مقامهای آمریکایی اعلام کردند که واشینگتن و مسکو بر سر برقراری آتشبس در سوریه از روز شنبه، هشتم اسفند، به توافق رسیدهاند. همزمان سازمان ملل با متهم کردن حکومت بشار اسد و گروه حکومت اسلامی، گفته که جنایت جنگی در این کشور به امری عادی تبدیل شده است.
به رغم دستیابی به توافق برای اجرای آتشبس، خبرگزاری آسوشیتدپرس میگوید که همچنان پرسشهای عمدهای درباره نحوه اجرا و واکنش به نقض آتشبس بدون پاسخ ماندهاند.
مقامهای آمریکا روز دوشنبه سوم اسفند با اعلام این خبر گفتند که تصمیم به برقراری آتشبس از سوی دو کشور پس از آن اتخاذ شد که طرفین بر سر شرایط «کاهش خصومتها» بین حکومت بشار اسد و گروههای مخالف مسلح به توافق رسیدند.
طرفین درگیری باید تا روز جمعه موافقت خود را با این تصمیم اعلام کنند.
در صورت برقراری آتشبس، درگیری میان نیروهای دولتی و مخالفان مسلح متوقف خواهد شد ولی عملیات نظامی علیه گروه حکومت اسلامی، جبهه النصره، شاخه گروه القاعده، و سایر گروههای تروریستی که نام آنها از سوی شورای امنیت سازمان ملل اعلام شده است، ادامه خواهد یافت.
هم روسیه و هم آمریکا به صورت جداگانه علیه این گروهها دست به حملات هوایی میزنند.
توافق بر سر آتشبس پس از تماس تلفنی باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا، با ولادیمیر پوتین همتای روس او اعلام شد. به گزارش خبرگزاری ایتارتاس، آقای پوتین در این تماس تلفنی گفته که طرح آتشبس «گامی واقعی برای متوقف کردن خونریزی است و به شکلی بنیادین میتواند بحران سوریه را تغییر دهد».
وی افزوده است که این توافق میتواند به نمونهای برای اقدام علیه «تهدید تروریسم» تبدیل شود.
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، روز دوشنبه با اعلام خبر قطعی توافق برای برقراری آتشبس در سوریه از همه طرفهای درگیر خواست تا مفاد آن را رعایت کنند.
اگر این توافق اجرا شود و پابرجا بماند، نه تنها به کاهش خشونتها کمک خواهد کرد، بلکه همچنین باعث دسترسی غیرنظامیان به مواد غذایی در مناطق تحت محاصره، شده و حمایت از روند گذار سیاسی به حکومتی خواهد شد که در قبال آمال و آرزوهای مردم سوریه پاسخگو خواهد بودجان کری، وزیر امور خارجه آمریکا
وی گفته است: «اگر این توافق اجرا شود و پابرجا بماند، نه تنها به کاهش خشونتها کمک خواهد کرد، بلکه همچنین باعث دسترسی غیرنظامیان به مواد غذایی در مناطق تحت محاصره، شده و حمایت از روند گذار سیاسی به حکومتی خواهد شد که در قبال آمال و آرزوهای مردم سوریه پاسخگو خواهد بود».
بان کی مون، دبیرکل سازمان ملل، از توافق برای آتشبس به عنوان «انتظار طولانی مدت برای امید» یاد کرده و از طرفهای درگیر خواسته است تا به آن پایبند باشند.
معاون نخست وزیر ترکیه نیز از این توافق استقبال کرده و گفته است که آنکارا خواستار پایان بمباران افراد غیرنظامی از سوی روسیه است.
آسوشیتدپرس میافزاید که حتی در صورت انجام آتشبس، این بدان معنی نیست که در سوریه آرامش برقرار خواهد شد.
تلاش برای برقراری آتشبس نتیجه نشست کنفرانس مونیخ در دو هفته گذشته است که با مشارکت نمایندگان آمریکا، روسیه، ایران و ۱۴ کشور دیگر برگزار شد. در این نشست تصمیم گرفته شد که آتشبس از روز ۱۹ فوریه-۳۰ بهمن- برقرار شود ولی این امکان فراهم نشد.
جنگ داخلی سوریه پس از آن آغاز شد که بشار اسد، رییسجمهوری سوریه، در سال ۲۰۱۱ تظاهرات مسالمتآمیز معترضان در این کشور را با خشونت سرکوب کرد، ولی به فاصله کوتاهی مخالفان دست به اسلحه برده و جنگ را علیه حکومت دمشق آغاز کردند.
این جنگ تاکنون بیش از ۲۵۰ هزار کشته برجای گذاشته و بزرگترین بحران مهاجرت به کشورهای عضو اتحادیه اروپا از زمان جنگ جهانی دوم را رقم زده است.
در همین حال، یک کمیته سازمان ملل متحد روز دوشنبه با انتشار گزارشی اعلام کرد که جنایات جنگی در سوریه به امری عادی بدل شده است و هم حکومت سوریه و هم شبهنظامیان گروه حکومت اسلامی در غیاب بیتفاوتی جامعه بینالمللی علیه بشریت دست به جنایت میزنند.
کمیسیون بینالمللی مستقل سازمان ملل در تازهترین گزارش خود گفته است: «نقض لجام گسیخته حقوق بشر و قوانین بشردوستانه بینالمللی نه تنها کاهش نیافته، بلکه به دلیل عدم پیگیری و مجازات بدتر شده است».
در این گزارش ۳۱ صفحهای با اشاره به «بیاعتنایی گسترده و اجرایی نشدن» قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل درباره سوریه، آمده است که «جنایت علیه بشریت هم از سوی حکومت (سوریه) و هم گروه حکومت اسلامی همچنان جریان دارد. جنایت جنگی به امری عادی تبدیل شده است».
به گزارش خبرگزاری رویترز، این کمیسیون که متشکل از کارشناسان مستقل است، استفاده از حربه گرسنگی در جنگ سوریه از سوی دو طرف را به شدت تقبیح کرده است، و گفته که فهرستی قابل اعتماد از تمام جنایتکاران جنگی و واحدهای نظامی از همه طرفهای درگیر در اختیار دارد.
پائولو پینه ریو، رییس این کمیسیون، به خبرنگاران گفته است که طرفین درگیری هیچ احترامی برای قوانین بشردوستانه بینالمللی قائل نیستند.
به گزارش کمیسیون سازمان ملل، «حکومت درهم شکسته سوریه در حال فروپاشی است، و به حملات نامتناسب علیه مردم عادی باید پایان داده شود».
این گزارش میافزاید: «نیروهای دولتی، گروههای مسلح ضد دولتی و سازمانهای تروریستی از حربههای محاصره و گرسنگی پایدار، جلوگیری از دسترسی به کمکهای انساندوستانه و سایر اشکال مصیبتبار به عنوان ابزار جنگی استفاده میکنند تا مخالفان خود را وادار به تسلیم کرده یا امتیاز سیاسی بگیرند».
بر اساس گزارش یاد شده، «مردم عادی که زیر بار بیشترین فشار قرار دارند، به گروگان گرفته شدهاند. رنج و مصیبت آنها ناشی از این است که هیچگونه حمایتی از این شهروندان صورت نمیگیرد».