جونو، کاوشگر فضایی ناسا غروب روز دوشنبه ۱۴ تیرماه به وقت آمریکا پس از یک سفر پنج ساله و در حالی که موتور آن با خطر آتشسوزی روبرو بود در مدار سیاره مشتری قرار گرفت.
این نقطه آغاز گردشی ۲۰ ماهه به دور بزرگترین سیاره منظومه خورشیدی با هدف جمعآوری اطلاعات در مورد محل و نحوه شکلگیری این سیاره است.
اسکات بولتون دانشمند ارشد این ماموریت و از کارشناسان موسسه پژوهشی ناسا در سن آنتونیو فلوریدا، روز سهشنبه به خبرنگاران گفت: «ما رسیدیم. در مدار قرار داریم و مشتری را فتح کردیم. از این به بعد تفریح آغاز میشود».
به گزارش خبرگزاری رویترز، کاوشگر جونو پس از سه ماه در موقعیتی قرار خواهد گرفت که میتواند بررسی میدانهای مغناطیسی سیاره مشتری و آنچه را که پشت ابرهای غلیط این سیاره وجود دارد، شروع کند.
این کاوشگر با پرواز در مدارهای بیضی شکل مشتری که هر بار پیمودن آن ۱۴ روز طول خواهد کشید، قرار است در مورد میزان فشردگی هسته و آب موجود در جو این سیاره تحقیق کند که در تشخیص فاصله آن از خورشید در زمان شکلگیری این سیاره گازی عظیم عوامل مهمی هستند.
محل و نحوه شکلگیری این سیاره روی به وجود آمدن و موقعیت سیارههای دیگر منظومه خورشیدی از جمله زمین و موقعیت ویژه آن برای شکلگیری حیات موثر بوده است.
اسکات بولتون افزود: «سئوالی که در تمام زندگی ذهن مرا به خود مشغول کرده و امیدوارم جواب آن را پیدا کنیم این است که ما چگونه به اینجا رسیدیم. از نظر من این سئوال بنیادی است».
مدار مشتری پنج برابر زمین با خورشید فاصله دارد ولی شکلگیری این سیاره ممکن است در نقطه دیگری آغاز شده باشد و طی مهاجرت به موقعیت فعلی خود با تنه زدن به سیارههای دیگر منظومه خورشیدی موقعیت آنها را دگرگون کرده باشد.
قدرت جاذبه عظیم سیاره مشتری باعث تغییر مسیر اجرام فضایی و شهاب سنگها میشود و از تصادم آنها با کره زمین و سایر بخشهای منظومه خورشیدی جلوگیری میکند.
جونو که دومین کاوشگر فضایی است که در مدار مشتری قرار میگیرد پنچ سال پیش از ایستگاه فضایی فلوریدا پرتاب شد و هزینه این ماموریت حدود یک میلیارد دلار است.
هنگام ورود به مدار مشتری این کاوشگر باید در موقعیت بسیار دقیقی قرار میگرفت. اگر در این لحظه کوچکترین اشکالی پیش میآمد جونو از مدار مشتری رد میشد و این ماموریت با تمامی زحمات و هزینههایش به هدر میرفت.
کارشناسان ناسا پیش بینی میکنند که جونو روز ۲۷ ماه اوت برای گرفتن تصاویر نزدیک از سیاره مشتری در موقعیت مناسب قرار خواهد گرفت و در همان روز تجهیزات و وسایل علمی آن به صورت آزمایشی به کار خواهند افتاد.
تاکنون فقط یک کاوشگر دیگر در مدار سیاره مشتری قرار گرفته است که نام آن گالیله بود و توانست در مدار ۶۷ قمر شناخته شده این سیاره پرواز کند. اسکات بولتون گفت به احتمال زیاد جونو کشفیات بیشتری انجام خواهد داد.
علاوه بر این، تاکنون هفت کاوشگر آمریکایی دیگر در جریان ماموریتهای خود به نقاط دیگر منظومه خورشیدی از نزدیکی سیاره مشتری عبور کرده و ماموریتهای اکتشافی کوچکی انجام دادهاند.
کاوشگر جونو در پایان سفر ۲۰ ماهه خود و در آخرین گردش در مدار مشتری به درون جو این سیاره شیرجه خواهد رفت و بر اثر این تصادم کاملا منهدم شده و تبخیر خواهد شد.
مثل کاوشگر گالیله که سال ۲۰۰۳ همین سرنوشت را پیدا کرد، نحوه نابودی جونو به شکلی طراحی شده که هیچگونه میکروبی از کره زمین را به جو مشتری و به خصوص یکی از قمرهای آن به نام اروپا که در سطح آن اقیانوس وجود دارد منتقل نکند. این قمر هدف بعدی مطالعات در مورد کشف حیات در سایر بخشهای منظومه شمسی است.