پليس لندن اعلام کرده است که ارزيابی ها درمورد اينکه مرگ اشرف مروان، شخصيت سرشناس مصری متهم به جاسوسی برای اسراييل، علت طبيعی نداشته، قوت گرفته است.
در پی تقويت اين ارزيابی ها که نشان می دهد احتمال دارد افرادی اشرف مروان، را به قتل رسانده باشند و يا اينکه وی را به خودکشی تشويق کرده باشند، بازجويان پليس و کارآگاهان انگليسی تصميم گرفته اند، گزارش نهایی خود را درباره اين رخداد مشکوک ارائه نکنند و آن را دست کم سه هفته به تعويق اندازند.
اين احتمال نيز قوت گرفته که اسناد دستخط اشرف مروان درباره خاطراتش که قرار بود به زودی به صورت يک کتاب منتشر شود، ناپديد شده است.
اشرف مروان، داماد بزرگ جمال عبدالناصر، رییس جمهوری اسبق مصر، پيش از آنکه جسدش حدود دو ماه پيش در يک منطقه اشرافی لندن بدست آيد، گفته بود که روايت خود را درباره رخدادهای خاورميانه در فاصله سال های ۱۹۴۹ تا ۱۹۷۸ به صورت يک کتاب منتشرخواهد کرد.
قرار بود اين کتاب در اواخر سال جاری ميلادی منتشر شود.
گمال مروان، پسر اشرف مروان، به پليس لندن گفته است: وی و خانواده مروان اين احتمال را که او دست به خودکشی زده باشد، قاطعانه رد می کنند و هيچ نشانه ای در دست ندارند که وی از قبل خود را برای خود کشی آماده کرده باشد، بويژه آنکه وی برنامه ريزی کرده بود که در مراسم حج تمتع آينده حضور يابد.
مقامات اسراييلی فاش کرده اند که اشرف مروان از سال ۱۹۶۹ برای اسراييل جاسوسی کرده بود.
اعضای خانواده مروان به پليس لندن گفته اند: در گذشته هنگامی که اشرف مروان به دليل ناراحتی های قلبی در بيمارستان بستری می شد و احتمال می داد که به پايان زندگی نزديک می شود، اموال و دارایی های خود را می فروخت و آن را به پول نقد تبديل می کرد. اما پيش از حادثه اواخر ماه مه که به مرگ او منجر شد، وی به هيچ اقدامی که نشان دهد منتظر پايان حياتش بوده، دست نزده است.
روزنامه اسراييلی هاآرتص که در هفته های اخير گزارش های زيادی درباره اشرف مروان منتشر کرده، در شماره روز چهارشنبه، پانزدهم اوت، اين احتمال را مطرح کرده که عوامل اطلاعاتی کشور مصر موجب قتل اشرف مروان شده اند يا اينکه وی را به خودکشی تشويق کرده و برای او راه چاره ای جز انداختن خود از بالکن آپارتمان مجلل او در لندن باقی نگذاشته باشند.
جاسوسی برای اسراییل؟
مقامات ارشد اطلاعاتی و نظامی اسراييل و نيز رسانه های اين کشور در سال های اخير فاش ساخته بودند که اشرف مروان، که داماد بزرگ جمال عبدالناصر رهبر وقت مصر بود، سال ها برای اسراييل جاسوسی می کرد و درباره جنگ يوم کيپور سال ۱۹۷۳ اطلاعات ذيقميتی دراختيار رییس وقت موساد اسراييل قرارداده بود.
اما رییس جمهوری مصر، در مراسم تشييع جنازه اشرف مروان در قاهره، وی را «يک وطن پرست بزرگ مصری» توصيف کرد و گفت: او برای اسراييل جاسوسی نکرده بود.
اين نخستين بار در طول سال های اخير بود که يک مقام ارشد مصری در مورد جاسوسی اشرف مروان برای اسراييل اظهار نظر علنی می کرد.
ژنرال «الی ذعيرا» رییس وقت سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسراييل در زمان جنگ يوم کيپور، برای نخستين بار نام اشرف مروان را به عنوان جاسوس اسراييل فاش ساخته و گفته بود: مروان يکی از بزرگترين و مهمترين شخصيت های عرب، بويژه مصری بود که برای اسراييل پيش از جنگ سال ۱۹۷۳ جاسوسی کرده بود.
