علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه ۳۰ خرداد در دیدار حیدر العبادی، نخست وزیر عراق، از او خواست به آمریکایی‌ها «اعتماد» نکند و گفت که آنها «منتظر فرصت برای ضربه‌زدن هستند».
وی همچنین خواستار «هوشیاری در مقابل آمریکایی‌ها» شد و اضافه کرد: «به هیچ وجه به آنها اعتماد نکرد زیرا آمریکا و اذناب او، مخالف استقلال، هویت و وحدت عراق هستند».
این اتهام ها پیش از این نیز از سوی رهبر جمهوری اسلامی و سایر مقام های ایران مطرح شده است و این در حالیست که آمریکا بارها تعهد خود به حفظ استقلال و وحدت عراق ابراز داشته است.
نیروهای عراقی در عملیات خود علیه «داعش» از حمایت ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا برخوردارند.
آیت الله خامنه ای در ادامه سخنان خود «بروز اختلاف و دو دستگی در عراق را فرصت مورد نظر آمریکا برای ضربه زدن» خواند و اضافه کرد: «نباید این فرصت به آنها داده شود. ضمن آنکه باید از ورود نیروهای آمریکایی به عراق به بهانه آموزش و مسائل دیگر جلوگیری کرد.»
سخنان علی خامنه ای در حالی بیان می شود که ایاد علاوی، معاون رئیس جمهوری عراق، در گفت‌وگو با خبرگزاری رویترزضمن انتقاد از «دخالت» ایران در عراق، گفته است «ایران حتی در تصمیم‌گیری‌های مردم عراق هم دخالت کرده است.»
معاون رئیس جمهوری عراق در این گفت‌وگو افزود که به باور او، حمایت جمهوری اسلامی از گروه‌های شیعی در عراق باعث شده تا در انتخابات پارلمانی پیش رو، بر سر راه عبور از شکاف‌های فرقه‌ای مانع ایجاد شود. وی افزود «ما انتخاباتی مبتنی بر «فرقه‌گرایی» نمی‌خواهیم و بدنبال یک فرایند سیاسی «فراگیر» هستیم.»
مبارزه با گروه حکومت اسلامی (داعش) یکی دیگر از مواردی بود که رهبر جمهوری اسلامی در دیدار نخست وزیر عراق مطرح کرد.
او با تجلیل از آنچه «وحدت و انسجام همه جریان‌های سیاسی و مذهبی عراق» در مبارزه با این گروه نامید، از فعالیت «حشدالشعبی» (نیروهای مردمی) پشتیبانی کرد.
حشد الشعبی شامل شبه‌نظامیان شیعه عراق است که از دولت مرکزی این کشور حمایت می کند و در عین حال تحت حمایت ایران قرار دارد و فرماندهان سپاه پاسداران نیز در میان آنها حضور دارند؛ اخیرا هم رسانه‌های ایران از کشته‌شدن یکی از این فرماندهان در عراق خبر داده‌اند.
این نیروی شبه‌نظامی همچنین بخشی از کارزار نظامی در نبرد برای آزادسازی موصل هستند؛ کارزاری که هسته مرکزی آن را ارتش، پلیس فدرال و نیروهای ضدتروریسم عراق تشکیل می‌دهد و از حمایت آمریکا نیز برخوردار است.
در این میان، آیت الله خامنه‌ای از «مخالفت امریکا و اذناب او» با حشدالشعبی سخن گفت و افزود: «مخالفت امریکایی‌ها با نیروهای مردمی به این علت است که آنها می‌خواهند عراق، عامل مهم اقتدار خود را از دست بدهد».
سخنان رهبر جمهوری اسلامی در مورد آمریکا و حشدالشعبی خطاب به نخست‌وزیر عراق در حالی ابراز شد که در گزارش سایت آیت الله خامنه‌ای، اشاره ای به واکنش حیدرالعبادی نسبت به آنها نشده است.
در همین حال، به گزارش خبرگزاری دولتی ایرنا، فواد معصوم، رئیس جمهوری عراق، روز سه شنبه در گفت وگو با شبکه خبری کردزبان «روداو»، نزدیک به نیچروان بارزانی، نخست وزیر دولت اقلیم کردستان عراق، اعلام کرد که این کشور از منظر ایران به آمریکا نگاه نمی کند.
وی افزود: «عراق خواهان مناسبات خود با ایران است، اما در عین حال استقلال سیاسی خود را حفظ کرده و نمی خواهد بخشی از سیاست های یک دولت یا هر کشور دیگری در منطقه باشد».
