«موسسه علوم و امنیت بین المللی» که یکی از مراکز پژوهش های راهبردی در عرصه امنیت و مسائل دفاعی است، در گزارش جدیدی با عنوان «سنجش واقعیت ها» می نویسد که حکومت ایران در صورت اتخاذ تصمیم نهایی برای تولید سلاح هسته ای به مدت زمان کمتری برای توليد اين تسليحات نیاز دارد.
این گزارش توسط چهار تن از صاحبنظران در امور خلع سلاح و امنیت بین المللی از جمله « دیوید آلبرایت»، «پل برانان»، « آندرئا استریکر» و « اندرو اورتندال» تنظیم شده است.
این کارشناسان در مقدمه گزارش خود یادآوری می کنند «با وجودی که به اعتقاد برخی صاحبنظران حکومت ایران هنوز تصمیم نهایی خود برای تولید سلاح هسته ای را اتخاذ نکرده ولی این نکته، با وجود اهمیت و صحت آن، نمی تواند دلیل قانع کننده ای باشد که نگرانی ها و واقعیت های ناشی از پیشرفت برنامه های هسته ای ایران را دست کم گرفت. در حقیقت ایران در دوره اخیر تصمیماتی گرفته و اقداماتی انجام داده که این کشور را قادر می سازد با سرعت روند تولید سلاح هسته ای را بپيمايد.»
ایران سعی کرده اقدامات تدارکاتی لازم برای رسیدن به مرحله تولید سلاح های هسته ای را انجام دهد و از جمله آنها کار روی بهره برداری از سانتریفوژهای گازی است که می توانند سوخت هسته ای مورد نیاز برای سلاح هسته ای را تولید کنند، آغاز طرح های مربوط به غنی سازی با غلظت بالا و توسعه برنامه مربوط به تولید موشک های دوربردی است که قادر هستند کلاهک های هسته ای را حمل کنند. تمام این فعالیت های ایران در قالب طرح های غیرنظامی و به صورت پنهانی انجام شده اند.
جامعه بین المللی به خاطر اینکه ایران هنوز تصمیم نهایی را نگرفته است نباید احساس آرامش کند چون این کشور در دوره اخیر بسیاری از موانع مهم در مسیر تولید سلاح هسته ای را پشت سر گذاشته است. تصمیم نهایی حکومت ایران در مورد تولید و یا تولید نکردن سلاح هسته ای تا حد زیادی به همین پیشرفت های تاکنونی ایران بستگی خواهد داشت.
با توجه به پیشرفت کند ولی مستمر ایران، باید در نظر داشت که کم اهمیت قلمداد کردن خطر ناشی از این پیشرفت ها ممکن است به این منجر شود که جامعه بین المللی راه های غیر نظامی برای جلوگیری از پیشرفت ایران را به حد لازم جدی نگیرد.
کارشناسان « موسسه علوم و امنیتی بین المللی» در ادامه گزارش جدید خود یادآوری می کنند که عناصر مربوط به تداوم فعالیت های پنهانی ایران در مسیر آمادگی برای تولید سلاح هسته ای را می توان در گزارش ماه نوامبر آژانس بین المللی انرژی اتمی مشاهده کرد. عرصه های فعالیت ایران به عنوان مثال با برنامه های هسته ای کشورهایی نظیر ژاپن و یا آلمان بسیار متفاوت است و دلیل آن مشخصا این است که طبیعت فعالیت های ایران در تناقض آشکار با « پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای یا ان پی تی» است.
اگر توانمندی های ایران برای تولید سلاح هسته ای طی یک یا چند سال آینده افزایش یابد این وضعیت باعث خواهد شد که مدت زمان لازم برای ایران بین لحظه اتخاذ تصمیم نهایی و لحظه تولید تسلیحات هسته ای به شدت کاهش یابد.
