مناقشه محمد جواد لاريجانی و علی اکبر ولايتی دو ديپلمات ارشد جمهوری اسلامی در تهران بالا گرفته است.
جواد لاريجانی در تازه ترين مورد علی اکبر ولايتی وزير خارجه اسبق ايران و مشاور بين الملل رهبر جمهوری اسلامی را به زدن «چرت های ملوکانه» در جلسات حساس مملکتی و سوزاندن فرصت های طلائی در سياست خارجی متهم کرد.
وی در قبال اظهارات آقای ولايتی در خصوص«درخواست وزارت اطلاعات برای برکناری جواد لاريجانی از معاونت وزارت امور خارجه به دليل عدم صلاحيت» آقای ولايتی را متهم کرد که هنوز از رای عدم اعتماد مجلس در سال های آغازين انقلاب« داغ بر دل دارد».
اختلاف سنگين میان دو سیاستمدار جناح راست
محمد جواد اردشير لاريجانی، معاون بين الملل قوه قضائيه که از جمله سياستمداران جناح راست به شمار می رود، و سال ها معاونت وزارت امور خارجه ايران را برعهده داشت، چند روز قبل در اظهاراتی که از تلويزيون دولتی ايران و خبرگزاری ايسنا پخش شد از «اختلاف نظر سنگين»خود با علی اکبر ولايتی پرده برداشت.
لاريجانی در اين اظهارات گفت:«پنهان نمی کنم ضمن احترام وافری که برای دکتر ولايتی داشته و دارم با هم اختلاف سليقه خيلی سنگين داريم.»
وی در تشريح اين اختلاف گفت: «علی الاصول ديپلماسی ای که من به آن اعتقاد دارم ديپلماسی پروژه ای است. ما بايد کاری را در نظر بگيريم، دنبال آن برويم و به نتيجه برسانيمش.»
لاريجانی که طی دوره وزارت علی اکبر ولايتی سال ها معاونت وی را بر عهده داشت، دليل جدايی خود از وزارت خارجه را قطعنامه ۵۹۸ عنوان کرد و گفت:«آقای ولايتی خيلی نسبت به عکس العمل مطبوعات حساس بود ، اگر کسی يک کلمه در مطبوعات راجع به قطعنامه مطلبی می نوشت ايشان حاضر بود اين پروژه را متوقف کند.»
علی اکبر ولایتی
اظهارات محمد جواد لاريجانی با پاسخ تند علی اکبر ولايتی وزير خارجه اسبق و مشاور امور خارجی علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی همراه بود.
«وزارت اطلاعات صلاح ندانست»
آقای ولايتی در واکنش به اظهارات جواد لاريجانی گفت وگویی اختصاصی با روزنامه محافظه کار جمهوری اسلامی که از سوی ساير خبرگزاری ها و مطبوعات نيز انتشار يافت، انجام داد.
وی در این مصاحبه گفت:« اختلاف سليقه در جايی مثل وزارت امورخارجه و يا هر وزارتخانه ديگر امری طبيعی است ولی با توجه به حساسيت تصميم گيری ها در وزارت امور خارجه آن هم در يک امر بسيار مهم ملی و تاريخی که مربوط به قطعنامه ۵۹۸ و قرارداد ۱۹۷۵ می شود اگر يکی از معاونين وزارت امورخارجه به عنوان يک کارشناس نظری می داشت بايد در شورای معاونين مورد بحث و مداقه قرار می گرفت و سپس به اطلاع نخست وزير، رییس جمهوری و رهبری نظام که آن موقع حضرت امام بودند می رسيد و مورد تصويب سران سه قوه و در نهايت پس از تاييد رهبری نظام به اجرا درمی آمد. طبيعی است که به صرف ارائه يک پيشنهاد نمی شود نظری را پذيرفت و بر اساس نظرات يک فرد اقدام کرد.»
ولايتی ضمن دفاع از اقدامات خود طی دوره ۱۶ ساله وزارت امور خارجه، معاون سابق و برکنار شده خود را به ارائه پيشنهادهای مطالعه نشده متهم کرد و گفت:« اگر قرار بود به صرف هر پيشنهاد مطالعه نشده ای اقدامی را در صحنه سياست خارجی انجام می داديم عملا آن پيروزی های مهم در صحنه سياست خارجی نظام که در طول ۱۶ سال حاصل شد که برترين آن تثبيت قرارداد ۱۹۷۵ بود به دست نمی آمد. بنابر اين بايد تاکيد شود که سياست خارجی جمهوری اسلامی ايران تابعی از اراده عمومی ملت و تصميمات اساسی نظام و رهبری است.»
مهمترين بخش واکنش وزير امور خارجه اسبق جمهوری اسلامی به معاون سابقش آنجایی بود که درباره علت رفتن محمدجواد لاريجانی از وزارت امور خارجه گفت: « دليل جدا شدن ايشان از وزارت امور خارجه اين بود که در زمان تصدی جناب آقای ری شهری در وزارت اطلاعات ادامه کار ايشان از سوی آن وزارت به مصلحت دانسته نشد و از ما می خواستند که به فعاليت ايشان خاتمه دهيم.»