رئیس جمهوری عراق در بخش دیگری از سخنانش درباره نگرانی های کردها از «امتداد حشد الشعبی تا نزدیکی مرزهای اقلیم کردستان عراق» گفت: «حشد الشعبی حاصل یک شرایط اضطراری بود و مناطق وسیعی از عراق تحت تهدید داعش قرار داشت و ضروری بود همه در مقابل تروریست ها، سلاح به دست بگیرند.»
فواد معصوم اضافه کرد: «گرچه قانون تعداد نیروهای حشد الشعبی را ۴۰ هزار تن تعیین کرده، اما برخی به بهانه وجود عناصر تروریستی داعش مرتکب آدم ربایی شده اند که همین امر باعث نگرانی شده است».
به گزارش سایت رهبر جمهوری اسلامی، او در دیدار حیدر العبادی، «آمریکا و برخی از کشورهای تابع آن در منطقه» را متهم کرد که «به دنبال نابودی و ریشه‌کنی داعش نیستند زیرا داعش با حمایت و پول آنها به‌وجود آمده است و تمایل دارند یک داعشی که در مشت آنها باشد، در عراق باقی بماند»
این اتهام نیز در شرایطی وارد شده است که نیروهای نظامی ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا از عملیات نیروهای عراقی در جنگ با گروه حکومت اسلامی (داعش) حمایت می کنند. در عین حال، این ائتلاف از عملیات در جنگ با این گروه در سوریه پشتیبانی می کند.
مخالفت رهبر جمهوری اسلامی با برگزاری همه پرسی استقلال در کردستان عراق
علی خامنه‌ای در دیدار حیدر العبادی بر لزوم «حفظ یکپارچگی سرزمین عراق» تاکید کرد و گفت:«جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان همسایه، با برخی زمزمه‌ها مبنی بر برگزاری همه پرسی برای جدایی یک بخش از عراق مخالف است و دامن زنندگان به این موضوع را مخالفان استقلال و هویت عراق می داند».
وی خواستار آن شد که عراق «یکپارچه» بماند و گفت:«دولت عراق باید از همه جهت تقویت شود و وظیفه همه جریان‌های سیاسی و مذهبی در عراق حمایت از دولت مستقر است».
پیش از این، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، روز ۱۷ خرداد اعلام کرد که همه پرسی برای استقلال اقلیم، روز سوم مهرماه آینده برگزارخواهد شد.
یکی از مشاوران آقای بارزانی، اعلام کرده‌است همه‌پرسی در مناطق مورد مناقشه با دولت مرکزی یعنی کرکوک، خانقین، مخمور و سنجار نیز برگزار خواهد شد.
دولت مرکزی عراق و دولت های ایران و ترکیه مخالفت خود را با این همه‌پرسی ابراز کرده اند.
آلمان نیز در مورد «اقدام یک‌جانبه» برای برگزاری همه‌پرسی در اقلیم هشدار داده و وزارت امور خارجه آمریکا گفته‌است «ما از یک عراق متحد، باثبات و فدرال حمایت می‌کنیم».
وزارت امور خارجه آمریکا همچنین افزوده است: «ما تمایلات قانونی مردم کرستان عراق را درک کرده و به آن احترام می‌گذاریم».
اقلیم کردستان با جمعیتی نزدیک به پنج میلیون تن و با داشتن انتخابات، پارلمان، رئیس و نیروهای مسلح، هم اکنون نیز تا حد زیادی از خودمختاری برخوردار است.
به گزارش سایت رهبر جمهوری اسلامی، نخست وزیر عراق نیز با «قدردانی از حمایت‌های جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با داعش» گفت: «امروز عراق در مقابله با داعش منسجم و متحد است و همه جریان‌های سیاسی و مذهبی بر لزوم استمرار مبارزه با داعش تا ریشه کنی آن متفق القول هستند».
وی ضمن درخواست برای ادامه حمایت‌های ایران افزود: «ما به کمک و مساعدت‌های جمهوری اسلامی ایران در مرحله مبارزه با داعش و همچنین در مرحله پس از داعش که مرحله ثبات و آرامش و سازندگی است، نیازمندیم.»
آقای العبادی که روز سه‌شنبه وارد تهران شده است، پیشتر با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، دیدار کرده بود.
نخست وزیر عراق پیش از سفر به تهران، به عربستان سعودی رفته و با مقام های آن کشور در مورد روابط دو جانبه و مسایل منطقه گفت و گو کرده بود.
به گزارش خبرگزاری رویترز، دو کشور در بیانیه ای اعلام کردند که با تشکیل یک شورای هماهنگی برای ارتقای مناسبات استراتژیک اقدام خواهند کرد.
عربستان سعودی در سال ۲۰۱۵ میلادی سفارت خود در بغداد را پس از ۲۵ سال بازگشایی کرد و وزیر خارجه این کشور نیز حدود چهار ماه پیش به عراق سفر کرد.