در حالی که روز بين المللی آگاهی از مين و اقدام عليه خطرات آن در هفته دوم فروردین ماه در بی خبری و بی توجهی مسئولان و برخی از رسانه های داخلی سپری شد، انفجار يک مين ضدخودرو باقی مانده از دوران جنگ هشت ساله ايران و عراق در منطقه چزابه به مرگ دونفر و زخمی شدن ششتن ديگر منجر شد.
خبرگزاری ايرنا در خبری کوتاه گزارش داد: در پی بی توجهی يکی از بازديد کنندگان مناطق جنگی در منطقه چزابه يک مين ضد خودرو منفجر شد که در اين حادثه دو نفر کشته و شش تن ديگر مجروح شدند.
اين درحالی است که در واپسين روزهای سال گذشته نيز انفجار يک مين ضد خودرو در منطقه چزابه به مرگ سه دانشجو و مجروح شدن ۱۱ نفر ديگر منجر شده بود.
مين های عمل نکرده باقی مانده از دوران جنگ در حالی همچنان روزانه قربانی می گیرندکه به گفته سردار مرتضی حبيبی، رييس مرکز مينزدايی ایران،از پنج ميليون ۶۰۰ هزار هکتار اراضی آلوده به مين ضد نفر سهميليون و ۴۰۰ هزار هکتار آن در سالهای گذشته پاکسازی شده و بيش از دوميليون و ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی مرزی کشور همچنان به مين های ضد نفر و انواع ديگر اين ابزار جنگی آلوده است.
وجود ۱۶ ميليون مين در ایران
شيرين عبادی، رييس کانون مشارکت در پاکسازی مين روز چهارشنبه ۱۵ فروردين ماه به خبرگزاری کار ایران، ايلنا ، گفت: در حال حاضر ۱۶ ميليون مين عمل نکرده در کشور باقی مانده است و به طور متوسط هشت ميليون نفر در معرض خطر مين قرار دارند.
برنده جايزه صلح نوبل در نشست خبری روز بين المللی آگاهی از مين و کمک و اقدام عليه آن همچنين گفت: متاسفانه بيشترين قربانيان مين در ايران، کودکان هستند که به دليل عدم آگاهی اين وسيله را مورد استفاده قرار میدهند و به همين دليل، دچار صدماتی میشوند. البته آمار دقيقی از مصدومان ناشی از مين وجود ندارد، اما قطعا میتوان گفت که بيش از ۵۰ درصد قربانيان مين کودکان هستند.
خانم عبادی همچنين با اشاره به عدم عضويت ايران در کنوانسيون اتاوا( معاهده منع توليد ، ذخيره ، فروش و استفاده از مين با ۱۵۳ کشور عضو) گفت: بعد از پاکسازی زمينهای آلوده به مين، نبايد اجازه داد مجددا در اين اراضی مينگذاری شود و در زمان جنگ به دليل شرايط بحرانی کشور، تصميماتی مبنی بر کارگذاری مين گرفته شد که نبايد تکرار شود. بسياری از مينها در عمق ۳۵ کيلومتری شهرها کشف شده که اين موارد نمیتواند توسط دشمن کار گذاشته شده باشد.
از سوي دیگر، سردار مرتضی حبيبی ، رييس مرکز مين زدايی ایران ، همزمان با سخنان شيرين عبادی در باره عدم پيوستن به کنوانسيون اتاوا و همچنين استفاده مجدد ايران از مين در سال های پس از جنگ گفت: موضوع پاکسازی اراضی آلوده نبايد با مساله پيوستن به کنوانسيون اتاوا خلط شود، در زمان جنگ ناچار به استفاده از مين بوديم، اما در حال حاضر نيز کشور در معرض تهديدات مستقيم دشمن قرار دارد.
سردار حبيبی همچنين با انتقاد از اصرار برای پيوستن به کنوانسيون اتاوا گفت: اصرار برای پيوستن به اين کنوانسيون برای من تعجب آور است، زيرا اثرات پيوستن ايران به NPT را در مساله دستيابی به انرژی صلح آميز هستهای ديديم. جامعه جهانی به تعهدات خود عمل نمی کند و پيوستن به کنوانسيون اتاوا نيز قطعا موجب کمک به ايران در زمينه مينزدايی نمیشود، زيرا به بهانه تحريم ايران از بسياری از کمکها محروم می شود.
سخنان سردار حبيبی به عنوان يکی از مسئولان ايران در وزارت دفاع در حالی مطرح شد که به گفته کنوت اوستپی ، نماينده سازمان ملل متحد هم اکنون ۱۳ کشور عضو معاهده منع مين های زمينی و ضد نفر نيستند اما دارای مين های ضد نفر يا قادر به توليد آن هستند که ايران يکی از اين کشورها است . به علاوه ۱۶۰ ميليون مين زمينی ضد نفر به وسيله کشورهايی که به معاهده نپيوسته اند،هم اکنون انبار شده است.
هشت استان آلوده به مين
رييس مرکز مينزدايی ایران گفت: بر اساس برنامهريزيها بايد در سال ۸۵، ۱۵۰ هزار هکتار از اراضی آلوده به مين پاکسازی ميشد و در اين زمينه ۱۰۵ هزار هکتار محقق شد و پيشبينی ميشود امسال مينزدايی با سرعت بهتری صورت گيرد.
اين سخنان در حالی مطرح شد که دولت ايران در بيش از ۱۷ سالی که از پايان جنگ ايران و عراق می گذرد تنها موفق به پاکسازی سه ميليون و ۴۰۰ هزار هکتار از کل اراضی آلوده به مين شده و در سال های اخير بودجه اختصاص يافته به پاکسازی مين را کاهش داده و در برخی اراضی نيز اقدام به کارگزاری مين برای مبارزه با مهاجران غيرقانونی ، قاچاقچيان مواد مخدر و کالا کرده است.
همچنين براساس اعلام وزارت دفاع جمهوری اسلامی، هم اکنون دو ميليون و ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی استانهای خراسان رضوی ، سيستان و بلوچستان ، ايلام ، آذربايجان شرقی و غربی ، کردستان ، خوزستان و کرمانشاه همچنان آلوده به مين های کارگذاشته شده در دوران جنگ و پس از جنگ هستند که تلفات ناشی از انفجار اين ابزار جنگی در سال های اخير به دليل سفرهای زيارتی مردم ايران به کشور عراق و عبور آنها از مناطق مرزی افزايش چشمگيری يافته است.
در همين رابطه منصور آقانصير، رييس سازمان امداد و نجات جمعيت هلال احمر ایران درباره تعداد تلفات ناشی از مين در کشور به ايرنا گفت: متولی اصلی ارائه آمار و اطلاعات در اين خصوص وزارت کشور و بنياد شهيد و امور ايثارگران است. اما پيش از اين و درسال های گذشته روزانه دو نفر قربانی مين های کارگذاشته شده در اراضی کشور می شدند که هم اکنون با آموزش های داده شده به ساکنان هشت استان آلوده به مين اين تلفات را تا حد قابل توجهی کاهش داده ايم.
بنا بر اعلام سازمان ملل متحد سالانه ۱۵ تا ۲۰ هزار نفر در جهان قربانی مين مي شود که بيشتر آنها غير نظاميان هستند.