در نتيجه يک ماجرای داخلی اسراييل و رقابت هایی که ميان مقامات پيشين اسراييل در مورد رازهای برمل انشده جنگ يوم کيپور رخ داده بود، پرونده ای در يکی از دادگاه های اسراييل تشکيل شده بود تا بررسی کند که کدام مقام اسراييلی برای نخستين بار هويت اشرف مروان را به عنوان جاسوس اسراييل افشا کرده است.
اين دادگاه تنها دو هفته قبل از مرگ مشکوک اشرف مروان، حکمی در اورشليم صادر کرد و اعلام داشت که رییس وقت سازمان اطلاعات نظامی ارتش، ژنرال «الی ذعيرا» اولين افشاگر اين راز مهم بوده است و ديگران صرفا سخنان وی را نقل کرده اند.
«تسويکا زامير»، رییس وقت سازمان جاسوسی موساد، با «الی ذعيرا» درگير تنشی شديد بر سر ماجرای ارتباطات اسراييل با اشرف مروان شده بود. رای دادگاه اسراييل در ماه مه امسال، نظر «تسويکا زامير» را تاييد کرد.
«الی ذعيرا» در عين حال در ارزيابی های خود پس از جنگ سال ۱۹۷۳ گفته بود: بر اين باور است که اشرف مروان جاسوس دو جانبه بوده است و اين واقعيت که ساعت دقيق شروع جنگ از سوی مصری ها به اسراييل را اعلام نکرد، و تنها يک ارزيابی کلی را در مورد تصميم سران وقت مصر به شروع جنگ با اسراييل به رهبران اسراييل اطلاع داده بود، موجب سر در گم شدن مقامات وقت اسراييل شد.
«الی ذعيرا» در کتاب خاطرات خود که در سال ۲۰۰۴ ميلادی به چاپ دوم رسيد، صريحا از اشرف مروان و نقش او در اطلاع رسانی به تشکيلات امنيتی اسراييل نام می برد.
در چاپ اول اين کتاب با عنوان «اسطوره در برابر حقيقت: جنگ يوم کيپور، ناکامي ها و درس های عبرت»، در سال ۱۹۹۳ وی آشکارا به نام اشرف مروان اشاره نکرده و تنها با ايماء و اشاره از وجود يک جاسوس بسيار مهم برای اسراييل در کادر سران وقت مصر سخن گفته بود.
بر اساس خاطرات اين مقام ارشد نظامی اسراييل، «تسويکا زامير»، رییس وقت موساد، در پنجم اکتبر ۱۹۷۳، يک روز پيش از جنگ يوم کيپور، در سفری به لندن برای ملاقات با اشرف مروان از وی شنيد که قصد رهبر وقت مصر برای جنگ با اسراييل بسيار جدی و قريب الوقوع است ولی نمی توانست بگويد که حمله چه ساعتی آغاز خواهد شد.
«الی ذعيرا» نوشته است: «زامير» فورا به گلدا مایر، نخست وزير وقت اسراييل در اورشليم تلفن کرد و با رمز اين اطلاع مهم را به آگاهی وی رساند.
داماد بزرگ جمال عبدالناصر
اشرف مروان، که با مونا، دختر بزرگ جمال عبدالناصر ازدواج کرده بود، پس از درگذشت ناصر نيز همچنان نزديکترين فرد به انور سادات رهبر وقت مصر در زمان جنگ يوم کيپور باقی مانده بود و با او به همه سفرهای مهم سياسی در منطقه و جهان می رفت.
مقامات اسراييلی فاش کرده اند که اشرف مروان از سال ۱۹۶۹ برای اسراييل جاسوسی کرده بود.
«الی ذعيرا» در خاطراتش نوشته است: اشرف مروان در سال ۱۹۶۹ با مراجعه به سفارت اسراييل برای دادن اطلاعات به اسراييل ابراز آمادگی کرد.
مقامات اسراييل ابتدا به نيت او سخت مشکوک شدند و آن را رد کردند اما پس از تکرار درخواست او و بررسی های بيشتر، اين همکاری اطلاعاتی آغاز شد.
اشرف مروان، که هنگام مرگ ۶۲ سال داشت، يک بازرگان عمده محسوب می شد. او از صاحبان سهام پيشين تيم چلسی انگليس و نيز از دوستان عدنان قاشقچی، ميلياردر سعودی بود.
جسد اشرف مروان هفته آخر ماه مه امسال و در حالی که از بالکن خانه اش به پایین پرت شده بود، يا خود را پرتاب کرده بود، توسط پليس لندن بدست آمد.