بازی چوگان به نام جمهوری آذربايجان ثبت جهانی شد

هشتمين اجلاس کميته اجلاس ميراث ناملموس يونسکو در نشست روز سه شنبه، ۱۲ آذرماه، خود بازی ورزشی چوگان را به نام جمهوری آذربايجان ثبت کرد.

جمهوری آذربايجان قبلا از کميته ميراث معنوی جهانی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (يونسکو) درخواست کرده بود که اين ورزش را تحت عنوان «چوگان بازی سنتی با اسب در قره باغ» به اسم جمهوری آذربايجان و در فهرست ميراث ناملموس و معنوی يونسکو ثبت کند.

مصاحبه محمد ضرغامی را بشنوید

هشتمين اجلاس کميته اجلاس ميراث ناملموس يونسکو که با حضور ۶۰۰ نماينده از ۹۵ کشور جهان روز گذشته، ۱۱ آذرماه، در باکو افتتاح شد. اين کميته روز سه شنبه با رای گيری از نمايندگان کشورهای شرکت کننده، چوگان را به نام آذربايجان به ثبت رساند.

يدالله پرمون، مدير دفتر منطقه‌‌ای مطالعات پاسداری از ميراث فرهنگی ناملموس در آسيای غربی و مرکزی به همراه مرتضی رضوانفر معاون پژوهشی پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگی ايران در اين جلسه شرکت داشتند.

پيش از اين مقامات ايران نسبت به درخواست جمهوری آذربايجان درباره ثبت چوگان شديدا اعتراض کرده بودند و خواهان ثبت اين ورزش باستانی به عنوان «ميراث مشارکت چند کشور» شده بودند.

قدمت اين ورزش باستانی به قرن چهارم و پنجم قبل از ميلاد بر می گردد، البته در سده‌های اخير اين ورزش چندان مورد توجه قرار نگرفته بود. اما طی سال‌های گذشته، اين ورزش باستانی دوباره در سطح جهانی گسترش يافته و هم اکنون در بيش از ۷۰ کشور مسابقات چوگان برگزار می‌شود.

درباره خاستگاه اين ورزش نيز به خاطر قدمت آن ديدگاه‌های مختلفی وجود دارد. اين ورزش زمانی از چين تا هند، آسيای ميانه، قفقاز، ايران و کشورهای عربی رواج داشته است. در اشعار فولکولوريک و کتبی اين کشورها، خصوصا ايران نيز به دفعات کلمه «چوگان» با تعابير و تشبيهات مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.

رضا صالحی اميری سرپرست وقت وزارت ورزش و جوانان روز ۲۸ مهرماه در واکنش به درخواست آذربايجان گفته بود که در اين رابطه «جلسه ای با مسئولان وزارت امور خارجه و سازمان ميراث فرهنگی برای اقدام نادرست و نابجای جمهوری آذربايجان به منظور ثبت رسمی ورزش چوگان به نام اين کشور برگزار خواهد شد و ايران نخواهد گذاشت که اين بازی باستانی ايرانی» به نام آذربايجان ثبت شود.

اما جمهوری آذربايجان در متن درخواست ثبت اين ورزش به يونسکو گفته است که «اين ورزش از قره باغ کوهستانی آغاز و از اين منطقه به سرزمين‌های ديگر معرفی شده و به عنوان ورزش باستانی شايع شده است».

جمهوری آذربايجان قبلا نيز ساز «تار» را در يونسکو به اسم اين کشور به ثبت رسانده بود که واکنش مقامات ايرانی را برانگيخت.

جمهوری آذربايجان می گويد که ايران نيز می‌تواند تار خود را (تار فارسی) در يونسکو به ثبت برساند.