وزیر خزانهداری ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه سوم خرداد اعلام کرد که کشورش در مجوز فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ و ایرباس به ایران بازنگری خواهد کرد.
استیون منوچین که در جلسه پرسش و پاسخ «کمیته راهها و روشهای مجلس نمایندگان» برای پیشنهاد بودجه جدید آمریکا حاضر شده بود، تصریح کرد که او «در وزارت خزانهداری هر کاری انجام میدهد تا برای حفظ جان آمریکاییها تحریمهای اضافی علیه ایران، سوریه و کره شمالی وضع شود».
خبر بازنگری در مجوز فروش هواپیماهای جدید به ایران در حالی اعلام میشود که رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز در زمان کسب رای اعتماد از سنا گفته بود که واشینگتن در توافق هستهای ایران بازنگری میکند.
ایران از زمان اجرایی شدن برنامه جامع اقدام مشترک یا «برجام» در دیماه ۱۳۹۴ تاکنون، سه قرارداد برای خرید دهها فروند هواپیمای مسافربری با کنسرسیومهای «ایرباس»، «بویینگ» و «آیتیار» امضاء کرده است که رقم آنها بالغ بر دهها میلیارد دلار است.
تاکنون کمتر از ۱۰ فروند از این هواپیماها تحویل تهران شده است ولی بیشتر آنها قرار است ظرف چند سال آینده تحویل شوند.
بر اساس یک ممنوعیت اعمال شده از سال ۱۹۹۵، کارخانههای غربی از فروش تجهیزات و قطعات یدکی مربوط به هواپیما به شرکتهای ایرانی منع شده بودند.
فروش هواپیماهای جدید بخشی از تعهدات شش قدرت جهانی در قبال ایران است که با توافق هستهای تیرماه سال ۱۳۹۴ پذیرفت بسیاری از فعالیتهای هستهایش را متوقف کند.
با این حال، دونالد ترامپ، رییسجمهوری جدید آمریکا، از مخالفان اصلی این توافق است و در زمان مبارزات انتخاباتی وعده داده بود که در صورت کسب مقام ریاستجمهوری، برجام را پاره خواهد کرد.
ولی وزارت امور خارجه آمریکا اواخر اردیبهشت به کنگره اطلاع داد که ایران به تعهداتش در چارچوب برجام پایبند بوده و لذا تعلیق تحریمهای هستهای را برای ۱۲۰ روز دیگر تمدید کرده است.
در عین حال، وزارت خزانهداری آمریکا در چند نوبت اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی را به خاطر برنامه موشکی بالستیک تهران در فهرست تحریمهای جدید خود قرار داده است.
ناوگان هوایی ایران در حال حاضر شامل ۱۴۰ فروند هواپیمای مسافربری است که متوسط عمرشان ۲۰ سال بوده و نیاز به جایگزینی آنان با هواپیماهای جدید به شدت حس میشود.