چرا «راجر فدرر» را مرد تمام نشدنی تنیس می‌نامند؟

فصل ۲۰۱۴ تنيس برای مردی که بيش از تمام سال‌های اخير تصور می‌شد به پايان خط رسيده، باز هم شگفت‌انگيز و سرشار از موفقيت بود. او ژانويه امسال به رتبه هشتم جهان سقوط کرد که از ۲۰ سالگی‌اش به بعد، بی سابقه بود.

انتقاد رسانه‌ها و برخی هواداران به او چنان شدتی داشت که ناگزیر شد بگوید فقط به رقابت بعدی فکر می‌کند، رنکینگ برایش مهم نیست و حتی نمی‌داند الان چه رتبه‌ای دارد.

اما در ماه‌های بعدی، طوری اوج گرفت که چیزی نمانده بود پایان سال را با پس گرفتن شماره یک از جوکوویچ جشن بگیرد. او حالا در رده دوم آرام گرفته. آنهم با فاصله‌ای تقریبا سه هزار امتیازی نسبت به نفر سوم، رافائل نادال.

اين حکايت راجر فدرر ۳۳ ساله است. محبوب‌ترين و پردرآمدترين تنيس‌باز جهان. مردی که رفته رفته بايد عادت کند به رقابت با بازيکنانی که تقريبا نصف سن او را دارند.

فدرر که پدر چهار فرزند است در مسابقات پايان فصل به ميزبانی لندن، ست اول بازی با «اندی موری» را ۶-۰ برد و ست بعدی را هم ۶-۱. طوری او را در خانه‌اش مقهور کرد که گويی به مصاف بازيکنی آماتور رفته.

سپس در رقابتی پرکشش و خارق‌العاده که اتحاديه تنيس‌بازهای حرفه‌ای جهان «مسابقه سال» ناميد، چهار بار در امتداد مسابقه توانست امتياز پيروزی match point استانيسلاو واورينکا را خنثی کند.

واورينکا که هرگز غير از روی خاک رس نتوانسته هموطنش را ببرد، وقتی بازی را در آستانه بردن واگذار کرد، به اندازه بينندگان مسابقه، گزارشگر و تماشاگران حاضر در ورزشگاه، بهت‌زده نبود.

تورنمنت لندن، پايان فصل ۲۰۱۴ برای بزرگان تنيس جهان است اما برای فدرر يک جام ديگر مانده: مسابقه نهايی ديويس کاپ مقابل فرانسه. راجر همراه با تيم ملی کشورش با عبور از سد صربستان، قزاقستان و ايتاليا به فينال رسيده است.

اوج‌گيری‌های حيرت‌آور فدرر از سال ۲۰۱۱ تاکنون مدام تکرار شده و وقتی زبده‌ترين کارشناسان تصور می‌کنند او ديگر شگفتی تازه‌ای خلق نخواهد کرد، در تورنمنت بعدی مهر باطل فدرر روی ارزيابی‌های آنها می‌نشينند.

ماجرای تلخ ويمبلدون ۲۰۱۱، حتی اغلب طرفدارانش را به اين نتيجه رسانده بود که بهتر است در ۳۰ سالگی که سن متعارف خداحافظی است و حتی دير هم شده، راکت را زمين بگذارد.

او در ويمبلدون در حالی که دو گيم از سونگا پيش بود، ۳-۲ باخت. پيش از آن هرگز در گرند اسلم، بازی ۲-۰ برده را واگذار نکرده بود.

معادلات صدر جدول از همان سال به هم خورد و نوواک جوکوويچ توانست به رده نخست برسد. آخرين بار که کسی غير از فدرر و نادال به صدر جدول تکيه زده بود، فوريه ۲۰۰۴ بود و صدرنشينی کوتاه اندی راديک.

فدرر با ماجرايی که برای هوادارانش بسان فاجعه بود، مواجهه‌ای حرفه‌ای داشت. تاکيد کرد که برنامه‌هايش تا پايان المپيک لندن مشخص است و قصد خداحافظی ندارد. پاسخی خونسردانه و قاطع برای زمزمه‌های رسانه‌ها پس از جشن تولد ۳۰ سالگی به ميزبانی راجرز کاپ که از قضا توام با شکست بود.

شکست‌های متوالی در رقابت‌های مسترز و تشديد مصدوميت کمر، همچنين دغدغه‌های بزرگ کردن دوقلوهايش، گويی تاج شاهی را از روی سر فدرر دورتر می‌کرد و کام هواداران پرشمارش در نقاط مختلف جهان را هم تلخ‌تر.

