گزارش‌های رسیده حاکی است که کار شمارش آرا همه‌پرسی استقلال در اقلیم کردستان عراق آغاز شده و همزمان حضور رأی‌دهندگان در پای صندوق‌ها چشمگیر توصیف شده است.
خبرگزاری رویترز می‌گوید که مراکز رأی‌گیری در اقلیم کردستان ساعت هفت شب به وقت محلی (چهار عصر به وقت گرینویچ) بسته شدند و کار شمارش آرا آغاز شده است.
رأی‌گیری روز دوشنبه سوم مهر ساعت هشت صبح آغاز شد و انتظار می‌رود که نتایج آن ۷۲ ساعت دیگر اعلام شود.
تلویزیون رودا در اربیل به نقل از «کمیسیون عالی انتخابات و همه‌پرسی» گزارش داده که ۷۸ درصد از جمعیت پنج میلیون و ۲۰۰ هزار نفری واجد شرایط رأی در پای صندوق‌ها حاضر شدند.
از رأی‌دهندگان به زبان‌های کردی، ترکی، عربی و آسوری پرسیده شده بود: «آیا خواهان این هستید که منطقه کردستان و ناحیه‌های کردنشین خارج از منطقه (کردستان) یک کشور مستقل شوند؟»
رأی‌دهندگان در حالی حضور چشم‌گیری پای صندوق‌های رأی داشتند که مردم این منطقه در روزهای گذشته تحت فشار شدید بغداد قرار داشتند و از سوی دیگر ترکیه و ایران به عنوان همسایگان اقلیم کردستان با برگزاری همه‌پرسی مخالفت کرده بودند.
نگرانی‌هایی نیز در سطح بین‌المللی نسبت به احتمال بروز خشونت در منطقه ابراز شده بود.
برای کردهای عراقی، که بزرگترین گروه قومی بدون حکومت پس از سقوط امپراتوری عثمانی در یکصدسال پیش محسوب می‌شوند، این همه‌پرسی به رغم فشارهای بین‌المللی یک فرصت تاریخی به شمار می‌رود.
طلعت، از رأی‌دهندگان کرد در اربیل، پایتخت اقلیم کردستان، که لباسی رنگی به تن کرده بود و انگشت خود را به نشانه رأی دادن نشان می‌داد، به خبرگزاری رویترز گفت: «ما بدترین چیزها را دیده‌ایم، شاهد بی‌عدالتی، کشتار و محدودیت‌ها بوده‌ایم».
ایران و ترکیه در مخالفت با برگزاری این همه‌پرسی مرزهای هوایی و زمینی خود را به روی اقلیم کردستان بستند و آنکارا نیروهای نظامی خود را در طول نوار مرزی با این منطقه به حال آماده‌باش در آورده است.
در همین حال، آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، روز دوشنبه درباره تاثیر بالقوه بی‌ثباتی ناشی از برگزاری همه‌پرسی در اقلیم کردستان ابزار نگرانی کرد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، گوترش بار دیگر از بغداد و اقلیم کردستان خواست تا اختلافات میان خود را از طریق گفت‌وگو و مصالحه حل‌وفصل کنند.
شورای امنیت سازمان ملل هفته پیش هشدار داده بود که این همه‌پرسی می‌تواند به بروز ناآرامی در منطقه بیانجامد.
دبیرکل سازمان ملل روز دوشنبه گفت که او «نگران اثرات بالقوه بی‌ثباتی ناشی از همه‌پرسی امروز در اقلیم کردستان عراق است».
او در بیانیه خود اظهار داشت که او به «حاکمیت، وحدت و یکپارچگی سرزمینی عراق احترام می‌گذارد» و معتقد است که همه اختلافات «باید از طریق دیالوگ و مصالحه سازنده حل‌وفصل شود».