تلاش های ایران برای پنهان کاری در مورد فعالیت های هسته ای و غنی سازی اورانیوم، از جمله اعلام نکردن وجود و ظرفیت واقعی مراکز غنی سازی خود در نطنز و سال ها بعد پنهان کاری درمورد تاسیسات فردو و يا احداث تاسیسات غنی سازی با غلظت نزدیک به ۲۰ درصد، باعث شده که نگرانی ها در مورد اهداف پنهان آن کشور برای فراهم کردن زمینه های لازم جهت تولید اورانیوم با غلظت تسلیحاتی به شدت افزایش یابد.
کشف تاسيسات غنی سازی فردو نشان داد که از ابتدا نقشه ايران برای ايجاد اين مراکز پنهانی و به شدت محافظت شده، حرکت به سوی توليد اورانيوم با غلظت بالا بوده است . از سال ۲۰۱۰ که ايران اقدامات لازم برای توليد اورانيوم با غلظت بالا را آغاز کرده توانسته است حجم کافی از اين نوع اورانيوم را توليد کند که سال های سال نياز راکتور تحقيقاتی تهران را تامين خواهد کرد. ذخيره سازی اورانيوم با غلظت ۲۰ درصد می تواند بخش ديگری از اقدامات ايران جهت کوتاه کردن مدت زمان لازم تا رسيدن به مرحله توليد بمب هسته ای باشد.
کارشناسان « موسسه علوم و امنیت بین المللی» در پایان گزارش خود تاکید می کند که جامعه بین المللی هنوز هم فرصت لازم را دارد تا بحران هسته ای ایران را به شکل مسالمت آمیز حل کند. با این همه در موازات با پیشرفت های ایران و کاهش مدت زمان لازم جهت رسیدن به لحظه تولید سلاح هسته ای، ضرورت یافتن یک راه حل سریع برای حل این بحران دو چندان می شود.
این گزارش می گوید: تکیه بر این استدلال واقعی که ایران هنوز تصمیم نهایی برای تولید سلاح هست های را اتخاذ نکرده نادرست است. کاستن از شدت روش های غیرنظامی و یا عقب نشینی از سیاست تشدید تحریم های اقتصادی و فشار سیاسی بر ایران باعث خواهد شد که ایران در پیشبرد تدارک خود برای تولید سلاح هسته ای دست بازتری داشته باشد و بنابراین در نهایت احتمال وقوع یک رویارویی نظامی را افزایش خواهد داد.
این گزارش توسط چهار تن از صاحبنظران در امور خلع سلاح و امنیت بین المللی از جمله « دیوید آلبرایت»، «پل برانان»، « آندرئا استریکر» و « اندرو اورتندال» تنظیم شده است.
این کارشناسان در مقدمه گزارش خود یادآوری می کنند «با وجودی که به اعتقاد برخی صاحبنظران حکومت ایران هنوز تصمیم نهایی خود برای تولید سلاح هسته ای را اتخاذ نکرده ولی این نکته، با وجود اهمیت و صحت آن، نمی تواند دلیل قانع کننده ای باشد که نگرانی ها و واقعیت های ناشی از پیشرفت برنامه های هسته ای ایران را دست کم گرفت. در حقیقت ایران در دوره اخیر تصمیماتی گرفته و اقداماتی انجام داده که این کشور را قادر می سازد با سرعت روند تولید سلاح هسته ای را بپيمايد.»
ایران سعی کرده اقدامات تدارکاتی لازم برای رسیدن به مرحله تولید سلاح های هسته ای را انجام دهد و از جمله آنها کار روی بهره برداری از سانتریفوژهای گازی است که می توانند سوخت هسته ای مورد نیاز برای سلاح هسته ای را تولید کنند، آغاز طرح های مربوط به غنی سازی با غلظت بالا و توسعه برنامه مربوط به تولید موشک های دوربردی است که قادر هستند کلاهک های هسته ای را حمل کنند. تمام این فعالیت های ایران در قالب طرح های غیرنظامی و به صورت پنهانی انجام شده اند.
