مقامهای سازمان ملل متحد پس از دیدار با نخستوزیر اسرائیل میگویند بنیامین نتانیاهو اعلام کرده کشورش از تصویب معاهده بینالمللی منع آزمایشهای هستهای حمایت میکند، هر چند به تاریخ مشخصی برای تصويب آن متعهد نشده است.
لاسینا زربو، مسئول نهادی که از سوی سازمان ملل متحد برای اجرای این معاهده تشکیل شده، روز دوشنبه به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت از نظر آقای نتانیاهو در تصویب این معاهده مشکلی وجود ندارد ولی زمان آن هنوز مشخص نیست.
هرچند دولت اسرائیل هیچگاه در مورد قابلیتها و برنامههای هستهای خود اظهار نظر نمیکند ولی تنها کشور صاحب سلاحهای هستهای در منطقه خاورمیانه تلقی میشود.
به غیر از اسرائیل تاکنون از مجموع ۴۴ کشوری که باید این معاهده را تصویب کنند، فقط هفت کشور دیگر موافقت خود را اعلام نکردهاند، و پذیرش آن از سوی اسرائیل اجرای آن را تسریع خواهد کرد.
لاسینا زربو، رئیس سازمان منع آزمایشهای هستهای گفت آقای نتانیاهو مشخص نکرد که دولت اسرائیل در چه تاریخی این معاهده را خواهد پذیرفت، اما افزود که اين شيوه «در دیپلماسی بینالمللی عادی است».
دفتر نخستوزیر اسرائیل نیز در بیانیهای به نقل ازآقای نتانیاهو اعلام کرد «اسرائیل از این معاهده و اهداف آن حمایت میکند اما تصویب آن به شرایط منطقه و زمان مناسب بستگی دارد».
از نگاه لاسینا زربو، پذیرش این معاهده از سوی اسرائیل گام اصلی برای عاری نگاه داشتن خاورمیانه از آزمایشهای هستهای است. او نتایج ملاقات روز دوشنبه با بنیامین نتانیاهو را پیشرفت مهمی در گفتوگو با اسرائیل توصیف کرد که تاکنون فقط به مذاکرات فنی بین کارشناسان سازمان منع آزمایشهای هستهای و کارشناسان اسرائیلی محدود بوده است.
چندی پیش از این ملاقات، آقای نتانیاهو اعلام کرده بود که به طور پنهانی در حال تقویت مناسبات و همکاریها با کشورهای عربی میانهرو به عنوان بخشی از یک ائتلاف علیه اسلامگرایان تندرو است. او در این مورد توضیح بیشتری نداد.
خبرگزاری آسوشیتدپرس یادآوری میکند که نخستوزیر اسرائیل ماه گذشته علناً از طرح موسوم به پیشنهاد صلح عربی را که در سال ۲۰۰۲ از سوی عربستان مطرح شده، تمجيد کرد. در این طرح پیشنهاد شده در ازای عقبنشینی اسرائیل از تمامی مناطق اشغالی در جنگ سال ۱۹۶۷، کشورهای عربی با اسرائیل صلح خواهند کرد.
آقای نتانیاهو گفته بود این طرح جنبههای مثبتی دارد ولی آن را تأیید نکرد. چندی بعد او افزود که اسرائیل نمیتواند این طرح را به شکل فعلی آن بپذیرد و هیچگاه به مرزهای قبل از جنگ ۱۹۶۷ باز نخواهد گشت.
آسوشیتدپرس مینویسد که نخستوزیر اسرائیل میخواهد از مناسبات نزدیکتر با برخی دولتهای عربی میانهرو به عنوان وزنهای در مقابل گسترش نفوذ ایران و گروه «خلافت اسلامی» و سایر گروههای تندرو و در عین حال به عنوان عاملی برای فشار به فلسطینیان در هر گونه مذاکره صلح احتمالی در آينده استفاده کند.
این خبرگزاری ادامه میدهد که پیشنهاد روز دوشنبه آقای نتانیاهو ممکن است پیامی باشد به دولتهای میانهرويی مثل مصر و کشورهای عربی خلیج فارس که همواره با برنامههای هستهای اسرائیل مخالفت کردهاند.
به خاطر همین مخالفتها در سالهای اخیر کشورهای عربی تلاش کردهاند در کنفرانسهای سالانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی قعطنامهای علیه برنامههای هستهای اسرائیل تصویب کنند. اما خلاصهای از مذاکرات جلسات امسال جامعه عرب که متن آن در اختیار خبرگزاری آسوشیتدپرس قرار گرفته، نشان میدهد این کشورها در کنفرانس ماه سپتامبر امسال از «پیشنهاد قطعنامه علیه اسرائیل پرهیز خواهند کرد».
۱۹۶ کشور عضو معاهده منع کامل آزمایشهای هستهای هستند. تاکنون ۱۸۳ کشور آن را امضا کرده و از آن مجموعه ۱۶۴ کشور آن را به تصویب رساندهاند. اما این معاهده هنوز حالت اجرایی پیدا نکرده و منتظر تصویب آن توسط هشت کشور دیگری است که در سال ۱۹۹۶ و زمان تصویب این معاهده در مجمع عمومی سازمان ملل متحد صاحب رآکتورهای هستهای بودهاند.
این هشت کشور عبارتند از ایالات متحده، چین، ایران، اسرائیل، مصر، هند، پاکستان و کره شمالی.