توسعه و ساخت ضریح جدید برای آرامگاه آیتالله روحالله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، با انتقاداتی در ایران روبرو شده است ولی متولی این آرامگاه میگوید که ساخت آن «خواست مردم» بوده است و منتقدان را متهم کرده که «نمیخواهند مردمی که به حرم میآیند آرامش داشته باشند».
آیتالله خمینی در ۱۴ خرداد سال ۱۳۶۸ درگذشت و همان زمان ساخت آرامگاه وی آغاز شد که به رغم گذشت ۲۵ سال، همچنان در حال توسعه در اطراف بهشت زهرا است. در سالهای اخیر این آرامگاه گسترش زیادی یافته و از جمله گنبد، ضریح و سنگ قبر جدیدی برای آن ساخته شده است.
این ساختوسازها با انتقاداتی در ایران روبرو شده است، از جمله مسیح مهاجری، مدیر مسوول روزنامه «جمهوری اسلامی» که از چهرههای اصولگراست در شماره روز ۲۸ اردیبهشت این روزنامه یادداشتی انتقادی نوشته و پرسیده است: «فضای بسیار وسیع، سقف و پایههای بسیار مستحکم و دیوارهای ضخیم بتونی اطراف، چنان توجه مرا به خود جلب کرده بودند که نتوانستم با حال عادی همیشگی مشغول زیارت شوم و بدون آنکه بفهمم چه کردهام از همان مسیر برگشتم و غرق در این تفکر شدم که آیا امام خمینی با این هزینه کردن برای مقبره خود موافق است؟»
وی به ساخت «هتل، تالارها، پاساژها، فروشگاهها، گلدستهها، گنبدهای کوچک و بزرگ و سایر ساختوسازهای پر زرقوبرق» در مجموعهای با عنوان «حرم امام خمینی» اشاره کرده و گفته است «توجیه دست اندرکاران هم این است که حرم امام هرچه باشکوهتر باشد عظمت امام را بیشتر نشان میدهد».
این چهره اصولگرا مدعی شده که بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران «ساده زیست» بوده و «در ساختوسازها نیز همواره به متصدیان امور سفارش اکید میکردند از تشریفات و هزینه کردنهای زیاد و غیرلازم بپرهیزند».
این انتقادها که با انتشار عکسهای جدید از طرح توسعه آرامگاه آیتالله خمینی در سایت «جماران» همزمان شده است، واکنش محمدعلی انصاری، مسوول ساخت این آرامگاه، را به دنبال داشته و او روز سه شنبه پنجم خرداد به خبرنگاران گفته که «حرم امام، خانه مردم و خانه تکریم و تعظیم مردم است... همانطور که خانه خدا، خانه مردم است».
وی افزوده است: «اگر کسی عنوان کند که چون امام ساده بود پس نباید حرم داشته باشد شاید آن فرد دوست نداشته باشد که مردمی که به حرم میآیند آرامش داشته باشند».
بر اساس گزارشی که خبرگزاری ایسنا داده است، آقای انصاری حاضر به اعلام هزینههای ساخت و توسعه آرامگاه آیتالله خمینی نشده و آن را به آینده موکول کرده است ولی مدعی شده که «ما کمترین هزینهها را برای ساخت حرم داشتهایم. ضمن اینکه مجموعه حرم کار هنری باارزشی است که میتوان در طول تاریخ به آن افتخار کرد».
وی ضمن بیان اینکه «هنوز تا رسیدن به حرم نهایی فاصله داریم»، اظهار داشت: «حرم را طوری ساختهایم که تا ۵۰۰ سال عمر کند. البته...وقتی میخواستیم سازه ۵۰۰ ساله بسازیم با محاسبات داخلی و خارجی نمیتوانستیم روی آن سازه کاهگلی بنا کنیم و بگوییم سادگی یعنی این و اصلا به نظر من چنین رویکردی یک کاریکاتور است».
در حالی که متولیان ساخت آرامگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حاضر به اعلام هزینههای ساخت این پروژه دنباله دار نمیشوند، روزنامه «نیویورک تایمز» در شماره هشتم ژوئیه سال ۱۹۹۰ خود گزارش داد که دو میلیارد دلار هزینه برای ساخت مراکز فرهنگی و گردشگری اطراف آرامگاه در نظر گرفته شده است.
آن گونه که آقای انصاری روز سه شنبه گفته است، تا شش ماه آینده یک موزه جدید در اطراف مقبره آیتالله خمینی راه اندازی خواهد شد و «همچنین ایجاد پژوهشکدهای در جهت فراموش نشدن آثار هنری ایران و المانهای اسلامی مورد توجه قرار خواهد گرفت».
ساخت «شهر آفتاب» از دیگر طرحهایی است که پیش بینی شده است در اطراف این مکان ساخته شود.
در آرامگاه آیتالله خمینی همچنین احمد، پسر وی، و خدیجه ثقفی، همسرش، دفن شدهاند.