با آغاز هفته جهانی مبارزه با مواد مخدر از روز دوشنبه سوم تير ماه، يکی از بندهای بسته پيشنهادی مشوق های غرب به ايران در باره پرونده هسته ای این کشور مورد توجه رسانه ها قرار گرفته است.
بر اساس متن بسته پيشنهادی کشورهای موسم به گروه ۵+۱ به ايران که ۲۵ خرداد ماه توسط خاوير سولانا، مسئول روابط خارجی اتحاديه اروپا به ايران ارائه شد، در صورت موافقت ايران با تعليق غنی سازی اورانيوم و همکاری با آژانس بين المللی انرژی اتمی، غرب متعهد به «همکاری جدی تر در مبارزه با قاچاق مواد مخدر با ايران» می شود.
اما اگر ايران زير بار اين بسته پيشنهادی نرود، اين کمک ها به ايران تعلق نخواهد گرفت.
اين در حالی است که به گزارش آسوشيتدپرس، ايران سال هاست به تنهايی در ريگزارها و بيابان های مرزی افغانستان، که بزرگترين گذرگاه مواد مخدر در جهان است، درگير مبارزه ای بی امان با قاچاقچيان هروئين و ترياک است و حتی تحریم های موجود باعث سختی کمک های غرب به ایران بوده است.
در همین حال برخی مقامات سازمان ملل و مقامت رسمی ایران از سیاسی شدن مسئله مبارزه با مواد مخدر انتقاد کرده اند و کوتاهی غرب در کمک به ایران را موجب افزایش قاچاق مواد مخدر به کشور های غرب خوانده اند.
ايران در تنگنای امکانات
در حال حاضر به گزارش آسوشيتدپرس و به نقل از روبرتو آربیتریو، رييس دفتر مواد مخدر سازمان ملل متحد در تهران، بودجه کمک به ايران برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر در سه سال گذشته تنها ۵/۸ ميليون دلار بوده است. اين در حالی است که قرار بود در اين مدت ۲۰ ميليون دلار به ایران تعلق بگیرد.
اين بودجه عموما از طرف کشورهای بريتانيا، فرانسه و ايتاليا تامين شده است و آمريکا با وجود آنکه در سال های گذشته تلاش ايران را به دلیل تلاش هایش برای مبارزه با مواد مخدر ستوده است، اما به دليل تحريم های يک طرفه هيچ کمکی به اين کشور نکرده است.
حتی به گفته آنتونی ماريا کوستا، رییی کل دفتر مبارزه با مواد مخدر سازمان ملل متحد، کمک های فعلی هم به دليل ستيزهای سياسی ايران با غرب به سختی تامين شده است.
افغانستان، کشوری که بر اساس آمار سازمان ملل در سال گذشته ۹۳ درصد ترياک جهان را توليد کرده است، با ايران، حدود ۹۰۰ کيلومتر مرز مشترک دارد.
به گفته مقامات رسمی ايران که خود بر اساس آمار رسمی خود يک ميليون ۱۶۰ هزا نفر معتاد رسمی دارد، حاصل مبارزه با مواد مخدر در سال گذشته کشف ۹۰۰ تن مواد مخدر بوده است.
همچنين طی دو دهه گذشته، ۳۵۰۰ نيروی نظامی و امنيتی ايران در مبارزه با قاچاقچيان مجهز به سلاح ها پيشرفته کشته شده اند.
نگرانی از سياسی شدن مبارزه با مواد مخدر
اسماعيل احمدی مقدم، دبير کل ستاد مبارزه با مواد مخدر، دوشنبه سوم تير ماه در جريان يک سخنرانی به مناسب فرارسيدن هفته جهانی مبارزه با مواد مخدر اولين کسی بود که به اين بند از بسته پيشنهادی واکنش نشان داد.
او در اين باره گفت: «اين بند بسته پيشنهادی کشور های ۵+۱ به يک شوخی شباهت دارد»
او همچنين در سخنانش از سياسی شدن مسئله مبارزه با مواد مخدر انتقاد کرد و گفت: «جمهوری اسلامی ايران تحت تاثير هيچ موضوع سياسی در مبارزه با مواد مخدر قرار نخواهد گرفت و مبارزه خود در اين زمينه را مانند گذشته ادامه خواهد داد.»
با اين حال آقای احمدی مقدم کمک های غرب به ايران را ناچیز و «در مجموع تا کنون ۶۰۰ هزار دلار» اعلام کرد.