«چرت ملوکانه» وزير امور خارجه سابق
محمد جواد لاريجانی، روز چهارشنبه در واکنش به اتهام رد صلاحيتش از سوی وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی در اظهارات جديدی، وزير امور خارجه سابق را تلويحا به «اعتياد» متهم کرد و گفت:« جناب آقای ولايتی ظاهرا از فرط هيجان فراموش نمودند که اينجانب وقتی از وزارت خارجه رفتم، برای مدت بيش از پنج سال در شورای عالی امنيت ملی ـ که بالاترين نهاد امنيتی و سياسی کشور است ـ در مقابل ايشان در تمام جلسات مي نشستم و در حالی که ايشان به «چرت» ملوکانه خود مشغول بودند، حقير، بر اساس نوارهای ضبط شده جلسات، دقيق ترين تحليل ها و گزارش ها را که محصول کار جمعی کارشناسان متعدد و دبير محترم شورا بود، ارايه مي کردم! و پس از آن هم برای دو دوره در مجلس خدمت کرده ام و مرکز پژوهش های مجلس را با بيش از دو هزار کارشناس همکار تاسيس نمودم.»
محمد جواد لاریجانی
وی،مشاور امور بين الملل رهبر جمهوری اسلامی را به داشتن «تفکر قبه نوری» در قبال «تفکر پروژه ای» خود متهم کرد و خطاب به ولايتی نوشت:«بد نيست آن مقام عاليرتبه و قبه نورانی بفرمايند که در اين سالها چه تاج گلی بر سر ملت زدهاند و چه دروازهای به روی روابط خارجی کشور گشودهاند،جز اينکه همواره مطالبه اسب زين کرده برای تصدی مقامات عالی داشتهاند.»
جواد لاريجانی در خصوص روش مديريت رییس سابق خودگفت:« اصل اين است که فرد در پناه درخت بلندی قرار بگيرد و به عنوان قبه نور مورد احترام باشد و مناصب دو دستی به او تقديم شود و لذا عجيب نيست که آقای ولايتی در مدت سه دهه که از انقلاب مي گذرد، به رغم عناوين مفصلی که همواره يدک کشيده اند، هرگز ايده ای را که تا حدی جديد باشد، ارايه نکرده اند.»
آقای لاريجانی در عين حال علی اکبر ولايتی را متهم کرد که در« قبال نقد دقيق و موضوعی و محترمانه» وی، « با اضطراب و مرعوبانه پشت سر دستگاه امنيتی کشور مخفی مي شوند و چنگ و دندان نشان مي دهد.»
وی اين اقدام مشاور امور بين الملل رهبر جمهوری اسلامی را« مظهر ديگری از همان مسلک قبه نوری ايشان» ناميده و وزير اسبق خارجه ايران را به «سوزاندن فرصت های طلایی و دست زدن به ترور شخصيت» متهم کرد و گفت:« چگونه ايشان به جای اينکه بگويند چرا اين همه فرصت های طلايی را در سياست خارجی کشور با نديدن و نخواستن و ندانستن سوزانده اند و به جای اينکه فداکاري های جبهه ها را به حساب خود بنويسند، نگفته اند که برای حراست و کمک به اين دستاوردها، چه فکر و انديشه و برنامه ای را ـ حتی يک نمونه ـ انجام داده اند و حال به خيال خود به افشاگری و ترور شخصيتی پرداخته اند؟»
محمد جواد لاریجانی به آقای ولايتی يادآوری کرده که« در مسلک قبه های نور، اين امر مسلما يک ناپرهيزی است، زيرا ممکن است ساحت مبارک را هم بگيرد.»
سر باز کردن «زخم کهنه» قطعنامه ۵۹۸
۲۷ تيرماه سالگرد پذيرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنيت سازمان ملل و پذيرش آتش بس در چنگ با عراق از سوی جمهوری اسلامی در سال های اخير به زمان مناقشه مقامات ارشد جمهوری اسلامی تبديل شده است.
يک سال قبل در چنين روزهایی به دنبال انتقاداتی از سوی محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران در خصوص چگونگی پذيرش قطعنامه ۵۹۸ از سوی جمهوری اسلامی،علی اکبر هاشی رفسنجانی نامه آيت الله خمينی خطاب به سران حکومت ايران در بحبوحه پذيرش قطعنامه و پذيرش آتش بس در جنگ را انتشار داد.
در آن نامه، آقای خمينی به نامه ای از فرماندهان نظامی و محسن رضایی در خصوص کمبود تسليحاتی فرساينده بودن جنگ اشاره و مشکلاتی از اين دست را عامل تصميم خود برای پذيرش قطعنامه ۵۹۸ شورای امنيت سازمان ملل عنوان کرده بود.
جنجال بر سر انتشار آن نامه کار را به جایی رساند که برخی از نزديکان دولت فعلی خواستار محاکمه آقای رفسنجانی به اتهام انتشار اسناد محرمان نظام و بازپس گيری ساير اسنادی شدند که در اختيار وی و دفترش قرار دارد.