اما در ويمبلدون بعدی چه اتفاقی افتاد؟ غرش شير در چهاردهمين دوره‌ای که پا گذاشته بود روی چمن‌های ويمبلدون. او در حالی جوکوويچ را مغلوب کرد که در هفت مسابقه آخرش با نوله؛ فقط يک مرتبه آنهم روی خاک رس بر مرد شماره يک چيره شده بود.

فدرر ويمبلدون ۲۰۱۲ را فتح کرد و ضمن پس گرفتن عنوان نخست جهان، توانست رکورد مدت زمان صدرنشينی که در اختيار پيت سمپراس بود را هم بشکند.

در همان رقابت‌ها و مقابل جولين بنتو از فرانسه بازی ۲-۰ باخته را ۳-۲ برد تا فاجعه شکست پارسال مقابل سونگا را کاملاً جبران کند. در فينال هم اندی ماری را برد که می‌خواست بود طلسم ۷۶ ساله ناکامی بريتانيا در حفظ جام را بشکند.

اما منحنی نزولی دوباره آغاز شد و ماه‌های متمادی نيز تداوم داشت. تقدير طوری رقم خورد که ستاره اقبال فدرر پس از مدت‌ها خاموشی، اين بار از خليج فارس بدرخشد. تورنمنت دبی در سال ۲۰۱۴.

آخرين باری که فدرر در مسابقاتی از سری مسترز ۵۰۰ امتيازی قهرمان شده بود، سال ۲۰۱۲ و همين تورنمنت بود. پس از آن، هيچ رويداد بزرگی را فتح نکرد و حتی جام سنتی خود در زادگاهش بازل را نيز دو سال پياپی به دل پوترو داد.

فدرر در امارات ضمن شکست دادن جوکوويچ در نيمه‌نهايی، در فينال هم توماس برديچ را از پيش رو برداشت. جالب اينکه او ست اول هر دو مسابقه را باخته بود.

از آخرين جامی که برده بود هم حدود هفت ماه می‌گذشت. تحول دوباره از کجا نشات می‌گرفت؟ او طی اين مدت، اشتفان ادبرگ سوئدی را به عنوان مربی برگزيد. فاتح شش دوره گرنداسلم در پايان دهه ۸۰ و آغاز دهه ۹۰ ميلادی.

تغيير در روند تمرينات باعث شد به فينال ويمبلدون ۲۰۱۴ برسد و در خلال مسابقات يواس اوپن نيز حماسه ديگری خلق کرد؛ بازی ۲-۰ باخته از گائل مونفيلس را ۳-۲ برد.

او که پارسال حتی يک دوره از مسترز ۱۰۰۰ را هم نبرده بود، امسال سين سيناتی و شانگهای را فتح کرد. در ايندين ولز، مونته کارلو و تورنتو هم به فينال رسيد. بين تمام موفقيت‌های امسال، قهرمانی در تورنمنت خانگی باسل طعم ديگری داشت. آنهم پس از دو سال شکست متوالی در فينال.

۱۷ قهرمانی در گرنداسلم، ۲۵ بار حضور در فينال، ۳۶ مرتبه حضور در نيمه نهايی گرنداسلم و ۴۳ بار رسيدن به مرحله يک چهارم نهايی. در تمام اين موارد و طبق آمار، او برترين بازيکن مرد در تمام دوران‌هاست.

رکورد ۲۷۹ پيروزی در گرنداسلم هم دست نيافتنی است. از جمع بازيکنانی که هنوز خداحافظی نکرده‌اند، نادال با ۱۸۷ پيروزی در رده دوم است.

در فهرست طولانی رکوردهای فدرر که شرح آن برای پر کردن يک کتابچه کافی است، رکورد ۳۰۲ هفته صدرنشينی در رنکينگ جايگاه ويژه‌ای دارد. رکوردی که شايد در سال ۲۰۱۵ افزايش بايد. اما در غير اين صورت هم افسانه‌ای خواهد شد. زيرا از جمع بازيکنانی که هنوز در ميدان هستند، نادال ۱۴۱ هفته و جوکوويچ ۱۲۱ هفته در صدر بوده‌اند.

فدرر که از بی حاشيه‌ترين ستارگان ورزش دنياست، حالا همراه با جوکوويچ مدعی اصلی قهرمانی در نخستين گرنداسلم سال ۲۰۱۵ محسوب می‌شود. سن و سال او، هيچ حريفی را گول نمی‌زند. هواداران اين ورزش هم منتظرند جلوه‌های جديدی از هنرنمايی مرد تمام نشدنی تنيس جهان را ببينند.