گروه «خلافت اسلامی» در شهر موصل پلاکاردهای بزرگی نصب کرده که روی آن نوشته شده «موصل تحت خلافت رونق گرفته است».
اما برای يک مورخ محلی با نام مستعار «چشم موصل» که از زمان تصرف اين شهر توسط گروه موسوم به خلافت اسلامی به طور مخفيانه اقدامات اين گروه را ثبت کرده و تعدادی از تصاوير خود را در روزهای اخير روی شبکه فيس‌بوک منتشر کرده است، اين نوع تبليغات گروه خلافت اسلامی «توهين محض» است.
او در مطالبی که همراه با عکس‌ها منتشر کرده نوشته است: «اين تصاوير به خوبی گويا هستند و نشان می‌دهند که اين گروه برای شهر موصل چه ارمغانی به همراه آورده است: رونق قتل و نابودی فرهنگ و تاريخ».
با گذشت حدود يکسال از تصرف موصل توسط گروه خلافت اسلامی هنوز هم اين شهر يک ميليونی جزو پايگاه‌های اصلی اين گروه است و عمليات نظامی برای بازپس‌گيری آن به جايی نرسيده است.
منزوی در موصل
شکير البياتی سردبير شبکه گزارشگران نينوا، گروهی از روزنامه‌نگاران اهل موصل که از آن شهر گريخته‌اند، می‌گويد: «هر چه زمان پس گرفتن موصل طولانی‌تر شود برتری و تسلط روانی اين گروه بر مردم شهر افزايش خواهد يافت».
به گفته او، از زمان تصرف موصل در ۱۰ ژوئن ۲۰۱۴ ارتباط مردم شهر با جهان خارج قطع شده است.
او می‌افزايد: «به مرور نفوذ آنها بر مردم با اتکاء به اعتقادات دينی آنها افزايش يافته و برخی از مردم به اين فکر افتاده‌اند که شايد اين گروه حق دارد و سايرين در گذشته برداشت غلطی از اسلام داشته‌اند».
هاشم الهاشمی از مشاوران حکومت عراق که به عنوان يکی از کارشناسان ارشد در شناخت گروه خلافت اسلامی قلمداد می‌شود، در مصاحبه‌ای با «راديو عراق آزاد» گفت همزيستی اجباری مردم با اين گروه باعث خواهد شد که بخشی از مردم به برداشت‌های تندروانه اين گروه از اسلام جذب شوند.
حذف فرهنگ
يکی از روش‌های گروه خلافت اسلامی برای تثبيت موقعيت خود در شهر موصل پاک کردن و حذف تمامی مظاهر فرهنگی متعلق به دوره قبل از تصرف شهر است.
آنها علاوه بر آثار با ارزش باستانی در موزه موصل برخی از ساختمان‌ها و نمادهای تازه‌ساز را نيز از بين برده‌اند.
عکس‌هايی که مورخ موصلی با نام مستعار «چشم موصل» منتشر کرده است نشان می‌دهند که پيکارجويان گروه خلافت اسلامی، مجسمه‌های لاماسو يا گاو نر بالدار را که نماد فرهنگی شهر موصل هستند نابود می‌کنند.
اين مورخ در مطالب خود می‌نويسد: «آنها در عمل هر آنچه را که در اين شهر باقی مانده است نابود می‌کنند».
اين گروه همزمان با نابود کردن و حذف هر اثر و پديده فرهنگی تلاش کرده است که فرهنگ و معيارهای اجتماعی و اخلاقی ويژه خود بر اساس برداشت تندروانه از اسلام سنی را بر شهر حاکم کند.
طبق مقرراتی که اخيرا اعلام شده در طول ماه رمضان زنان به هيچ وجه قبل از افطار اجازه ندارند از خانه خارج شوند. اين مقررات حتی زنان سالخورده و زنانی را که موقع وضع حمل آنهاست شامل می‌شود. تمام پسران از سن پانزده سالگی بايد ريش بگذارند.
به گفته شکير البياتی، يکی از اهداف اجرای اين مقررات اين است که تمام مردان ساکن شهر موصل شبيه پيکارجويان اين گروه شوند تا در صورت وقوع هر عملياتی برای آزادسازی شهر آنها بتوانند خود را در ميان جمعيت گم کنند.
برتری پيکارجويان خارجی
يکی ديگر از اقدامات گروه خلافت اسلامی تشويق پيکارجويان خارجی اين گروه به سکونت در شهر موصل و تشويق دختران محلی به ازدواج با اين افراد است. اين گروه منازل و اموال مصادره شده از اقليت‌های مذهبی ديگر را به جنگجويان خارجی واگذار کرده است.
ظاهرا يکی از وظايف زنان خارجی عضو گروه اين است که از ميان دختران شهر موصل برای هم ميهنان خود همسر پيدا کنند. گزارش‌های ديگری منتشر شده که نشان می‌دهد زنان خارجی عضو اين گروه در شهر رقه سوريه که مرکز «خلافت» خودخوانده تلقی می‌شود به همين کار مشغول هستند.
هاشم الهاشمی مشاور حکومت عراق می‌گويد: «پيکارجويان خارجی از طريق ازدواج با دختران و زنان محلی عملا در جامعه حل شده و تعدادی از خانواده‌ها بايد با آنها همزيستی کنند».
تاخيرها و شکست‌ها
کميته پارلمانی مسئول بررسی دلايل سقوط شهر موصل بالاخره گزارش تحقيقات خود را روز ۲۳ مه تکمیل کرد. حکيم الزميلی رييس اين کميته به خبرنگاران گفت که گزارش نهايی بسيار مفصل، مهم و حياتی است.
اما طرح‌های عملياتی برای بازپس‌گيری شهر موصل متوقف شده و يا به بن بست رسيده‌اند. در ماه مارس ارتش عراق بيش از دو ميليون اعلاميه روی شهر موصل پخش کرد و از مردم خواست تا برای آزادسازی شهر آماده شوند.
مقامات نظامی آمريکا در ماه فوريه ابراز اميدواری کرده بودند که ارتش عراق تا ماه آوريل و يا اوايل ماه مه برای بازپس‌گيری موصل آماده خواهد شد. اما پس از تصرف شهر رمادی مرکز استان انبار توسط گروه خلافت اسلامی ظاهرا اين محاسبات به هم ريخته است.
ژنرال مارتين دمپسی رييس ستاد مشترک نيروهای مسلح آمريکا روز ۱۸ مه و پس از سقوط شهر رمادی گفت: «شکست‌ها و عقب نشينی‌ها جای تاسف دارند ولی در جنگ‌های امروزی موضوع غريبی نيستند».
مسئولان استان نينوا که موصل مرکز آن است، می‌گويند عمليات آزادسازی موصل به دلايل مختلف از جمله تصرف شهر رمادی توسط گروه خلافت اسلامی به تاخير افتاده است. اما به گفته آنها، آموزش و آماده‌سازی واحدهای ارتش عراق ادامه دارد و تعداد پرسنل واحدهای نظامی و امنيتی افزايش يافته است.
اما گروه خلافت اسلامی نيز در موصل مشغول عضوگيری و آموزش نفرات جديد است. کارشناسان می‌گويند طی يکسال اخير يک واحد سه هزار نفره از پسران نوجوان در شهر موصل دوره آموزش نظامی و عقيدتی خود را به پايان رسانده‌اند و اين به مشکلات و موانع موجود برای آزادسازی شهر موصل خواهد افزود.