امسال نيز مناقشه محمد جواد لاريجانی و علی اکبر ولايتی دو ديپلمات ارشد جمهوری اسلامی مورد توجه رسانه ها قرار گرفته است.
محمد جواد لاريجانی که برادرش علی لاريجانی، دبير شورای عالی امنيت ملی و مذاکره کننده اصلی ایران در پرونده هسته ای و برادر ديگرش، صادق لاريجانی از اعضای شورای نگهبان و خود نيز رياست بخش بين الملل قوه قضائيه را بر عهده دارد، در روزهای اخير پذيرش قطعنامه ۵۹۸ را پيشنهاد و حاصل مذاکرات خود عنوان کرده است.
وی بر خلاف محسن رضایی که سال گذشته تلاش کرد نقش خود در ترغيب آيت الله خمينی به پذيرش قطعنامه را انکار کند، داوطلبانه خواستار ثبت نام خود به عنوان عامل پذيرش اين قطعنامه شده است و در عوض آقای ولايتی را متهم کرد که بدون هماهنگی با مقامات ارشد جمهوری اسلامی معاهده منع آزمايش های هسته ای(CTBT) به امضاء رسانده است.
محمد جواد لاريجانی گفت:« در مورد قطعنامه ۵۹۸ در تمامی مراحل مذاکرات و سفرهای من به نيويورک و ديگر کشورها، نه تنها نخست وزير محترم، رییس جمهوری و رییس مجلس بلکه حضرت امام در جريان قرار مي گرفتند و تا من مطمئن نمي شدم که آن بزرگوار نظر مساعد دارند، قدمی برنمي داشتم. اما آقای ولايتی در تمام طول اين مذاکرات، حتی يک لحظه هم حاضر نشدند به موضوع، نتايج، متن و مسير توجه کنند.»
وی، علی اکبر ولايتی را متهم کرد که با اظهار اينکه« من مخالفم » با نظرات آيت الله خمينی نيز مخالفت کرده است.
لاريجانی با ذکر جزئياتی از پشت صحنه پذيرش قطعنامه ۵۹۸ گفت:« در برهه ای تحت فشار آمريکا، شورای امنيت سازمان ملل متحد به ايران اخطار داد که اگر موضع خود را نسبت به قطعنامه ۵۹۸ روشن نکند، قطعنامه جديدی صادر خواهد شد که ايران را تحت فشار مي گذارد. تمام کارهای کارشناسی و نظر مسئولان بر اين بود که نبايد اجازه داد چنين قطعنامه ای صادر شود. آقای ولايتی در اتاق آقای شيخ الاسلام جلسه برگزار کرد و مرا که مسئول مذاکرات قطعنامه ۵۹۸ بودم صدا کرد و گفت: تا من وزير خارجه ام، اجازه نمي دهم که اين قطعنامه قبول شود.»
به گفته وی،« درست دوازده ساعت بعد، مرحوم حاج احمد آقا زنگ زدند و گفتند که حضرت امام فرموده اند برويد نيويورک و آنها را متقاعد کنيد که ما قطعنامه را رد نکرده ايم و قصد رد کردن هم نداريم.»
مناقشه ای قديمی؛ دعوایی تازه
محمد جواد لاريجانی، رییس کميسيون سياست خارجی مجلس پنجم بود که در آستانه انتخابات رياست جمهوری دوم خرداد ۷۶ از وی به عنوان وزير خارجه احتمالی در صورت پيروزی ناطق نوری نام برده می شد.
به دنبال افشای متن ملاقات محرمانه لاریجانی با نيک براون، از مقامات وزارت امور خارجه انگيس در لندن از سوی حاميان انتخاباتی محمد خاتمی، نامزد ديگر رياست جمهوری در آن هنگام، وی با واکنش تندی از سوی همفکران خود مواجه شد به حدی که با وجود رياست برادرش در صدا و سيما تا مدتی ممنوع التصوير بود.
شدت واکنش ها به حدی بود که ناطق نوری از آن تبری جست و گفت:« اظهارات آقای لاريجانی در لندن غير مسوولانه بوده است. وی ماموريتی از سوی مجلس نداشته و از طرف بنده هم به آنجا نرفته است.»
آن ملاقات به گفته آقای لاريجانی، « ملاقات روتينی بود که در سفارت ايران در لندن برگزارشد» ولی افشای متن آن مذاکرات، آينده سياسی وی را به زير سئوال برد تا در طی ده سال اخير تنها عنوان« مرد پشت پرده ديپلماسی جناح راست» برای او باقی بماند.
اينکه متن مذاکرات محرمانه محمد جواد لاريجانی در محل سفارت ايران در لندن چگونه سر از روزنامه ای چون سلام در آورد، پرسشی است که يک دهه جوابی نداشت .
مناقشه ميان وی و رییس سابقش در وزارت امور خارجه يعنی علی اکبر ولايتی ناظران را به اين نتيجه رسانده است که اين دو ديپلمات ارشد که از يک جناح سياسی نيز به شمار می روند، بدنبال گشودن يک نزاع قدیمی میان خود هستند.