۱۶آذر، روزی که با مرگ سه دانشجو در دانشگاه تهران در سال ۱۳۳۲، روز دانشجو در ايران نام گرفته، در سال های اخير اين تنها دانشگاه های پايتخت و شهرهای ديگر نيست که شاهد حضور و خودنمايی دانشجويان معترض و منتقد در اين روز است.
در سال هايی که موج مهاجرت جوانان ايرانی به غرب و شرق و به ویژه پس از انتخابات رياست جمهوری سال گذشته شدت گرفته، و خروج بسياری از فعالان دانشجويی در کنار ديگر مهاجران و تبعيدی ها، ۱۶ آذر ديگر مختص شهرها و دانشگاه های ايران نيست.
آن طور که علی افشاری، از اعضای سابق دفتر تحکيم وحدت که هم اکنون ساکن واشينگتن است می گويد، در کنار دانشگاه جورج واشینگتن گروه های متعددی، برنامه هايی به اين مناسبت برگزار کرده يا در صدد برگزاری برنامه در روز دانشجو هستند.
«امسال يکی از خصوصيات متفاوت شانزدهم آذر، فعال شدن نسبی جنبش دانشجويی برون مرزی هست. هفده گروه دانشجويی دعوت کردند برنامه های مخصوصی داشته باشند و صدای دانشجويان ايرانی و نقطه نظرات آنها را در موارد مختلف، بازتاب دهند.»
بنا بر خبرهای رسيده نشست های مختلفی در برخی شهرهای بزرگ اروپا تا کنون انجام شده است. در روزهای گذشته پاريس، آمستردام ، رم و واشینگتن، شاهد برگزاری برنامه هايی در رابطه با روز دانشجو بوده اند.
قرار است لندن، تورنتو و استانبول هم به اين فهرست اضافه شوند. اما در کنار کنفرانس ها، نشست ها و اعتراض های خيابانی مثل تجمع در مقابل سفارت های ايران، گروهی از دانشجويان راهی ديگر را انتخاب کردند. اين حرکت پرسشی با خود به همراه دارد که يادآور اعتراضات سال ۸۸ است.
همکلاسی من کجاست؟
زهره از دانشجويان ايرانی در هلند در توضيح اين حرکت می گوید: «ما در اينترنت متوجه شديم دانشجويان ايرانی ديگه در ديگر نقاط دنيا هم می خواهند اين مراسم را برگزار کنند و پيشنهادی مطرح شد که ما با صندلی های خالی، جای خالی دانشجويانی که در زندان هستند یا تعلیق شده اند را اين طور نشان دهيم. يک پوستر مشترک هم با شعار هم کلاسی من کجاست که همان ادامه «رای من کجاست» را روی صندلی خالی گذاشتیم تا همه پيام های خود را بنويسند و ما سعی می کنيم این پیام ها را ترجمه کنیم و برای دانشجويان ايرانی و يا دانشجويان تعليقی، به گوش آنها برسانيم.»
اما مهم نيست که شيوه ی هم صدايی و اعتراض چيست. پرسشی که به ذهن هر کسی ممکن است خطور کند، اين است که تجمع يا فرياد دانشجويان ايرانی، آن سوی آب ها چه تاثيری می تواند داشته باشد. روح الله شهسوار، عضو شاخه دانشجويان حزب مشارکت که هم اکنون در فرانسه به سر می برد، در مقابل اين پرسش با يادآوری فعاليت های سياسی مدنی خود در ايران معتقد است که اين گونه حرکت های خارج از کشور، تاثير روانی بسيار مثبتی دارد. اين فعال سياسی که سخنگوی کانون شريعتی در پاريس نيز هست، می گوید: «من فکر می کنم مهم تر از اين، برقراری ارتباط با جامعه مدنی با کشورهايی هست که دانشجويان در آنجا در حال تحصيل هستند چرا که سازمان های غيردولتی و جنبش های دانشجويی در مشارکت و تصميم گيری های دولتی خيلی سهيم هستند.»
روح الله شهسوار با بيان این که گروه های جوان ايرانی تا حدی در اين زمينه موفق هم بوده اند می افزايد: «يکی از کارهايی که از دست ما برمی آيد، کمک به شکسته شدن فضای سانسور است چرا که خيلی ها در ايران، نمی توانند به صورت مستقيم به اخبار دسترسی داشته باشند و می توان با اين چرخه های موجود، مجموعه های دانشجويی خارج از کشور به دانشجويان ايران کمک کنند.»
