« تصور می کنند صانعی نقش منتظری را در حمایت از جنبش سبز به عهده بگيرد»

خيابان های شهر قم، مرکز روحانيت شيعه در ايران، روز جمعه شاهد برگزاری تظاهراتی بود که خبرگزاری فارس آن را «تظاهرات مردم قم» نام نهاد.

به گزارش اين خبرگزاری، در تظاهرات روز جمعه شعارهايی عليه آيت الله يوسف صانعی، از مراجع حامی جنبش سبز، سر داده شد. از جمله اين شعارها «مرگ بر ضد ولايت فقيه»، «صانعی غافله رساله اش باطله» و «صانعی بی سواد ننگت باد مرگت باد» بودند.

در عين حال، تظاهر کنندگان که خبرگزاری فارس اشاره ای به تعداد آنها نکرد، خواستار خروج حاميان سران فتنه از شهر قم شدند.

حملات علنی و آشکار به آيت الله صانعی پس از درگذشت آيت الله منتظری آغاز شد، يعنی زمانی که صدها هزار نفر در مراسم تشييع جنازه آيت الله منتظری در قم شرکت کردند و شعارهايی عليه رهبر جمهوری اسلامی و دولت سر دادند.

بر اساس گزارش ها، پس از اين مراسم ده ها تن از طرفداران دولت و رهبر جمهوری اسلامی ايران، روز سه شنبه تجمعی را در مقابل منزل آيت الله منتظری برگزار کردند و سپس به دفتر آيت الله صانعی حمله ور شدند.

شرکت کنندگان در حمله به دفتر آيت الله صانعی که با شکستن شيشه های اين محل همراه بود، در بيانيه ای از جامعه مدرسين حوزه علميه قم خواستند تا نسبت به اعلام عدم مرجعيت آيت الله صانعی اقدام کند.

اين اقدامات در حالی صورت گرفت که از ميان روحانيون بلندپايه تنها آيت الله ميرزا حسينعلی نوری همدانی، از روحانيون طرفدار دولت، گفته بود سکوت در برابر شعارهای مطرح شده در روز دوشنبه در قم جايز نيست.

آيت الله صانعی که اين روزها مورد حمله قرار گرفته است، از جمله روحانيونی به شمار می رود که از عملکرد دولت انتقاد و از مطالبات جنبش سبز حمايت می کند.

وی در مردادماه سال جاری در گرگان درباره بازداشت فعالين سياسی و انتقادهايی که از ميرحسين موسوی صورت می گيرد، گفته بود: « امروز عده ای از آنها که در رأس اين نظام بودند در زندان هستند به عنوان اين که می خواستند رژيم و نظام را عوض کنند. آيا باور کردنی است؟ آيا جناب آقای مهندس موسوی که من ۲۵ سال است او را می شناسم تصميم داشت رژيم را به هم بزند؟ او تصميم داشت از بالای جاهايی گلوله بزنند و قلب مردم را نشانه بروند؟»

اما چرا چنين حملاتی به آيت الله صانعی صورت می گيرد؟

عليرضا الهی، روزنامه نگار و تحليلگر سياسی در برلين، به « راديو فردا» می گويد: « اقدامات حکومت در قم، واکنشی است به تأثيری که تظاهرات مردم روی مراجع قم و احتمالا مراجع اصفهان و مشهد و جاهای ديگر گذاشت. آنها تلاش می کنند مانع ريزش به سمت مردم در بخش روحانيت حکومت شوند. از سوی ديگر حکومت می خواست با بسيج نيرو نشان دهد که بلاخره آنها هم پايگاهی دارند.»

برخی از تحليلگران هم بر اين باورند که يکی از دلايل حملات به آيت الله صانعی آن است که امکان گرايش مقلدان آيت الله منتظری به اين مرجع تقليد بسيار زياد است.

محمدعلی توفيقی، تحليلگرسياسی در پاريس، از جمله اين تحليلگران است و دراين باره به « راديو فردا» می گويد: « به طور ناخودآگاه و با توجه به سابقه ای که آيت الله صانعی داشتند نگاه ها بيشتر به سمت ايشان جلب شده است. البته ايشان از قبل هم نظريات شجاعانه و جالبی در زمينه حقوق بشر، حقوق زنان، حمايت از اصلاح طلبان و حتی جنبش سبز داشتند. اينها تصور می کنند که ممکن است آقای صانعی نقش آقای منتظری که حمايت معنوی از جنبش سبز بود را به عهده بگيرد و اين شعارها برای تهييج هوادارن خودشان است و می خواهند سوء تفاهمی در ذهن آنها ايجاد کنند مبنی بر اين که اگر در برنامه های طراحی شده آنها مشارکت کنند، می توانند اجر معنوی هم به دست بياورند.»

آيا درخواست مخالفان از جامعه مدرسين حوزه علميه قم برای اعلام عدم مرجعيت آيت الله صانعی امکان پذير است؟

علی افشاری، فعال سياسی در واشنگتن، در پاسخ اين پرسش « راديو فردا» می گويد: « مرجعيت در شيعه به گونه ای نيست که فرد بخواهد مجوزی از نهاد خاصی بگيرد. آيت الله صانعی مرجعيت خود را بر اساس توانايی های خود اخذ کرده اند. جالب است که آيت الله صانعی جوان ترين فردی بوده که توانسته به درجه اجتهاد برسد و با توجه به مراتب علمی، آثار تأليف شده، شاگردانی که تربيت کرده و مقلدين بی شماری که دارند، از پايگاه خاصی بين مراجع برخودارند. جامعه مدرسين درجايگاهی نيست که بخواهد مرجعيت کسی را تأييد يا رد کند.»

آقای توفيقی نيز در اين خصوص می گويد:‌ «‌ مرجعيت يک امر انتصابی نيست، بلکه يک صلاحيت اکتسابی است که نه قبل از انقلاب و نه بعد از انقلاب هرگز نتوانسته در کنترل حاکميت باشد.»

دراين ميان آيت الله صانعی تنها هدف تظاهرکنندگان نبود. به گزارش خبرگزاری فارس تظاهرکنندگان درشعارهای خود ميرحسين موسوی را نيز «بی مرام و دشمن راه امام» توصيف کردند و خواستار بازداشت او و مهدی کروبی، ديگر رهبر مخالف دولت، شدند.