برخی خبرگزاری های داخل ایران روز شنبه اعلام کردند که آبگيری سد سيوند در استان فارس، به صورت غيررسمی و بدون اعلام قبلی، آغاز شده است.
موضوع ساخت سد سیوند و آبگیری آن در سال های اخیر یکی از نگرانی های عمده طرفداران میراث فرهنگی ایران در داخل و خارج از کشور بوده است که اعتقاد دارند رطوبت آن، سبب نابودی آثار دوران هخامنشی در تنگه بلاغی خواهد شد که بسیاری از آنها هنوز کشف و بررسی نشده اند.
نگرانی عمده دیگری که از آبگیری این سد ناشی می شود مربوط به آسیب دیدن جدی آرامگاه کوروش، بنیانگذار سلسله هخامنشی است که به گفته کارشناسان، رطوبت ناشی از این سد سبب نابودی تدریجی این اثر باشکوه تاریخی خواهد شد.
درهمين ارتباط، دکتر محمد علی دادخواه، حقوقدان و از جمله فعالان سازمان های غير دولتی ميراث فرهنگی در ايران، به راديو فردا گفت که تا روز دوشنبه، ۲۰ فروردين، دادخواستی را به دادستان مرودشت در استان فارس، خواهد داد و خواستار توقف آبگيری سد سيوند خواهد شد.
وی با ابراز تاسف از آغاز مخفيانه آبگيری سد سيوند افزود: « وزارت نيرو به صراحت اعلام کرده بود تا زمانی که تحقيقات لازم در زمينه باستانشناسی و کشف موارد منحصر به فردی که در تنگه بلاغی وجود دارد، پايان نيابد، مبادرت به اين کار نخواهد کرد.»
به گفته دکتر دادخواه، «نماينده سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری هم در جريان يک برنامه راديويی، که من نيز در آن شرکت داشتم، اعلام کردند تا زمانی که اين سازمان اجازه ندهد، آبگيری سد سيوند انجام نخواهد شد.»
اين حقوقدان که پرونده سد سيوند را دنبال می کند، اضافه کرد: « يا وزارت نيرو بدون اجازه سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری مبادرت به اين کار کرده، که اين يک جرم مسلم است، و يا اينکه سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری، اجازه آبگيری را به وزارت نيرو داده است، که اين يک تخلف آشکار و ناقض قولی است، که تا ادامه تحقيقات درتنگه بلاغی، مبادرت به اين کار کند.»
نگرانی عمده ای که از آبگیری سد سیوند ناشی می شود مربوط به آسیب دیدن جدی آرامگاه کوروش، بنیانگذار سلسله هخامنشی است که به گفته کارشناسان، رطوبت ناشی از این سد سبب نابودی تدریجی این اثر باشکوه تاریخی خواهد شد.
او، آبگيری سد سيوند را به عنوان يک اقدام عليه ميراث فرهنگی ايران توصیف و ابراز اميدواری کرد که « دادستان مرودشت، با توجه به نظری که اداره حقوقی قوه قضاييه در خرداد ماه سال گذشته ابراز کرد و به صراحت اعلام کرد که حفظ و پاسداشت ميراث فرهنگی در زمره امر به معروف و نهی از منکر محسوب می شود، در جهت متوقف کردن آب گيری سد سيوند اقدام کند.»
دکتر محمد علی دادخواه در پاسخ به اين پرسش که چرا آبگيری سد سيوند بی سروصدا انجام می گيرد، گفت: « کاملا مشخص است. به اين دليل که فکر کردند اعلام آبگيری سد با مخالفت و اعتراض های گسترده در جامعه ايران مواجه خواهد شد.»
عليرضا روحانی، دبير فدراسيون ميراث فرهنگی و گردشگری در اصفهان، نيز به راديو فردا گفت: «برخی از دوستداران ميراث فرهنگی که در روزهای هفتم و هشتم فروردين که به محل سد رفته بودند، مشاهده کردند که به طول حداقل دو کيلومتر، در پشت سد سيوند آب گيری شده است. در ضمن، مسير ورودی سد بسته شده بود.»
