بر اساس مدارک دیپلماتیک که خبرگزاری رویترز به آنها دسترسی پیدا کرده است، رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا به سفارتخانههای این کشور دستور داده که «معيارهای صدور ویزا برای گروههای جمعیتی» را تعيين کرده و درخواست متقاضیان ویزا برای برخی از این گروهها را با دقت بیشتری بررسی کنند.
وی در عین حال در مورد افرادی که در مناطق تحت کنترل گروه موسوم به «خلافت اسلامی» بودهاند، دستور داده که فعالیتهای آنها در شبکههای اجتماعی دقیقا بررسی شود.
به گفته دو مقام سابق دولت آمریکا، این اقدامات جدید علاوه بر روشهای موجود کنترلی، مستلزم صرف نیروی انسانی فراوانی خواهد بود. به گفته یکی از این مقامات، در حال حاضر بخش کنسولی سفارتخانههای آمریکا در موارد اندکی سابقه افراد در شبکههای اجتماعی را بررسی میکنند.
خبرگزاری رویترز با اشاره به متن چهار سند دیپلماتیک میافزاید دستورالعملهای آقای تیلرسون به خوبی اقدامات دولت آمریکا برای اجرای آنچه که دونالد ترامپ «گزینش سختگیرانه» مینامد و از شعارهای مهم کارزار انتخاباتی او بود را روشن میکند.
این اسناد در عین حال موانع اداری و اجرایی که دولت برای عملی کردن این برنامه با آن روبرو است را برملا میکند.
این دستورات که تاکنون هیچ گزارشی در مورد آنها منتشر نشده بود نحوه اجرای فرمان بازبینی شده دونالد ترامپ در ششم مارس در زمینه مهاجرت را تشریح کرده که ورود پناهجویان و متقاضیان ویزا از شش کشور مسلمان را ممنوع کرد و علاوه بر این، تشدید کنترل بر روند تقاضا و صدور ویزا را توضیح میدهد.
در مجموعه این تلگرامها، که با سراسيمگی در تاریخهای متفاوت به سفارتخانههای آمریکا ارسال شدهاند ابتدا مقررات سختگیرانهای به آنها ابلاغ میشود و پس از به چالش کشیدن شدن فرمان ریاست جمهوری توسط دادگاهها، برخی از این مقررات در تلگرامهای بعدی توسط وزارت خارجه پس گرفته میشوند.
در تلگرام آخر به تاریخ ۱۷ مارس که در اختیار خبرگزاری رویترز قرار گرفته است، سرکنسول یا رییس بخش کنسولی هر سفارتخانه مسوول شده است که با تشکیل یک هیات ویژه از مسئولان انتظامی و امنیتی در محل سفارت، «فهرستی از اولویتها برای تعیین موارد تشدید کنترل بر متقاضیان ویزا از گروههای جمعیتی خاص» تهیه کنند.
بر اساس این دستورالعمل، متقاضیانی که جزء یکی از این گروههای جمعیتی باشند مشمول کنترل شدیدتر خواهند شد.
به گفته افراد مطلع از متن این دستورالعملها، فهرست این گروههای جمعیتی (یا ملل و اقوام) در سفارتخانههای آمریکا در هر کشور به احتمال زیاد از دیگری متفاوت خواهد بود چون در تلگرام ۱۷ مارس هیچگونه هماهنگی بین همه سفارتخانههای آمریکا صورت نگرفته است.
طرفداران حقوق وکلای مهاجران میگویند دستورالعملهای جدید وزارت خارجه آمریکا میتواند به شرایطی منجر شود که مبنای صدور ویزا، ملیت و دین متقاضیان باشد نه اینکه آنها واقعا برای کشور یک خطر واقعی محسوب شوند.
مقامات وزارت خارجه آمریکا حاضر نشدند در مورد جزییات این اقدامات اظهارنظر کنند و گفتند این تلگرامها بخشی از تماسهای داخلی این نهاد هستند.
به نظر میرسد وزیر خارجه آمریکا حداقل بخشی از این تلگرامها را با سراسیمگی ارسال کرده است. دو مورد از آنها در روزهای ۱۰ و ۱۵ مارس دقیقا چند روز قبل از به اجرا درآمدن فرمان بازبینی شده دونالد ترامپ در زمینه مهاجرت در روز ۱۶ مارس ارسال شدهاند.
اما پس از موفقیت چند چالش حقوقی علیه فرمان ریاست جمهوری در دادگاههای آمریکا، وزیر خارجه در روز ۱۷ مارس تلگرام چهارم را مخابره کرده و در آن ضمن صدور دستورات جدیدی بخشی از دستورالعملهای قبلی را پس میگیرد چون توسط دفتر مدیریت و بودجه کاخ سفید که باید تمامی مقررات وزارت خارجه را بررسی کند، تصویب نشدهاند.
يک سخنگوی کاخ سفيد پاسخ به سوالها در زمينه اين تلگرامها را به وزارت خارجه ارجاع داد.
خبرگزاری رويترز نمیتواند مشخص کند که اين تلگرامها با دستورالعملهای مشابه دولت قبلی آمريکا تا چه حد تفاوت دارند چون هيچگاه اين موارد علنی نمیشوند.