ایران روز جمعه در واکنش به تصویب بسته تحریمی جدید در سنای آمریکا، تهدید کرد که «اقدامات متقابل و متناسبی» برای «تأمین منافع ملی» در هیئت نظارت بر برجام اتخاذ خواهد شد.
سنای آمریکا روز پنجشنبه طرحی جدید با عنوان «مقابله با اقدامات بیثباتکننده ایران» را به رأی گذاشت که تحریمهایی را به دلیل توسعه برنامه موشکی، حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر در ایران شامل میشود.
این طرح که پس از تصویب در مجلس نمایندگان و امضای رئیسجمهور آمریکا به قانون تبدیل میشود، رأی مثبت ۹۸ سناتور آمریکایی را به دنبال داشت و تنها سناتور جمهوریخواه رند پال و سناتور مستقل برنی سندرز به آن رأی منفی دادند.
در این زمینه سناتور سندرز گفته بود که به رغم حمایتش از تحریمهای پیشین معتقد است که تحریمهای جدید ممکن است توافق هستهای با تهران را به خطر بیندازد، و به ویژه در زمانی که تنش میان ایران و عربستان تشدید شده، «خطری است که ارزش تجربه کردن ندارد».
در ایران هم نمایندگان مجلس، و هم علیاکبر ولایتی مشاور بینالملل آیتالله خامنهای و عضو هیئت نظارت بر برجام، مصوبه سنا را در تقابل با برجام خوانده و وعده دادهاند که به آن پاسخ مناسب داده خواهد شد.
اکنون نیز سخنگوی وزارت خارجه ایران مصوبه جدید را نشانگر «خصومت ذاتی آمریکا با جمهوری اسلامی» ارزیابی کرده و یادآور شده که «آمریکا بر اساس برجام که سندی بینالمللی است، تعهداتی دارد که باید آنها را به طور کامل و با حسن نیت انجام دهد».
او گفته است که در زمینه اجرای برجام، «مقررات داخلی کشورها ملاک عمل نیست و دولتها نمیتوانند با توسل به چنین مقرراتی از زیر بار تعهدات قانونی خود شانه خالی کنند».
آقای قاسمی همچنین تصریح کرده که «ایران مفاد و متن این قانون و روند تصویب آن در مجلس نمایندگان و امضای احتمالی توسط رئیسجمهور آمریکا را با دقت زیر نظر و بررسی دارد و هیئت نظارت بر اجرای برجام اقدامات متقابل و متناسب را برای تأمین منافع ملی کشور با قاطعیت اتخاذ خواهد کرد».
در این اظهارات به جزئیاتی در مورد آنچه اقدام «متقابل و متناسب ایران» در قبال تحریمها خوانده شده، اشاره نشده است، اما ایران در یک سال اخیر دست کم دو بار برخی از شرکتهای آمریکایی را در مقابله با تحریمهای ایالات متحده علیه ایران، در فهرست تحریم خود قرار داده است.
در سالهای اخیر، اصرار جمهوری اسلامی به پیگیری برخی سیاستهای منطقهای و بینالمللیاش، از جمله برنامه بحثبرانگیز هستهای، زمینهساز انزوای ایران در محافل بینالمللی بوده است.
در طول مذاکرات هستهای، قدرتهای جهانی بارها ابراز امیدواری کرده بودند که ایران بتواند با حل موضوع هستهای نقشی مسئولانه و سازنده در مناسبات جهانی بر عهده گیرد.
با این حال نقض حقوق بشر، پیگیری برنامه موشکی از سوی ایران و آنچه به عنوان نقش «بیثبات کننده» جمهوری اسلامی در منطقه توصیف میشود، همچنان انتقاد آمریکا و متحدانش بهویژه در منطقه خاورمیانه را در پی داشته است، و بسته تحریمی جدید سنا علیه ایران هم ناظر به چنین رفتارهایی تهیه شده است.
اما رهبر ایران اخیراً ابراز عقیده کرده که «مسائلی چون حقوق بشر، تروریسم، و ادعای ایجاد بیثباتی در منطقه، بهانههای آمریکا علیه نظام اسلامی است» و اگر در مقابل دشمنان عقبنشینی شود، «مطالبهای جدید مطرح میکنند» و این مطالبات متوقف نخواهد شد.