گويا امسال روز دانشجو آن گونه که زهره دانشجوی ايرانی مقيم هلند می گويد، جغرافيا نمی شناسد و يار دبستانی خواندن زبان مشترک همه ی دانشجويان آزادی خواه در دنياست.
در سال هايی که موج مهاجرت جوانان ايرانی به غرب و شرق و به ویژه پس از انتخابات رياست جمهوری سال گذشته شدت گرفته، و خروج بسياری از فعالان دانشجويی در کنار ديگر مهاجران و تبعيدی ها، ۱۶ آذر ديگر مختص شهرها و دانشگاه های ايران نيست.
آن طور که علی افشاری، از اعضای سابق دفتر تحکيم وحدت که هم اکنون ساکن واشينگتن است می گويد، در کنار دانشگاه جورج واشینگتن گروه های متعددی، برنامه هايی به اين مناسبت برگزار کرده يا در صدد برگزاری برنامه در روز دانشجو هستند.
«امسال يکی از خصوصيات متفاوت شانزدهم آذر، فعال شدن نسبی جنبش دانشجويی برون مرزی هست. هفده گروه دانشجويی دعوت کردند برنامه های مخصوصی داشته باشند و صدای دانشجويان ايرانی و نقطه نظرات آنها را در موارد مختلف، بازتاب دهند.»
بنا بر خبرهای رسيده نشست های مختلفی در برخی شهرهای بزرگ اروپا تا کنون انجام شده است. در روزهای گذشته پاريس، آمستردام ، رم و واشینگتن، شاهد برگزاری برنامه هايی در رابطه با روز دانشجو بوده اند.
قرار است لندن، تورنتو و استانبول هم به اين فهرست اضافه شوند. اما در کنار کنفرانس ها، نشست ها و اعتراض های خيابانی مثل تجمع در مقابل سفارت های ايران، گروهی از دانشجويان راهی ديگر را انتخاب کردند. اين حرکت پرسشی با خود به همراه دارد که يادآور اعتراضات سال ۸۸ است.
همکلاسی من کجاست؟
زهره از دانشجويان ايرانی در هلند در توضيح اين حرکت می گوید: «ما در اينترنت متوجه شديم دانشجويان ايرانی ديگه در ديگر نقاط دنيا هم می خواهند اين مراسم را برگزار کنند و پيشنهادی مطرح شد که ما با صندلی های خالی، جای خالی دانشجويانی که در زندان هستند یا تعلیق شده اند را اين طور نشان دهيم. يک پوستر مشترک هم با شعار هم کلاسی من کجاست که همان ادامه «رای من کجاست» را روی صندلی خالی گذاشتیم تا همه پيام های خود را بنويسند و ما سعی می کنيم این پیام ها را ترجمه کنیم و برای دانشجويان ايرانی و يا دانشجويان تعليقی، به گوش آنها برسانيم.»
اما مهم نيست که شيوه ی هم صدايی و اعتراض چيست. پرسشی که به ذهن هر کسی ممکن است خطور کند، اين است که تجمع يا فرياد دانشجويان ايرانی، آن سوی آب ها چه تاثيری می تواند داشته باشد. روح الله شهسوار، عضو شاخه دانشجويان حزب مشارکت که هم اکنون در فرانسه به سر می برد، در مقابل اين پرسش با يادآوری فعاليت های سياسی مدنی خود در ايران معتقد است که اين گونه حرکت های خارج از کشور، تاثير روانی بسيار مثبتی دارد. اين فعال سياسی که سخنگوی کانون شريعتی در پاريس نيز هست، می گوید: «من فکر می کنم مهم تر از اين، برقراری ارتباط با جامعه مدنی با کشورهايی هست که دانشجويان در آنجا در حال تحصيل هستند چرا که سازمان های غيردولتی و جنبش های دانشجويی در مشارکت و تصميم گيری های دولتی خيلی سهيم هستند.»
روح الله شهسوار با بيان این که گروه های جوان ايرانی تا حدی در اين زمينه موفق هم بوده اند می افزايد: «يکی از کارهايی که از دست ما برمی آيد، کمک به شکسته شدن فضای سانسور است چرا که خيلی ها در ايران، نمی توانند به صورت مستقيم به اخبار دسترسی داشته باشند و می توان با اين چرخه های موجود، مجموعه های دانشجويی خارج از کشور به دانشجويان ايران کمک کنند.»
گويا امسال روز دانشجو آن گونه که زهره دانشجوی ايرانی مقيم هلند می گويد، جغرافيا نمی شناسد و يار دبستانی خواندن زبان مشترک همه ی دانشجويان آزادی خواه در دنياست.