جامعه بین المللی به خاطر اینکه ایران هنوز تصمیم نهایی را نگرفته است نباید احساس آرامش کند چون این کشور در دوره اخیر بسیاری از موانع مهم در مسیر تولید سلاح هسته ای را پشت سر گذاشته است. تصمیم نهایی حکومت ایران در مورد تولید و یا تولید نکردن سلاح هسته ای تا حد زیادی به همین پیشرفت های تاکنونی ایران بستگی خواهد داشت.
با توجه به پیشرفت کند ولی مستمر ایران، باید در نظر داشت که کم اهمیت قلمداد کردن خطر ناشی از این پیشرفت ها ممکن است به این منجر شود که جامعه بین المللی راه های غیر نظامی برای جلوگیری از پیشرفت ایران را به حد لازم جدی نگیرد.
کارشناسان « موسسه علوم و امنیتی بین المللی» در ادامه گزارش جدید خود یادآوری می کنند که عناصر مربوط به تداوم فعالیت های پنهانی ایران در مسیر آمادگی برای تولید سلاح هسته ای را می توان در گزارش ماه نوامبر آژانس بین المللی انرژی اتمی مشاهده کرد. عرصه های فعالیت ایران به عنوان مثال با برنامه های هسته ای کشورهایی نظیر ژاپن و یا آلمان بسیار متفاوت است و دلیل آن مشخصا این است که طبیعت فعالیت های ایران در تناقض آشکار با « پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای یا ان پی تی» است.
اگر توانمندی های ایران برای تولید سلاح هسته ای طی یک یا چند سال آینده افزایش یابد این وضعیت باعث خواهد شد که مدت زمان لازم برای ایران بین لحظه اتخاذ تصمیم نهایی و لحظه تولید تسلیحات هسته ای به شدت کاهش یابد.
تلاش های ایران برای پنهان کاری در مورد فعالیت های هسته ای و غنی سازی اورانیوم، از جمله اعلام نکردن وجود و ظرفیت واقعی مراکز غنی سازی خود در نطنز و سال ها بعد پنهان کاری درمورد تاسیسات فردو و يا احداث تاسیسات غنی سازی با غلظت نزدیک به ۲۰ درصد، باعث شده که نگرانی ها در مورد اهداف پنهان آن کشور برای فراهم کردن زمینه های لازم جهت تولید اورانیوم با غلظت تسلیحاتی به شدت افزایش یابد.
کشف تاسيسات غنی سازی فردو نشان داد که از ابتدا نقشه ايران برای ايجاد اين مراکز پنهانی و به شدت محافظت شده، حرکت به سوی توليد اورانيوم با غلظت بالا بوده است . از سال ۲۰۱۰ که ايران اقدامات لازم برای توليد اورانيوم با غلظت بالا را آغاز کرده توانسته است حجم کافی از اين نوع اورانيوم را توليد کند که سال های سال نياز راکتور تحقيقاتی تهران را تامين خواهد کرد. ذخيره سازی اورانيوم با غلظت ۲۰ درصد می تواند بخش ديگری از اقدامات ايران جهت کوتاه کردن مدت زمان لازم تا رسيدن به مرحله توليد بمب هسته ای باشد.
کارشناسان « موسسه علوم و امنیت بین المللی» در پایان گزارش خود تاکید می کند که جامعه بین المللی هنوز هم فرصت لازم را دارد تا بحران هسته ای ایران را به شکل مسالمت آمیز حل کند. با این همه در موازات با پیشرفت های ایران و کاهش مدت زمان لازم جهت رسیدن به لحظه تولید سلاح هسته ای، ضرورت یافتن یک راه حل سریع برای حل این بحران دو چندان می شود.
این گزارش می گوید: تکیه بر این استدلال واقعی که ایران هنوز تصمیم نهایی برای تولید سلاح هست های را اتخاذ نکرده نادرست است. کاستن از شدت روش های غیرنظامی و یا عقب نشینی از سیاست تشدید تحریم های اقتصادی و فشار سیاسی بر ایران باعث خواهد شد که ایران در پیشبرد تدارک خود برای تولید سلاح هسته ای دست بازتری داشته باشد و بنابراین در نهایت احتمال وقوع یک رویارویی نظامی را افزایش خواهد داد.