مرگ شاهرخ زمانی، فعال کارگر زندانی، در زندان رجایی شهر کرج واکنش برخی از تشکلهای کارگری در ایران را به دنبال داشته است و آنها خواستار انجام تحقیقاتی در مورد دلیل و یا دلایل مرگ او شدهاند.
سازمان عفو بینالملل و کنفدراسیون بینالمللی اتحادیههای کارگری نیز چنین درخواستی را مطرح کردهاند.
شاهرخ زمانی روز یکشنبه به علت «سکته مغزی»، در زندان رجایی شهر کرج درگذشت.
او عضو هیئت مدیره کمیته پیگیری برای ایجاد تشکلهای مستقل کارگری و عضو هیئت بازگشایی سندیکای کارگران ساختمان و نقاشان بود.
این فعال کارگری در ۱۸ خرداد سال ۱۳۹۰ در تبریز بازداشت و در دادگاه به اتهامهای امنیتی به ۱۱سال حبس تعزیری محکوم شد. یکی از اتهامهای او نیز تلاش برای ایجاد تشکلهای کارگری از جمله سندیکای کارگران نقاش بود.
سایت کلمه، نزدیک به میرحسین موسوی، درگذشت این فعال کارگر زندانی را «ناگهانی» توصیف کرده است.
در این ارتباط، به نوشته سایت حقوق معلم و کارگر، دوستان آقای زمانی بعدازظهر روز یکشنبه، قصد بیدار کردن او را داشتند که با بدن سرد و کبود شده وی مواجه شدند.
بر اساس این گزارش، شاهرخ زمانی سریعاً به بهداری منتقل شد، اما پزشک بهداری اعلام کرد که او بر اثر سکته قلبی جان سپرده است.
حشمت الله طبرزدی، فعال سیاسی در تهران، که مدتی با شاهرخ زمانی همبند و همسلول بوده است، درباره وضعیت جسمانی این فعال کارگری به رادیو فردا گفت: «وضعیت جسمانی شاهرخ بسیار خوب بود. همیشه در زمان هواخوری ورزش میکرد و مشکل جسمی نداشت».
در این میان، کانون مدافعان حقوق کارگر با اشاره به شرایط زندانها در ایران، خواستار روشن شدن علت واقعی مرگ وی و آزادی بیقید و شرط تمامی زندانیان سیاسی و تغییر شرایط زندانها برای همه زندانیان شد.
کمیته حمایت از شاهرخ زمانی هم با اشاره به اینکه حکومت جمهوری اسلامی ایران مسئول مرگ این فعال کارگری است، از تمامی تشکلها و سازمانهای کارگری خواست تا جمهوری اسلامی ایران را برای کالبد شکافی جسد او تحت نظر نمایندگان تشکلهای بینالمللی کارگری تحت فشار قرار دهند.
همچنین کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکلهای کارگری خواستار تشکیل یک هیئت تحقیق از پزشکان مستقل برای بررسی و تعیین علت واقعی مرگ ناگهانی، عجیب و غیرمنتظره شاهرخ زمانی شد.
«اتحاد بینالمللی در حمایت از کارگران در ایران» نیز مسئولیت مرگ شاهرخ زمانی را به طور کامل بر عهده کلیت حکومت جمهوری اسلامی ایران دانست و تأکید کرد که خواستار تحقیق مستقل پزشکی و نیز بین المللی در مورد جان باختن شاهرخ زمانی است.
سندیکای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه هم با اشاره به آنچه «شرایط عمومی اسفناک و بسیار نامناسب زندانهای ایران» نامید، نوشت: خونبهای مرگ باور نکردنی زندهیاد شاهرخ زمانی بر عهده کسانی است که عهدهدار امور حقوق زندانیان هستند.
این تشکل صنفی همچنین خواستار مجازات مقصران و رعایت حقوق خانواده و بازماندگان شاهرخ زمانی شد.
همچنین مهدی کوهستانینژاد، مشاور کنفدراسیون بینالمللی اتحادیههای کارگری و عضو کنگره کار کانادا، با اشاره به بازتاب خبر درگذشت شاهرخ زمانی در اتحادیههای کارگری کشورهای مختلف به رادیو فردا گفت که «کنفدراسیون بینالمللی اتحادیههای کارگری خواستار انجام تحقیقات درباره مرگ شاهرخ زمانی است و باید مشخص شود که دلیل مرگ او چه بوده است».
