شرکت هواپیمایی آسمان، در نخستین قرارداد خرید هواپیمایی از آمریکا از زمان به قدرت رسیدن دونالد ترامپ، قرارداد نهایی خرید ۳۰ فروند بوئینگ ۷۳۷ سری مکس را روز شنبه به امضا رسانده است.
آن طور که خبرگزاری دولتی ایرنا به نقل از حسین علایی، مدیرعامل شرکت هواپیمایی آسمان، نوشته است تفاهم خرید این ۳۰ هواپیماها در اسفندماه سال گذشته به امضا رسیده بود.
گرچه اندکی بعد با رسانه‌ای شدن این خبر در نیمه فروردین امسال، شماری از نمایندگان کنگره آمریکا از چنین تفاهم‌نامه‌ای انتقاد کردند.
در این زمینه سناتور جمهوری‌خواه مارکو روبیو، آن را نگران‌کننده توصیف کرده بود، و جب هنسارلینگ، رئیس جمهوری‌خواه کمیته مالی در مجلس نمایندگان هم از این تفاهم انتقاد کرده بود.
گرچه در آن زمان، سناتور جمهوری‌خواه جان مک‌کین با تأکید بر مخالفت خود با توافق هسته‌ای و هر گونه کمک به ایران، گفته بود که قرارداد بوئینگ و شرکت آسمان، کاملاً قانونی است و نیازی به دخالت کنگره در آن نمی‌بیند.
اظهارات کنونی حسین علایی، مدیرعامل شرکت آسمان، حاکی است که قرارداد خرید هواپیما از بوئینگ، پس از یک سال مذاکره به امضا رسیده است، و پس از تحویل ۳۰ فروند هواپیمایی که در مرحله نخست خریداری شده، «خرید ۳۰ فروند دیگر در دستور کار قرار می‌گیرد».
بر پایه گزارش ایرنا، شرکت آسمان در مجموع برای خرید ۶۰ فروند هواپیما، سه میلیارد دلار به بوئینگ پرداخت خواهد کرد که ۹۵ درصد از این مبلغ از طریق فاینانس تأمین خواهد شد.
همین گزارش حکایت از آن دارد که تحویل نخستین بوئینگ ۷۳۷ به شرکت آسمان در سال ۲۰۲۲ انجام می‌شود و پس از آن ظرف دو سال ۳۰ فروند هواپیما به ناوگان این شرکت هواپیمایی افزوده خواهد شد.
پوئینگ ۷۳۷ که از آن به عنوان «امن‌ترین هواپیمای مسافری جهان» یاد می‌شود، بین ۱۳۸ تا ۲۲۰ نفر ظرفیت دارد، برخی تحلیل‌ها آن را بهترین گزینه برای تأمین نیاز ایران برای هواپیماهایی با ظرفیت بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ صندلی ارزیابی می‌کنند.
شرکت هواپیماسازی بوئینگ همچنین قرار است ۸۰ فروند هواپیما در اختیار ایران‌ایر قرار دهد، که ۳۰ فروند از آنها مدل ۷۷۷ هستند و ۵۰ فروند نیز ۷۳۷؛ و این ۵۰ فروند قرار است «در یک دوره ۱۰ ساله» به ایران‌ایر تحویل داده شود.
ایران به دلیل تحریم‌هایی که از ابتدای استقرار جمهوری اسلامی، دست به گریبان آنها بود، برای چند دهه از تأمین هواپیماهای جدید و نیز قطعات مورد نیاز برای تعمیر هواپیما محروم بود، و تنها پس از توافق هسته‌ای با شش قدرت جهانی بود که آمریکا با چشم‌پوشی از چنین محدودیت‌ها موافقت کرد.
منتقدان قرارداد بوئینگ و شرکت آسمان، از جمله رئیس کمیته امور مالی مجلس نمایندگان، معتقدند «ارائه خدمات هوایی به رژیم بشار اسد توسط ایران» به خوبی مستند شده، و باید اطمینان حاصل شود که از این هواپیماها «برای ارتکاب جنایت در منطقه استفاده نخواهد شد».
در فروردین امسال هم با تکیه بر استدلالی مشابه، سناتور مارکو روبیو، به همراه پیتر راسکام از اعضای مجلس نمایندگان در نامه‌ای به دونالد ترامپ، خواستار لغو تفاهم‌ها و توافق‌های فروش هواپیماهای بوئینگ به ایران شدند.