وی در پاسخ به اين پرسش که چرا برخلاف تمام وعده های داده شده مبنی بر بررسی های بيشتر در موردتاثير آب گيری سد سيوند بر روی تنگه بلاغی و آثار دشت پاسارگارد، از جمله آرامگاه کوروش، و همچنين، مشروط شدن آب گيری به موافقت کتبی سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری، اين اقدام به شکل مخفيانه انجام گرفته است، به اين موضوع اشاره کرد که حتی مسئولان سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری در استان فارس هم از موضوع ابراز بی اطلاعی کرده اند.
آقای روحانی گفت: «اگر سازمان ميراث فرهنگی و گردشگری به طور کتبی با آب گيری سد سيوند موافقت کرده است، به دليل انعکاس جنجالی اين موضوع، بايد آن را به اطلاع افکار عمومی ايران می رساند.»
وی در مورد اقداماتی که سازمان های غيردولتی برای متوقف کردن آب گيری سد سيوند انجام خواهند داد، گفت که اين سازمان ها در کنار نامه ای که دکتر محمد علی دادخواه به عنوان دادخواست به دادستان مرودشت ارائه خواهد کرد، درصدد برگزاری نشست هايی با مسئولان طراز اول کشور، و در صورت امکان، ارسال نامه در اين مورد، به آيت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، و يا ديدار با وی هستند.
ورود ممنوع!
خبرگزاری کارایران، ايلنا، در گزارش مربوط به آبگيری سد سيوند نوشته بود: «از زمان آغاز بارندگی های پيش از نوروز، مسوولان سد با اين بهانه، آبگيری سد را به صورت غيررسمی آغاز کردند، و اجازه ورود هيچ فردی را به محوطه اين سد نمیدهند، و از ورود برخی دوستداران ميراث فرهنگی کشور برای بازديد از اين سد جلوگيری به عمل آوردهاند.»
بر اساس اين گزارش، که تاکنون با تکذيب مقام های ايرانی مواجه نشده است، برخی سازمان های دوستدار ميراث فرهنگی، که قصد بازديد از اين سد را داشتند، با پلاکاردی در محل ورود محوطه آن مواجه شدند، که برروی آن نوشته شده بود: «به دليل سيلاب، سد در حال آبگيری است».
براساس این گزارش، «عکسهای گرفته شده از سد سيوند در ۱۲ فروردينماه، از افزايش آب پشت سد، به صورت غيرمعمول خبر میدهند، و اين نظريه را به واقعيت نزديک میکند، که سد سيوند بدون اطلاع مردم و مطبوعات، آبگيری شده است».
به گزارش اين خبرگزاری، اين احتمال وجود دارد در سفر محمود احمدی نژاد، ریيس جمهوری اسلامی ايران به استان فارس، سد سيوند توسط وی افتتاح شود.
پيش از اين نيز علی اکبر قبادی، نماينده مرودشت در مجلس شورای اسلامی، در گفت و گويی با خبرگزاری مهر، با اعلام اينکه آبگيری سد سيوند هنوز انجام نشده است، گفت: «مسئولان ميراث فرهنگی، آبگيری اين سد را بلامانع اعلام کرده اند. وهمچنين گفته اند کاوش ها و تحقيقات کارشناسان نشان داده است، که خطری متوجه مجموعه تاريخی پاسارگاد پس از آبگيری سد سيوند نيست».
با اين همه، بسياری از فعالان فرهنگی و همچنين کارشناسان باستانشناسی و ميراث فرهنگی اعتقاد دارند، که رطوبت ناشی از درياچه پشت سد سيوند که ۱۱ کيلومتر مربع خواهد بود، می تواند در دراز مدت، مجموعه تاريخی پاسارگار، بويژه آرامگاه کوروش، را فرسوده کند، واز بين ببرد. به علاوه، آنان معتقدند با آبگيری اين سد، بسياری از محوطه های باستانی و تاريخی ايران در تنگه بلاغی، که به زمان هخامنشيان اختصاص دارد، به زير آب خواهد رفت.