ژنرال «جان آلن»، ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا که رهبری کمپین بینالمللی علیه گروه خلافت اسلامی را برعهده دارد روز نهم مهرماه در گفتوگو با شبکه تلویزیونی «سیانان» گفت که آمریکا تصمیم ندارد در برابر گروه خلافت اسلامی با ایران ائتلاف دوجانبه تشکیل دهد.
این ژنرال بازنشسته ارتش آمریکا اما گفته که ایران در این رابطه میتواند نقشی ایفا کند و اگر این نقش کمککننده و موثر باشد، آمریکا از آن استقبال خواهد کرد.
ژنرال آلن به «سیانان» گفته که ایران میتواند نقشی سازنده در حمایت از عراقیها ایفا کند چرا که منافع و روابطی گسترده در عراق دارد و گروه خلافت اسلامی تهدیدی برای منافع ایران هم بشمار میرود.
رادیو فردا در اینباره با شاشنک جوشی، پژوهشگر در موسسه رویال یونایتد سرویسز بریتانیا گفتوگو کرده است.
Your browser doesn’t support HTML5
آقای جوشی نقشی که ژنرال الن برای ایران متصور است، چه نقشی است و چقدر اهمیت دارد؟
من فکر میکنم که ژنرال الن منظورش این نبود که ایران نقش همکاری در نابودی گروه خلافت اسلامی یا داعش دارد. فکر میکنم او قصد داشت بگوید ایران میتواند نفوذش در دولت عراق را بکار گیرد تا این دولت را بیشتر فراگیر و گسترده کند و اطمینان حاصل کند که دولت عراق از هر دو گروه سنیها و شیعهها تشکیل شود.
به عبارت دیگر آنچه ژنرال الن میگوید این است که ایران بعنوان اهرمی عمل کند تا بتواند سیاست عراق را بهبود بخشد تا این وضعیت به مقابله با داعش منجر شود. او درباره هرگونه کمک نظامی ایران صحبت نمیکرد. فکر میکنم منظور ژنرال الن این بود که ایران از نفوذ سیاسی خود در بغداد استفاده کند.
قبلا هم خبرگزاریها گزارش دادند که ایران در عراق حضور دارد. آیا این میتواند به این معنی باشد که ایران در عراق عملیات زمینی انجام میدهد و آمریکا از راه هوایی به داعش حمله میکند؟
ایران حضور نیروهای نظامی خود در عراق را رد کرده اما شواهدی وجود دارد که بعضی از اعضای نیروی سپاه در عراق حضور دارند. عکسهایی از قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه در داخل عراق وجود دارد که در مراسم مختلف در شمال عراق دیده شده. شواهدی هم وجود دارد که ایران کمکهای نظامی مستقیم به عراق فرستاده است.
این کمکهای نظامی شامل دادن اسلحه به کردها، انجام حملات هوایی توسط خلبانهای ایرانی و فرستادن کمکهای نظامی به دولت عراق است. گاه ایران پهپادهای خود را هم در اختیار دولت عراق قرار داده است. میتوانم بگویم که ایران حضور گسترده نظامی در عراق دارد اما نمیخواهد به آن اعتراف کند.
ژنرال الن در گفتوگو با شبکه سیانان در پاسخ به این سوال که چرا با وجود اهداف مشترک ایران و آمریکا در قبال گروه خلافت اسلامی، خط قرمزها کنار گذاشته نمیشود، گفته که آمریکا در حال حاضر مشغول مذاکره اتمی با ایران است. بهنظر شما گفتوگوهای هستهای چقدر در تصمیم آمریکا در شرکت ندادن ایران در ائتلاف علیه گروه خلافت اسلامی تاثیر دارد؟
من فکر میکنم که هر دو طرف تلاش میکنند که گفتوگوهای هستهای و بحران در عراق و سوریه را از هم جدا نگهدارند. هیچ کدام از طرفین نمیخواهند این مسایل را با هم قاطی کنند. بنابراین فکر میکنم که اینها دو موضوع متمایز از هم هستند. فکر میکنم مشکل این است که اگر توافق هستهای تا زمان ضربالاجل یعنی سوم آذرماه انجام نشود، ایران و آمریکا و همچنین ایران و اسراییل را در برابر هم قرار میدهد یعنی همان چیزی که دو سال پیش اتفاق افتاد. این برای آمریکا مشکل است که به قول معروف در دو جبهه بجنگد. دشوار است که آمریکا حمله نظامی علیه مواضع گروه خلافت اسلامی تحت کمپین نامحدودی انجام دهد و همزمان آماده هرگونه نقابلی با ایران شود. آمریکا میخواهد مشکل هستهای ایران هرچه زودتر حل شود.
ایران هم میخواهد تحریمها برداشته شوند. بنابراین هردو طرف میخواهند این دو مساله را از هم جدا نگهدارند و هرچه زودتر به نتیجه برسند. اگر توافقی حاصل نشود، تمرکز آمریکا از عراق منحرف میشود. اما این الزاما به این معنی نیست که سیاست آمریکا در سوریه یا عراق تغییر میکند. هم ایران و آمریکا فارغ از اینکه توافق هستهای حاصل شود یا نه مایل به نابودکردن گروه خلافت اسلامی هستند.