بهاره دیویس، مسئول میز ایران سازمان عفو بینالملل در لندن، نیز با اشاره به مرگ تعدادی از زندانیان سیاسی در زندان رجایی شهر کرج در سالهای گذشته به رادیو فردا یادآور شد که «عفو بینالملل از مقامهای ایران میخواهد تا بلافاصله تحقیقاتی کامل، شفاف، مستقل و بیطرفانه را در مورد شرایط و دلایل فوت شاهرخ زمانی انجام بدهند».
خانم دیویس اضافه کرد که «مرگ شاهرخ زمانی در زندان، انعکاس یک سیستم قضایی ناعادلانه است که افراد را تنها به خاطر فعالیتهای مسالمتآمیزشان محکوم به مجازات های مثل حبس، عمدتاً در زندانهایی با شرایط بسیار اسفبار میکند».
مسئول میز ایران در سازمان عفو بینالملل همچنین گفت که «اگرچه مرگ زندانیان در زندان پدیده نادری نیست و ممکن است به دلیل طبیعی اتفاق بیفتد، اما همیشه امکان دارد که مرگ به علت وجود شکنجه، بدرفتاریهای دیگر و یا شرایط بد زندان از جمله محرومیت از خدمات درمانی مناسب اتفاق افتاده باشد».
شاهرخ زمانی در سال ۱۳۹۱ با انتشار نامهای خطاب به تمامی سندیکاها و نهادهای حقوق بشری، از شکنجههای جسمی و روحی خود در زمان بازداشت و بازجویی سخن گفته بود.
این فعال کارگری در نوروز سال ۹۲ در پیامی صوتی در مورد بازداشت و صدور حکم ۱۱ سال زندان برای خود گفته بود: «بدون حکم بازداشت و بدون هیچ اتهامی و به طور غیرقانونی از سوی اداره اطلاعات در تبریز بازداشت شدم. در زندان تحت شکنجه و تهدید به مرگ قرار داشتم. در اعتراض به این نوع برخورد، ۴۰ روز اعتصاب غذا کردم».
وی با اشاره به محاکمه خود در تبریز افزوده بود که با سفارش بازجو به ۱۱ سال زندان محکوم شد.
این فعال کارگری از تمام نهادهای حقوق بشری و از احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور ایران، و ناوی پیلای، رئیس وقت شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد، و نیز نهادهای مسئول داخل ایران خواسته بود تلاش کنند تا این روند نقض حقوق مدنی و شهروندی پایان یابد و تمامی فعالان مدنی و اجتماعی و کارگری آزاد شوند.
شاهرخ زمانی همچنین مسئولان امر را مسئول هرگونه عوارض روحی و جسمی و جانی برای خود دانسته بود.
پیش از این گزارشهایی نیز در مورد شرایط جسمانی شماری از فعالان کارگری در هنگامی که بازداشت شده و یا در زندان بودهاند، انتشار یافته است.
آخرین مورد از این گزارشها به وضعیت محمود صالحی، عضو کمیته هماهنگی برای کمک به ایجاد تشکلهای کارگری، اشاره دارد. آقای صالحی پس از بازداشت توسط مأموران وزارت اطلاعات به دلیل عدم رسیدگی پزشکی و تحویل ندادن داروهایش تنها کلیه سالم خود را از دست داد و اکنون هفتهای دو بار اقدام به دیالیز کلیههایش میکند.
حشمت الله طبرزدی نیز در گفتوگو با رادیو فردا وضعیت رسیدگی به بیماری زندانیان زندان رجاییشهر کرج را بسیار اسفناک توصیف میکند و میافزاید: «در چند سال گذشته، چند تن در سالن ۱۲ که محل نگهداری زندانیان سیاسی است، فوت کردهاند.»
او از جمله به مرگ منصور رادپور و افشین اسانلو اشاره میکند و میگوید: «سالن ۱۲ محل بسته ای است و به هوای تازه دسترسی نیست.»
آقای طبرزدی با اشاره به اینکه راه انداختن امواج ضد ماهواره بر سلامت زندانیان زندان رجاییشهر تأثیر منفی میگذارد، معتقد است که وضعیت زندانیان عادی این زندان نیز مناسب نیست و تعدادی از آنان نیز به دلیل شرایط نامناسب زندان درگذشتهاند.