حماس؛ نماینده ایران در دنیای عرب؟

خالد مشعل، رهبر سیاسی حماس(چپ) در کنار منوچهر متکی، وزیر خارجه ایران.

زمانی که صدام حسین، دیکتاتور عراقی اعدام شد، مسلمانان تندروی گروه حماس برای او عزاداری کردند اما در ایران وضع این گونه نبود و به روابط ایران و حماس هم آسیبی وارد نکرد.


جمهوری اسلامی ایران و حماس ارتباط نزدیکی دارند که به ترتیب قدرتمند تر هم شده است و اختلاف نظرهای رسمی وغیر رسمی هم براین رابطه تاثیر ندارد.


به گزارش آسوشیتد پرس، نزدیک شدن روابط ایران و حماس، موجب نگرانی کشورهای عربی منطقه و اسراییل شده است.


اسراییل در هفته های گذشته ایران را به تمرین دادن شبه نظامیان حماس متهم کرده و ابراز نگرانی کرده که ایران از مرز غزه، سلاح در اختیار حماس قرار می دهد.


دو سوی عقیده


جمهوری اسلامی ایران و حماس، دو ایدئولوژی متفاوت دارند اما شاید در ریشه هر دو به یک نوع افراط گرایی معتقد باشند که یکی ریشه در اسلام شیعه دارد و دیگری وامدار اسلام سنی است.


ایران بیشتر سعی می کند به این حاشیه ها وارد نشود و سعی می کند به نوعی حماس را نماینده خود در دنیای اعراب نشان دهد و به واشینگتن هم بخشی از قدرت چانه زنی در منطقه توسط جمهوری اسلامی را مطرح کند.


سهیل ناطور، تحلیلگر سیاسی فلسطینی که مقیم بیروت است، عقیده دارد اسلام سیاسی بسیار پراگماتیک است و اجازه می دهد سیاست های واقعگرایانه دنبال شود.


سعید لیلاز، تحلیلگر مسایل سیاسی در تهران باور دارد که بقای جمهوری اسلامی، بسته به تصویری است که آنها از خود در برابر آمریکا نشان می دهند.

سعید لیلاز، تحلیلگر مسایل سیاسی در تهران هم باور دارد بقای جمهوری اسلامی، بسته به تصویری است که آنها در برابر آمریکا از خود نشان می دهند.


وی می گوید:«ایران تمام تلاش خود را می کند که سیاست های آمریکا را ناکافی و ناکارآمد جلوه دهد. »


آقای لیلاز بر این باور است که اگر ایران و آمریکا سر یک میز نشسته و درباره استراتژی های خود صحبت کنند، همه چیز در منطقه عوض می شود و حتی سیاست های ایران در قبال فلسطین به کل تغییر می کند.


سال گذشته و در حالی که بسیاری از کشورهای عربی، از تحریم بین المللی حماس حمایت کردند، ایران بر خلاف آن عملی کرد و در نخستین حرکت ۵۰ میلیون دلار به حماس پول داد و وعده داده که ۲۵۰ میلیون دلار دیگر هم به صورت ماهانه به مقامات حماس بپردازد.


آمریکا و کشورهای اروپایی، حماس را به دلیل این که اسراییل را به رسمیت نمی شناسد، بایکوت کرده اند و کمک های مالی خود به تشکیلات خودگردان فلسطینی را قطع نموده اند.


با تشکیل دولت جدید وحدت ملی در تشکیلات خودگردان فلسطینی، چند کشور اروپایی تحریم را لغو کردند تا بیش از این حماس در دامان ایران نیافتد. نروژ نخستین کشوری بود که تحریم را شکست و روابط خود با تشکیلات خودگردان فلسطینی را از سرگرفت.


این در حالی است که کشورهای عرب منطقه هم از روابط حماس و ایران خشنود نیستند و هر یک از کشور های عربی سعی کرده اند به نوعی در ماه های اخیر روابط خود با حماس را تغییر داده و گروه حماس را از دست ایران بیرون بیاورند.


ماه گذشته، ملک عبدالله، پادشاه عربستان رهبران فتح و حماس را به مکه فراخواند و حماس هم که احساس کرد بار دیگر می تواند در دنیای اعراب حضور داشته باشد، پیشنهاد عربستان را پذیرفت تا بتواند جایی در رایزنی با دنیای اعراب داشته باشد.


خالد مشعل در گفت و گو با محمود عباس در مکه.

موسی ا بومرزوق، سخنگوی حماس در دمشق، حضور حماس در مذاکرات مکه را نشانه این دانست که اعراب، حماس را پذیرفته اند و نتیجه انتخابات فلسطین را دیگر قبول دارند.


اتفاق دیگری که در مکه افتاد، این بود که حماس سخنی از این به میان نیاورد که دیگر به سراغ ایران نمی رود. آقای ابومرزوق هم اشاره کرد که روابط حماس با ایران بسیار گسترده و محکم است.


خالد مشعل، رییس دفتر سیاسی حماس هم گفته است که ایران و حماس خط مقدم مبارزه با دشمنان اسلام هستند.


ارتباط بین ایران و حماس به سال های ابتدایی دهه ۱۹۹۰ برمی گردد که آتش درگیری ها میان اسراییل و گروه های شبه نظامی بالا گرفته بود.


ایران بزرگترین حامی قیام فلسطینی ها است و از این رو حماس به سرعت روابط خوبی با ایران برقرار کرد و رهبر معنوی این گروه، شیخ احمد یاسین هم به تهران رفت.


پس از سوریه، حماس تنها گروه در دنیای اعراب است که روابط نزدیک و صمیمانه ای با جمهوری اسلامی دارد.


حماس گروه نزدیک به ایران است و اعراب با این گروه که امروزه قدرت قانونی را در دست دارد، هنوز نتوانسته اند رابطه ای نزدیک ایجاد کنند، که این وضعیت، باز قدرت چانه زنی بهتری را در اختیار جمهوری اسلامی ایران می گذارد.