محمد علی حسينی، سخنگوی موزارت امور خارجه ايران هم سوم تير ماه، در جريان نشست خبری هفتگی خود به اين مسئله واکنش نشان داد، او در اين باره گفت: «غرب تا کنون همکاری جدی در زمينه مبارزه با مواد مخدر و قاچاق آن نداشته است.»
نگرانی آمريکا و متحدانش از برنامه هسته ای ايران و احتمال ارتباط آن با مطالعات نظامی ايران تا کنون موجب تصويب سه قطعنامه شورای امنيت سازمان ملل عليه ايران شده است.
سومين قطعنامه، اسفند ماه گذشته تصويب شد که سرپيچی ايران از خواست این قطعنامه، موجب شد قدرت های غرب، به عنوان آخرين راه پیش پای ايران برای جلوگيری از تحريم های اقتصادی و سياسی یک بسته شامل مشوق های سیاسی و اقتصادی به ایران ارائه کنند.
مسئله مبارزه با قاچاق مواد مخدر هم یکی از بند های این بسته مشوق ها در بخش سیاسی است.
«سونامی هروئيا اروپا را فرا می گيرد»
آنتونی ماريا کوستا، رييس دفتر مبارزه با جرایم و مواد مخدر سازمان ملل متحد، در اين باره می گويد که ضعيف شدن ايران، می تواند موجب سونامی هروئين در غرب شود. او می گويد: «ما بايد به طور قطع ايران را در اين رابطه [مبارزه با مواد مخدر] حمايت کنيم.»
رابرت آربيتريو، رئيس دفتر مواد مخدر و بزه سازمان ملل در ايران هم در اين باره می گويد: «مبارزه با مواد مخدر بايد به عنوان يک مسئله دو سويه، به صورت غير سياسی ديده شود.»
بارنت روبين، متخصص مسائل افغانستان در دانشگاه نيويورک هم در اين باره به آسوشيتدپرس گفته است: «همکاری با ايران و افغانستان در اين مورد و موارد ديگر، مساعدت در حق ايران نيست، بلکه کاری است که نياز داريم در راستای منافع خود انجام دهيم.»
افغانستان؛ افزايش دوبرابری توليد ترياک
افراط گرايان طالبان به رهبری اسامه بن لادن، دشمن مشترک غرب و ايران پيش از حملات ۱۱ سپتامبر بود. اين دشمنی هنوز هم با حضور نظامی ناتو و آمريکا در افغانستان ادامه دارد.
جنگجويان طالبان، نيازها مالی خود را از طريق اخذ ماليات از صاحبان مزارع خشخاش تامين می کنند و غرب هم تا کنون در مهار مزارع کشت خشخاش در جنوب افغانستان، محل تحت نفوذ طالبان، ناکام بوده است.
آمريکا به تنهای از سال ۲۰۰۱ تا کنون ۸۷۸ ميليون دلار صرف برنامه هايی برای بازداشتن کشاورزان افغان از کاشت خشخاش کرده اما آمار ها از بی نتيجه ماندن اين برنامه ها خبر می دهد.
به گزارش آسوشيتد پرس، حجم توليد ترياک در افغانستان نسبت به ۴ سال پيش تا حدود دو برابر افزايش يافته است. آماری که دبيرکل ستاد مبارزه با مواد مخدر ايران هم اعلام کرده است.
به گزارش دفتر مبارزه با جرایم و مواد مخدر سازمان ملل متحد، سال گذشته ۹۳ درصد ترياک توليد شده در جهان، محصول مزارع خشخاش افغانستان بوده است و ۵۰ درصد حجم مواد مخدر توليد شده در افغانستان از راه ايران صادر شده است.
برای انتقال مواد مخدر به اروپا، اولين گام پس از افغانستان ايران است. مواد مخدر از چند دالان که از مرکز، شمال و جنوب ايران می گذرد به غرب می رسد.
آنتونی ماريا کوستا، رييس دفتر مبارزه با جرایم و مواد مخدر سازمان ملل متحد، از ايران به عنوان «خط مقدم مبارزه با قاچاق مواد مخدر» ياد می کند.
کاخ سفيد و وزارت امور خارجه آمريکا پاسخ به سوال خبرنگار آسوشيتدپرس در اين باره که قطع همکاری با ايران در باره مبارزه با مواد مخدر می تواند موجی از مواد مخدر روانه غرب کند را رد کرده اند.
همچنين خاوير سولانا، مسئول روابط خارجی اتحاديه اروپا حاضر نشده است به اين سوال آسوشيتدپرس پاسخ دهد.