو کشور عالیترین مقامهای دیپلماتیک خود را به محل مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+۵ فرستادهاند.