شبکه جهانی اینترنت ۳۰ ساله شد؛ چه می‌خواستیم و چه شد؟

تیم برنرز لی، مخترع شبکه جهانی اینترنت، در حال سخنرانی در سازمان اروپایی پژوهش هسته‌ای (سرن)

تیم برنرز لی، مخترع شبکه جهانی اینترنت (وب)، در روز سی سالگی اختراع خود می‌گوید با توجه به افزایش انتشار مضامین تنفرآمیز، نگرانی‌ها در مورد حریم خصوصی و تشدید فعالیت هکرهای دولتی اکنون وب با چالش‌های دردناک و بزرگی روبرو است و برای استفاده بشریت باید آن را بهبود بخشید.

تیم برنرز لی روز سه‌شنبه ۲۱ اسفند به مناسبت سی سالگی آغاز کار وب بر مبنای طرح پیشنهادی او در روز ۱۲ مارس ۱۹۸۹ در مراسمی در سازمان اروپایی پژوهش هسته‌ای (سرن) شرکت کرد.

اختراع او در را به روی انقلاب فناوری گشود و روش ارتباط، تبادل‌نظر، دستیابی به اطلاعات، خرید کالا و بسیاری دیگر از فعالیت‌های جوامع بشری را متحول کرده است.

اما شبکه اینترنت در عین حال به وسیله‌ای برای دسترسی شرکت‌های بزرگ به اطلاعات شخصی کاربران، جاسوسی حکومت‌های رقیب و متخاصم، دستکاری انتخابات و انتشار مضامین تنفرآمیز بدل شده که با رسالت اولیه آن که فراهم کردن زمینه همکاری و ارتباط بین افراد و افکار پیشرو بود فاصله زیادی دارد.

آمارهای سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که نیمی از جمعیت جهان به شبکه اینترنت دسترسی دارد و نیم دیگر جمعیت هنوز برای دسترسی به وب با مشکلات زیادی روبروست.

تیم برنرز لی در سخنرانی خود در سرن گفت او نیز مثل بسیاری از کاربران شبکه اینترنت معتقد است «وب امروزی از همه نظر آن وبی نیست که ما می‌خواستیم».

او از طریق «بنیاد جهانی وب» تلاش می‌کند حکومت‌ها، شرکت‌ها و شهروندان را به ایفای نقش فعال‌تری در شکل دادن به شبکه جهانی اینترنت برای اهداف بهتری تشویق کند. این برنامه «قرارداد وب» نام دارد.

این قرارداد از همه دولت‌های جهان می‌خواهد که زمینه دستیابی تمام شهروندان به شبکه اینترنت را فراهم کنند و حریم و اطلاعات خصوصی کاربران را محترم بشمارند.

از شرکت‌های فناوری و تجاری نیز می‌خواهد که هزینه دسترسی به اینترنت را ارزان کنند، به اطلاعات خصوصی کاربران احترام گذاشته و فناوری‌هایی اختراع کنند که هدف اصلی و اولویت آن «منافع عمومی» باشد.

او از شهروندان نیز می‌خواهد که از این شبکه برای خلاقیت و همکاری استفاده کرده و به معیارهایی نظیر «تبادل‌نظر متمدنانه» احترام بگذارند.

تیم برنرز لی در بخشی از سخنانش گفت: «قرارداد وب در حقیقت همکاری با افراد دیگری که مضمون این قرارداد را پذیرفته‌اند در قالب گروه‌های کاری و پیدا کردن راه‌های عملی برای تحقق اهداف این قرارداد است».

او تاکید کرد که یافتن تعادل مناسبی بین نظارت و آزادی در وب بسیار مهم ولی توافق در مورد این تعادل دشوار است.

مخترع وب افزود: «به عنوان مثال تعادل مطلوب بین آزادی عمل کامل برای شرکت‌های اینترنتی و تنظیم مقررات برای عملکرد آنها دقیقا چه باید باشد؟ و یا تعادل مطلوب بین آزادی بیان و انتشار مضامین تنفر آمیز کجاست؟»

برگزاری این کنفرانس با شرکت کارشناسان اینترنت و فناوری‌های جدید در عین حال مناسبتی بود برای تاکید بر اعتبار و سوابق سازمان اروپایی پژوهش هسته‌ای (سرن) به عنوان محل پرورش ایده‌های جدید.

آقای برنرز لی در دهه ۸۰ میلادی در این موسسه مشغول کار بود و اختراع وب نتیجه پژوهش‌های او برای ایجاد پلی بین مجموعه‌های کامپیوتری مختلف برای انتقال و ثبت اطلاعات بود.

بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس/ ش.ر/ ک.ر